Deeltijdwerk moet lonen, vindt gemeente Wageningen

In Wageningen krijgen bijstandsgerechtigden vanaf 1 oktober meer ruimte om bij te verdienen naast de uitkering. De gemeente verwacht dat dat de kosten voor de bijstand zal verlagen. Het besluit komt voort uit het bijstandsexperiment dat eerder dit jaar werd afgerond.

Lonen
Bijstandsgerechtigden in Wageningen mogen vanaf 1 oktober een kwart van de inkomsten uit deeltijdwerk houden. Hiermee wil de gemeente parttime werk stimuleren, licht wethouder Maud Hulshof (arbeidsmarkt, D66) toe: 'We vinden dat parttime werken ook voor de mensen zelf mag lonen. Het is belangrijk dat mensen tijdens de bijstand zoveel mogelijk werken. Het is goed voor mensen zelf en voor de arbeidsmarkt.'

Premie
De regeling houdt in dat het loon uit werk niet volledig wordt ingehouden op de bijstandsuitkering. Deze premie bedraagt 25 procent van het loon, met een maximum van 215 euro per maand, en wordt eens per halfjaar uitgekeerd. Een bijstandsgerechtigde die 860 euro per maand verdient, spaart dus elke maand 215 euro aan premie op en krijgt na zes maanden 1290 euro van de gemeente terug.

Constructie
Deze vrijlating van bijverdiensten is volgens de Participatiewet (artikel 31, tweede lid) toegestaan, maar niet voor langer dan zes maanden per persoon. De gemeente Wageningen gebruikt echter een andere juridische constructie om een regeling met hetzelfde effect twee jaar lang te kunnen toepassen, legt projectleider Hans Zuidema uit. Hetzelfde wetsartikel staat de gemeente namelijk toe om een bijstandsgerechtigde maximaal twee jaar een premie uit te keren van maximaal 2570 euro per jaar ‘voor zover dit naar het oordeel van het college bijdraagt aan zijn arbeidsinschakeling’. Door gebruik te maken van die regeling, kan de gemeente de premie dus voor twee jaar laten gelden in plaats van zes maanden.

Prikkel
De gemeente kan daardoor de voorwaarden voor de premie zelf vormgeven. In plaats van 25 procent van het loon, had de gemeente bijvoorbeeld ook 50 procent van het loon vrij kunnen laten, zoals in een eerder Wagenings experiment het geval was. Projectleider Zuidema legt uit dat bewust voor 25 procent is gekozen omdat het mensen in de bijstand stimuleert om meer uren te werken. Bij een vrijlating van 50 procent zou er, gezien het maximum van 215 euro per maand, geen prikkel zijn om meer dan 430 euro per maand te verdienen. In de huidige regeling blijft werken tot 860 euro per maand financieel voordelig.

Kosten
Voor de gemeente betekent de regeling dat bijstandsgerechtigden die toch al in deeltijd werkten meer geld gaan kosten. Maar de groep die dat nog niet deed en door deze regeling wel aan het werk gaat, zorgt voor een besparing op de kosten voor de bijstand. Wethouder Hulshof verwacht dat de regeling de totale kosten omlaag zal brengen. 'Het is dus voor iedereen een positieve regeling', aldus de wethouder.

Experiment
Die verwachting is vermoedelijk gebaseerd op het Wageningse onderzoek 'Vertrouwen Werkt', een onderdeel van een landelijk experiment met de bijstand. Daaruit bleek namelijk dat de bijverdienpremie deeltijdwerk onder bijstandsgerechtigden stimuleerde. Na afloop van dat onderzoek zei Wagenings wethouder Hulshof al dat ze het rijk wil vragen om meer experimenteerruimte binnen de Participatiewet. De gemeente Wageningen vindt dat er een landelijke regeling zou moeten komen voor bijverdienen in de bijstand, en wil met deze lokale maatregel een discussie daarover aanjagen.

Uiteenlopend
In Amsterdam en Den Bosch zijn onlangs ook experimenten met een vorm van een bijverdienpremie uitgevoerd, met nogal uiteenlopende resultaten. Deze bijverdienpremie, die 50 procent van het loon betrof in plaats van 25 procent, had in Den Bosch nauwelijks effect. In Amsterdam, daarentegen, gingen ontvangers van de premie wel vaker in deeltijd aan het werk. Bovendien verdubbelde voor hen de kans op uitstroom uit de bijstand. De lagere bijstandslasten bleken de kosten van de premie daar ruimschoots te compenseren.