TSD pleit voor nieuwe vormen van thuisondersteuning

De transformatie en innovatie op het gebied van thuisondersteuning komt nog onvoldoende van de grond, vindt de Transitiecommissie Sociaal domein (TSD). Daarom komt de commissie met een  Toekomstvisie Thuisondersteuning waarin op vijf gebieden tips staan voor gemeenten, zorgorganisaties en vakbonden. Er moeten nieuwe vormen van ondersteuning komen en meer samenwerking.

Focus op continuïteit
In het eerste jaar van de veranderingen op het gebied van thuisondersteuning is de nadruk gelegd op continuïteit van zorg en ondersteuning. Bij het inkopen van zorg moesten gemeenten en zorgaanbieders vanwege de  flinke bezuinigingsopgave vooral letten op een goede kwaliteit-prijsverhouding. Gemeenten kochten soms zelfs zo scherp in dat bedrijven in de branche failliet gingen of dreigen te gaan. Bovendien moest de transitie snel doorgevoerd worden. Door te sturen op continuïteit en doordat er niet goed regie is gevoerd,  is van innovatie en transformatie nog maar weinig terechtgekomen, aldus de TSD. Met de Toekomstvisie voor thuisondersteuning wil de TSD oplossingen bieden voor problemen waar in de praktijk tegen aangelopen wordt.

Private ondersteuning
De vraag naar ondersteuning thuis zal de komende jaren toenemen, schetst de TSD. Er komen niet alleen meer ouderen, zij beschikken voor een deel ook over meer financiële middelen dan de huidige ouderen en zullen langer zelfstandig blijven wonen. Daarnaast stijgt het aantal chronisch zieken en het aantal kwetsbaren. De private markt voor ondersteuning thuis zal zich de komende jaren verder ontwikkelen. De publieke markt voor ondersteuning via gemeenten krimpt vooralsnog, vooral vanwege financiële taakstellingen, maar blijft bestaan. In de toekomst zal ook deze markt weer groeien. Deze ontwikkelingen leiden tot de conclusie dat er nieuwe vormen van thuisondersteuning nodig zijn. Zo moet de eigen bijdrage benut worden om de aansluiting tussen private en publieke markt van thuisondersteuning naar eigen inzicht vorm te geven. Ook moet gebruikgemaakt worden van maatwerk waar nieuwe technologieën ingepast moeten worden.

Koppelingen
Andere tips betreffen de samenwerking tussen het sociaal domein en de eerstelijnszorg. Dat kan bijvoorbeeld door bij het inkopen te zorgen voor integrale pakketten vanuit het perspectief van de cliënt. Volgens de TSD moet gezocht worden naar manieren waarop (budgetten uit) de Wmo en de Zorgverzekeringswet gecombineerd kunnen worden. Ook moet gekeken worden naar een koppeling van de Participatiewet en de Wmo. Daarnaast pleit de TSD voor een keurmerk om inzicht te krijgen in welke aanbieders een goed personeelsbeleid voeren. Op die manier komt er beter perspectief voor werknemers en werkzoekenden.

Meer banen
Verder moet de kans op een reguliere banen verbeterd worden, bijvoorbeeld door dienstenvouchers of andere maatregelen waardoor er een reëel alternatief voor de zwarte markt ontstaat. Ook kunnen gemeenten extra geld dat ze hebben gekregen in de vorm van Huishoudelijke Hulp Toeslag en dat niet gebruikt is, inzetten voor reguliere banen in de thuisondersteuning. Tot slot adviseert de TSD de organisatie te versterken en te werken aan professionalisering. Zo moeten er programma’s voor bij- en omscholing komen en zou het goed zijn als er een branchevereniging opgericht wordt. De TSD roept kabinet, gemeenten, werknemers en werkgevers op de uitwerking van deze toekomstvisie ´met urgentie en voortvarendheid ter hand te nemen´.