Liever mantelzorg dan verpleeghuis

Drie op de vijf Nederlanders sturen familieleden liever niet naar een verpleeghuis. Bijna de helft van de mensen is bereid in plaats daarvan zelf de zorg op zich te nemen, en een kwart is bereid om familie in huis te nemen. Dat blijkt uit een enquête van adviesbureau Companen, die de negatieve houding tegenover verpleeghuizen wijt aan de coronacrisis.

Eenzaamheid
Door de corona-uitbraak koppelen mensen beelden van ziekte en eenzaamheid aan het idee van een verpleeghuis, stelt Companen. Opvallend is dat vooral 65-plussers hun familieleden liever niet in verpleeghuizen zien. Ruim 70 procent van die groep staat daar negatief tegenover; bij de groep van 18 tot 35 jaar is dat iets minder dan 50 procent. Het gemiddelde komt uit op 60 procent, oftewel drie op de vijf.

Geen bejaardentehuis
De trend richting zelfstandig wonen is al langer zichtbaar. Vorig jaar werd de Taskforce Wonen en Zorg opgericht, die gemeenten ondersteunt in de groeiende opgaven op het gebied van de woon- en zorgbehoeften van ouderen. ‘De tijd dat we oma met 65 naar een bejaardentehuis stuurden, ligt echt achter ons', zei Hans Adriani onlangs in Binnenlands Bestuur. Adriani is voorzitter van de taskforce en wethouder (wonen, PvdA) in Nieuwegein.

Zelfstandig
In 2040 zijn er naar schatting 2,5 miljoen 75-plussers, die bovendien gezonder en vitaler zullen zijn dan de huidige generatie senioren. Volgens de taskforce willen zij graag zelfstandig blijven wonen, maar hebben daar nog te weinig mogelijkheden voor. Veertigduizend mensen wonen op dit moment in een woning die niet meer geschikt is, stelt de taskforce in haar werkplan. Dat maakt het lastig om de benodigde zorg te verlenen, het veroorzaakt eenzaamheid en zorgt bovendien voor stilstand in de toch al vastgeroeste woningmarkt. De taskforce zet in op het creëren van woon- en zorgaanbod in het gat tussen zelfstandig wonen en het verpleeghuis.

In Rotterdam werd in februari nog een 'Langer Thuis Akkoord' getekend, waarmee de bouw van tienduizend nieuwe woningen 'geschikt voor elke levensfase' bezegeld werd. Het voornaamste doel van het akkoord is dat ouderen langer in hun eigen buurt kunnen blijven wonen. Daarnaast worden er zogenaamde ouderenhubs ontwikkeld met zorgvoorzieningen en ontmoetingsplaatsen.

Tekst loopt door onder afbeelding


Mantelzorg
Uit de enquête door Companen blijkt ook dat bijna de helft van de mensen bereid is om zelf de zorg voor familieleden op zich te nemen. Een kwart zou zelfs een familielid in huis nemen. Ook hier is er een verschil tussen leeftijdsgroepen: 65-plussers zijn vaker bereid om iemand in huis te nemen dan de groep van 18 tot 35 jaar. Die jongere groep is dan weer vaker bereid om zorg te verlenen. Dat laat onverlet dat een op de zes Nederlanders niet weet hoe de zorg buiten het verpleeghuis opgelost kan worden. Daar dreigt een knelpunt, concludeert Companen.

Jonge ouderen
Het beeld dat 65-plussers zich graag inzetten voor hun omgeving werd begin dit jaar ook geschetst door de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving. Van de jonge ouderen (65 tot 75 jaar oud) verleent 17 procent 12,5 uur mantelzorg per week, benadrukte de raad. Hans Adriani, voorzitter van de Taskforce Wonen en Zorg, ziet ook de potentie van deze groep, maar waarschuwt wel dat de groep jonge ouderen ook ooit 'oude ouderen' gaan worden, die zelf zorg nodig hebben. Dat we de stijgende vraag naar ouderenzorg alleen met mantelzorgers op kunnen vangen, lijkt dus onwaarschijnlijk.