Veilig achter het venster

Is het mogelijk om raamprostitutie fair – schoon, transparant en veilig – te organiseren? De stichting Non Nobis ontwikkelde een model. ‘Vernieuwend en interessant’, oordeelt Utrechts burgemeester Van Zanen. Toch kwam Non Nobis bij de tender in Utrecht van een koude kermis thuis. Ze gooit het kind echter niet met het badwater weg, want meer steden worstelen met soortgelijke problematiek.

Vergunning

De nieuwe raamprostitutiezone van Utrecht gaat Het Nieuwe Zandpad heten. Het is de bedoeling dat de eerste van uiteindelijk 162 ramen, daar voor de zomer van 2017 ‘open’ gaan. Wie straks in Utrecht achter een raam geld wil verdienen, moet zich laten registreren of een vergunning hebben.

Geen monopoliepositie

Het Nieuwe Zandpad zal op alle fronten state of the art zijn, kondigt burgemeester Jan van Zanen aan. Elk ‘raam’ heeft eigen sanitair en keukentje. Er is een gemeenschappelijke ruimte voor alle sekswerkers in de straat om te kletsen, daar is ook een plek voor hulpverleners of een arts. Maar belangrijker is de achterliggende organisatie, zegt Van Zanen. De raamprostitutie wordt op één plek geconcentreerd en er kan geen sprake meer zijn van een monopoliepositie voor één exploitant. De eigenaar van het vastgoed kan niet meer tegelijkertijd ook exploitant zijn.

Decriminaliseren branche

Jaap de Boer en Mart Breedeveld van de Stichting Non Nobis, die als vastgoedbeheerder willen werken aan ‘schone, transparante en veilige’ raamprostitutie, hadden graag in Utrecht aan de slag willen gaan. ‘Prostitutie is een legaal beroep, maar zo wordt het niet behandeld, iedereen blijft het liefste ver weg van deze beroepsgroep. Als coöperatie van sekswerkers kun je bijvoorbeeld geen bankrekening openen. Wij willen voorwaarden scheppen zodat de branche kan verbeteren en decriminaliseren.’

Broodfonds

Nieuw bouwen is het meest kansrijk als je de branche wilt veranderen, denken Breedeveld en De Boer. ‘Als je een bestaand pand opkoopt, betaal je altijd de hoofdprijs vanwege de bestemming die erop zit.’ In het model van Non Nobis vloeit een groot deel van de huurpenningen terug naar de stichting en dus niet naar de gemeente of de exploitant. ‘Dat geld besteden we ten behoeve van de sector. Daar kun je van alles bij bedenken: een broodfonds, kinderopvang voor vrouwen die dat nodig hebben, maar bijvoorbeeld ook een uitstapprogramma.’

Maatschappelijke coalitie

Non Nobis gaat uit van een brede maatschappelijke coalitie, waarin sekswerkers zelf, GGD, politie, gemeenten, maar bijvoorbeeld ook banken en beveiligingsbedrijven meepraten en samenwerken, met als doel deze branche veiliger en transparanter te maken en zo tot ‘faire seks’ te komen. ‘Samenwerking tussen deze partners is een voorwaarde voor succes.’

Tender

De stichting was een van de partijen die had ingeschreven op de tender voor Het Nieuwe Zandpad. Maar de opdracht om in Utrecht een raamprostitutiewijkje te bouwen, ging aan hun neus voorbij. De gemeente koos een andere investeerder die Het Nieuwe Zandpad zal gaan bouwen en de ruimtes ‘voor redelijke prijzen’ aan minstens vijf verschillende exploitanten (maximaal 32 werkruimten per exploitant) moet gaan verhuren.

Vernieuwend

Van Zanen wil niet uitgebreid toelichten waarom Non Nobis buiten de boot is gevallen. ‘We hadden verschillende wegingsfactoren. Zij werden het niet.’ Wel laat hij desgevraagd weten erg van de ideeën van Non Nobis gecharmeerd te zijn. ‘Wat deze stichting wil, is vernieuwend en interessant voor gemeenten.’ Breedeveld en De Boer: ‘Het is in Utrecht niet gelukt. Maar meer steden worstelen hiermee, we willen dit kind nog niet met het badwater weggooien.’

Lees het hele artikel in Binnenlands Bestuur nr. 15 van deze week