Directeur sociaal werkbedrijf Empatec opgestapt

Na het vertrek van PvdA-wethouder Stella van Gent van de gemeente Súdwest-Fryslân eind 2019 is nu ook Harry de Wit, algemeen directeur van sociaal werkbedrijf Empatec, opgestapt na overleg met de raad van commissarissen. Hij kondigde deze week zijn afscheid in een brief aan de medewerkers. Beiden waren hoofdrolspelers in de recent afgeronde raadsenquête naar Empatec in de gemeente. De aansturing van het sociaal werkbedrijf blijft de Friese gemoederen vooralsnog flink bezighouden.

Niet optimaal
Een reden voor zijn vertrek is dat De Wit al een jaar ziek is en kampt met de gevolgen van corona, de reden waarom hij ook niet is verhoord tijdens de raadsenquête. Maar anderzijds moet hij ‘helaas’ vaststellen dat de samenwerking tussen Empatec en de Gemeenschappelijke Regeling Fryslân West ‘niet altijd optimaal verliep’. ‘Dit heeft veel van mijn energie gekost en is helaas ook ten koste gegaan van het plezier dat ik in mijn werk heb gehad’, schrijft De Wit. ‘Om deze reden en vanwege mijn gezondheid heb ik besloten om niet terug te keren naar Empatec.’ Hij doet dat met ‘pijn in zijn hart’.

Beschuldigingen
In openbare verhoren van de raadsenquêtecommissie werd door betrokken ambtenaren kritiek geleverd op De Wit en Van Gent. De twee zouden besluiten samen informeel afstemmen, zonder ambtelijke advisering. Zorgen over de financiële situatie werden ‘laconiek’ weggewoven door Van Gent. Een ambtenaar die een kritische memo schreef over de toestand, werd zelfs van het dossier gehaald. Verder had Van Gent tijdens de verhoren drie beschuldigingen geuit richting een ambtenaar van de gemeente Súdwest-Fryslân, maar die kloppen alle drie niet. Dat bleek afgelopen woensdag tijdens een raadscommissie waarin raadsleden vragen konden stellen aan de enquêtecommissie, meldt de Leeuwarder Courant. Van Gent blijft dit echter ontkennen en zegt ‘personen’ te hebben die dat kunnen bevestigen.

Opheffen GR
In het eind vorig jaar verschenen eindrapport concludeerde de commissie dat de gemeente de afgelopen jaren onvoldoende sturing heeft kunnen geven aan de Gemeenschappelijke Regeling Werkvoorzieningschap Fryslân-West (GR), die toezicht zou moeten houden op Empatec, en het sociaal werkbedrijf. Daardoor was er te weinig inzicht in de financiën van Empatec, dat een tekort van vijf miljoen euro opbouwde. ‘Er is gehandeld op basis van te veel vertrouwen en te weinig controle’, aldus de commissie. De gemeenschappelijke regeling zou moeten worden opgeheven.

Juridische omissie
En dan is het nog maar de vraag of de GR juridisch wel klopt, want gemeentefusies zijn nooit goed in de regelingen doorgevoerd. Dat bleek afgelopen woensdag eveneens tijdens het vragen stellen over de raadsenquête, meldt de Leeuwarder Courant. Zowel bij de vorming van de gemeente De Fryske Marren in 2014 als bij de vorming van Waadhoeke in 2018 is verzuimd binnen zes maanden een nieuwe Gemeenschappelijke Regeling in te schrijven bij de Kamer van Koophandel. Daarbij moeten gemeenteraden toestemming geven voor een nieuwe GR, maar ook dat is in beide gevallen niet gebeurd. Beide keren greep de provincie Fryslân niet in. De commissie kreeg te horen dat het geen prioriteit had bij de bestuurders.

Geen antwoord
Volgende vraag is of de gemeente Súdwest-Fryslân dan eigenlijk wel gebonden is aan de afspraken in de regeling. Een van die afspraken leidde ertoe dat de gemeente vorig jaar de bijdrage aan de GR moest verhogen. De VNG heeft een dergelijke zaak nog niet eerder meegemaakt en mogelijk moet de bestuursrechter er een uitspraak over doen, meldt de LC. Sinds de commissie er het college vorig jaar op wees dat de regeling ‘statutair rammelde’ is daar geen reactie op gekomen van het college.

Einde samenwerking
Als het advies van de enquêtecommissie wordt gevolgd en de GR wordt opgeheven, is het gevolg dat gemeenten zelf aandeelhouder worden. ‘Dan houdt de samenwerking op’, liet Harlinger wethouder Paul Schoute donderdag weten tijdens een informatieavond voor de vier gemeenteraden, ‘want dat betekent dat dan één gemeente de meerderheid van de aandelen heeft en dus een absolute meerderheid heeft’. Hij verwijst hiermee naar Súdwest-Fryslân. ‘Omdat via die gemeente bijna 60 procent van het geld binnenkomt, zou die ook meer dan de helft van de aandelen krijgen’, aldus Schoute die werd geciteerd door de LC.

Toekomstplan
Raadsleden konden donderdag vragen stellen aan een extern expert over het toekomstplan dat de vier gemeenten maakten over de gemeenschappelijke regeling. De gemeenten zouden dan meer invloed krijgen in de aansturing van Empatec. Alleen de gemeente Súdwest-Fryslân staat niet achter dat plan. Of de raden er volgens planning begin maart over gaan beslissen is nu nog maar de vraag.