SZW transparanter over bijstandsramingen

Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) en de VNG staan voortaan in nauwer contact met elkaar bij de ramingen van de bijstandsbudgetten. Daardoor moeten de effecten van de ramingen inzichtelijker worden voor gemeenten. De afspraken vloeien voort uit een advies van de Raad voor Openbaar Bestuur (ROB) van eind vorig jaar.

Helderheid en vertrouwen

Bedoeling is dat er meer helderheid komt over de manier waarop SZW-ramingen tot stand komen en dat er daardoor meer vertrouwen ontstaat tussen ministerie en gemeenten. Afgesproken is onder meer dat SZW beleidsramingen met een effect van tenminste 50 miljoen euro afstemt met het Centraal Planbureau (CPB). Het CPB onderzoekt dan of de ramingen van het ministerie aannemelijk zijn. Voordat het zover komt wordt de VNG voortaan betrokken bij het uitwerken van die ramingen. Na toetsing van de raming worden de bevindingen van het CPB gepubliceerd. Mocht SZW een advies van het CPB niet overnemen, zal het ministerie daarbij een uitleg geven.

Totstandkoming macrobudget

De VNG wordt voortaan in september, voor publicatie, door SZW geïnformeerd over de totstandkoming van het macrobudget voor de bijstand. Dan wordt zowel het definitief macrobudget voor het lopende jaar als het voorlopige budget voor het volgende jaar bekendgemaakt. In het geval dat de SZW-ramingen afwijken van de CPB-ramingen zal het ministerie ook hier haar keuzes toelichten. Opvallend is dat het ministerie bij die afspraken niet rept over de actualisering die in het voorjaar plaatsvindt. Dan wordt het nader voorlopige budget voor het lopende jaar bekendgemaakt.

Contact met financiënspecialisten VNG

Om meer aandacht te besteden aan de financiële gevolgen van een beleidswijziging, legt de afdeling Participatie en Decentrale Voorzieningen (PDV) van het ministerie bij voorgenomen beleidsinhoudelijke wijzigingen voortaan contact met de financiënspecialisten van de VNG. Daarmee wordt de VNG betrokken bij zowel de uitwerking als de afstemming van wetsvoorstellen. Daarbij is ook afgesproken dat de VNG verantwoordelijk is voor het inschakelen van de nodige financiële expertise. Bij voorgenomen wijzigingen die naar verwachting geen direct effect hebben op de uitvoering maar alleen op de financiën, is afgesproken dat de afdeling PDV de VNG ‘aan de voorkant inseint’ over beleidswijzigingen die het beroep op bijstand kunnen beïnvloeden. De VNG wordt daardoor in de gelegenheid gesteld om de verwachte effecten te toetsen en aanpassingsvoorstellen in te brengen.

Verschil van inzicht

Mochten SZW en de VNG na afstemming nog van inzicht verschillen, is afgesproken dat zo’n verschil van inzicht ter tafel komt in bestuurlijk overleg tussen ministerie en gemeenten. Bij wetsvoorstellen kan het eindoordeel van de VNG worden meegenomen in de memorie van toelichting. Ook is afgesproken dat een beleidsraming niet meer wordt gewijzigd na inboeking. Dit omdat het effect van één beleidsmaatregel achteraf moeilijk geïsoleerd is vast te stellen.