De student als ervaringsdeskundige

In Enschede is sinds begin mei een derde studentambtenaar in dienst. Een mbo student, nadat jaren terug een hbo student en een student uit het wo werden aangenomen. Inmiddels zijn er 8 Nederlandse steden die jongeren uit de doelgroep hebben opgenomen in het ambtelijk apparaat. Deze werkwijze geeft niet alleen de gemeente inzicht in de behoeften van studenten, het geeft ook studenten een belangrijke verbinding tot- en inkijk in het lokale bestuursorgaan. Dat zeggen Maritza van Assen en Marit Huisman van het Netwerk Kennissteden Nederland (NKN).

Eén dag in de week

De functie van studentambtenaar kan op verschillende manieren worden ingevuld, maar betreft in steden als Leiden, Enschede, Nijmegen en Delft een baan voor 8 uur in de week die studenten naast hun studie kunnen uitvoeren. De functie is in Nijmegen ingeschaald in functieschaal 6, met een maximum bruto uurloon van €21,30 per uur. Dat blijkt uit een vacature die de gemeente op het moment van schrijven open heeft staan. Het NKN, een netwerk van steden met een universiteit en hogeschool, coördineert een samenwerking tussen de verschillende studentambtenaren.

Landelijk overleg

Marit Huisman, student secretaris voor het NKN, zit maandelijks met de studentambtenaren uit verschillende steden om tafel. Volgens haar lopen studentensteden niet allemaal tegen exact dezelfde uitdagingen aan, maar zijn er wel degelijk unieke beleidsopgaven voor gemeenten die behoren tot het netwerk van kennissteden. Daaromheen worden zogenaamde allianties gevormd. ‘Er is nu veel aandacht voor het welzijn van studenten, zowel mentaal en fysiek. Ook de huisvesting van studenten is een extra opdracht voor de gemeenten met een grote populatie studenten in het vervolgonderwijs.’

Unieke kennis

‘Studentambtenaren beschikken door hun eigen ervaring met die problemen vaak over specifieke informatie die beleidsambtenaren niet hebben. Denk aan de kwestie rondom de uitbetaling van de energietoeslag. Zulke zaken worden pas opgepakt nadat studenten zelf aan de bel trekken en de overheid met hen in gesprek gaat.’ Het in dienst nemen van een studentambtenaar borgt volgens Huisman dat dit gesprek ook daadwerkelijk plaatsvindt. ‘Het is een vast aanspreekpunt dat betrokken blijft en ook de doelgroep van terugkoppeling kan voorzien. Zo praat je mét studenten, niet alleen over studenten.’

Ervaringsdeskundigen

De groeiende populariteit van de studentambtenaar past binnen een landelijke beweging waarbij gemeenten en hogere overheden steeds meer gebruik maken van ervaringsdeskundigheid, bijvoorbeeld binnen de GGZ, de jeugdzorg, asielopvang en de WMO. De studenten zijn, net als voormalig cliënten binnen het sociaal domein, zowel onderhevig aan het beleid alsmede betrokken bij het opstellen daarvan. In Nijmegen bijvoorbeeld, daar schrijven de jonge gemeentemedewerkers zelf aan een nieuwe beleidsvisie. In sommige gemeenten werken ze nauw samen met de portefeuillehouder.

Wederzijds inzicht

NKN coördinator Maritza van Assen ziet naast het proces van informatievoorziening aan de overheid ook een belangrijke informatiestroom de andere kant op ontstaan. ‘Er zijn verschillende belangenorganisaties voor studenten. Ook onderwijsinstellingen en studentenverenigingen gaan regelmatig in gesprek met gemeenten of ministeries. Echter blijf je dan een buitenstaander’, aldus Van Assen. ‘Studentambtenaren krijgen als medewerkers van de gemeente inzicht in de interne processen binnen het lokale bestuur en dat helpt. Het wederzijdse inzicht zorgt voor meer begrip en een betere verankering van studentenbelangen in het beleid.’

Delen van kennis

Dit past goed binnen de doelstellingen van het NKN, zegt Van Assen. ‘Het netwerk bestaat een 13-tal kennissteden en de koepels van universiteiten, hogescholen en studentenhuisvesters. Die partijen zitten via het NKN bij elkaar aan tafel om kennis te delen.’ Zo werken de steden samen bij de uitvoering van het landelijk actieplan studenthuisvesting. ‘We brengen de gedeelde belangen van de studentensteden, onder de aandacht. Ook vanuit ministeries wordt de samenwerking met het NKN opgezocht.’

In iedere studentenstad een ambtenaar

Het NKN ziet de groei van het aantal studentambtenaren als een hele goede ontwikkeling. Nog niet alle steden binnen het netwerk hebben een student in dienst, maar na positieve resultaten komt het op steeds meer plekken op de agenda. ‘In Wageningen staat nu ook een vacature open, nadat een motie werd aangenomen in de gemeenteraad’, zo zegt Huisman. 'Ook Deventer, een stad zonder universiteit, heeft dit jaar 2 studentambtenaren aangenomen. Onze hoop is dat nog dit jaar alle studentensteden een studentambtenaar in dienst hebben, zodat zij ook kunnen aansluiten bij het landelijk overleg.’