Toch energietoeslag voor studenten

In het wetsvoorstel Energietoeslag 2023 is toch een regeling voor studenten opgenomen. Zij ontvangen via de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) een eenmalige tegemoetkoming van 400 euro. Dit geldt alleen voor uitwonende studenten met een aanvullende beurs. Het wetsvoorstel is vandaag bij de Tweede Kamer ingediend.

Tot voor kort werden studenten nog uitgesloten van deze eenmalige bijdrage. In uitzonderlijke gevallen konden zij beroep doen op de individuele bijzondere bijstand.

Financiële problemen

Minister Carola Schouten (Armoedebeleid en Participatie) ziet nu in dat ook studenten met hogere energielasten worden geconfronteerd. Net als andere huishoudens kunnen zij hierdoor in financiële problemen komen. Na overleg met DUO, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), Divosa en wethouders van studentensteden is het kabinet tot het besluit gekomen om deze groep te compenseren. Het gaat hierbij louter om uitwonende studenten met een aanvullende beurs in het studiejaar 2023 – 2024. De 400 euro is een gift en wordt verstrekt door DUO, die tevens verantwoordelijk is voor het uitkeren van studiefinanciering.

Met dit gebaar wil Schouten recht doen aan de uitspraken van de rechtbanken Amsterdam, Gelderland en Midden-Nederland. Zij oordeelden dat gemeenten studenten niet als groep mogen weren. De Raad van State vond deze vorm van discriminatie eveneens gebrekkig onderbouwd.

Langstudeerders

Het wetsvoorstel bereikt echter niet iedereen. Studenten die komend studiejaar geen recht meer hebben op een prestatiebeurs maar nog wel kunnen lenen, vallen buiten de boot. Van deze groep langstuderende studenten weet DUO niet of zij uit- of thuiswonend zijn. Deze informatie is voor het toekennen van een lening immers niet relevant. Het kabinet doet de komende periode een ultieme poging om uit te zoeken hoe ze deze groep tegemoet kan komen.

Geen gemeentelijk taak

De VNG is verheugd dat er na maandenlang discussiëren een oplossing is. ‘Gemeenten hebben altijd aangegeven dat het uitkeren van de toeslag aan studenten geen gemeentelijk taak is. Het past niet bij de gemeentelijke opdracht en is niet uitvoerbaar omdat ze niet beschikken over de juiste gegevens, zoals of een student uitwonend is’, meldt de gemeentekoepel. De VNG vindt het dan ook een goede zaak dat de toeslag voor studenten wordt uitbetaald door DUO.    

Niet realistisch

De Landelijke Studentenvakbond (LSVb) is een stuk minder positief. Voorzitter Elisa Weehuizen zegt ‘geschrokken’ te zijn van het voorstel. Volgens de LSVb heeft het bedrag van 400 euro ‘geen binding’ met een realistisch kostenplaatje van studenten. ‘Een getal dat uit de duim lijkt te zijn gezogen’, zegt Weehuizen kritisch. ‘Daarbij wordt dit alleen toegekend aan studenten met een basisbeurs en een aanvullende beurs. Studenten die dus door hun basisbeurstermijn van 4 jaar zijn, kunnen vooralsnog nergens op rekenen. Dit komt omdat gemeenten de uitvoering op DUO wil afschuiven, en die weten van studenten zonder basisbeurs niet of die op kamers of thuis wonen.’ Het zijn de gemeenten die alle studenten dezelfde 800 euro moeten uitkeren, aldus de studentenvakbond. Als de rijksoverheid daar geen ruimte voor biedt, is de LSVb naar eigen zeggen genoodzaakt ‘een eerlijke oplossing in de rechtbank te zoeken.’

Ingang oktober

Met Prinsjesdag kondigde het kabinet al aan dat zij gemeenten ook dit jaar de bevoegdheid wil geven een energietoeslag uit te keren. Om de eerste helft van 2023 te overbruggen hadden zij de mogelijkheid de energietoeslag van 2022 te verhogen met een bedrag van 500 euro. Gemeenten die hier gebruik van maakten kunnen dit jaar nog 800 euro uitkeren. Gemeenten die dit niet hebben gedaan kunnen de volledige 1300 euro overmaken.

Het wetsvoorstel Energietoeslag 2023 is vandaag bij de Tweede Kamer ingediend. Het is aan het parlement wanneer zij het wetsvoorstel in behandeling neemt. De regering hoopt dat gemeenten vanaf oktober sociale minima kunnen voorzien van de toeslag.