Sociale ondernemingen

Dat ging allemaal naar stichtingen ‘zonder winstoogmerk’. Een stichting is een raar ding. Ze zijn van niemand, dus een echt eindverantwoordelijke bestuurder is er niet. In het stichtingsbestuur zitten doorgaans sociaal ge-engageerde managers. Die hebben het hart best wel op de goede plaats, daar niet van. Als ze het niet goed doen, gaan ze gewoon naar een nieuwe baan of bonus. Het zijn geen ondernemers met eigen spaargeld.

De oprichter van ‘mijn’ BV startte in de tijd dat er beetje ruimte was voor vernieuwing in de zorg. Dit kwam omdat de wet aan ouders (en jongeren) enige vrijheid gaf om zelf hun zorg te kiezen. Dit werd dan wel niet 100% vergoed volgens de tarieven die de overheid vaststelde. Maar voor 80% was het nog zeer goed te doen. De oprichter van ‘mijn’ BV stopte al haar spaargeld in haar onderneming. Haar team deed het kenneljk goed, want gezinnen en jongeren stroomden toe. Na 5 jaar werden door ruim 400 professionals, verdeeld in 22 buurtteams in 18 gemeenten in vijf provincies, jaarlijks zo’n 10.000 gezinnen geholpen. De BV kreeg gemiddeld een 8,3 van haar klanten – zeer hoog in de GGZ. Als iedereen zo werkt, is een besparing van bijna 35% te halen in de jeugdhulp, rekende een onderzoeksbureau uit. De Jeugdwet kwam er aan. De financiers van de jeugdhulp begonnen zich alvast terug te trekken, de 80% vergoeding werd gereduceerd naar 50%, of gewoon ‘uitgesteld’ – grote jongens hebben lange adem. Gemeenten zouden het jeugdhulpstokje overnemen. Veel nieuwe initiatieven liepen in de tussentijd vast. Mijn BV moest giga krimpen vanwege nog niet betaalde facturen. Een oude rijke zorgstichting ontfermde zich erover. Mijn oprichter verloor al haar spaargeld en nog meer. 
 

Een jaar verder. Gemeenten zijn in transitie en willen naar transformatie. Er komen mooie berichten over ‘sociale ondernemingen’. Dat zijn, net als mijn BV, initiatieven ‘vanonderop’ om een mooi product of dienst te maken in het publieke domein, maar dan op bedrijfsmatige manier, dus niks vage stichtingen ‘zonder winstoogmerk’. Overheden en politici vinden ‘winst’ nog eng. Mijn vader zei altijd: winst is als lucht  -je kunt niet zonder maar je leeft niet om adem te halen. Mijn BV-baas is opnieuw begonnen met een zorgcooperatie van sociale ondernemers. Op papier is er nog steeds ruimte voor vernieuwing in de zorg. Maar voorlopig hebben gemeenten het drukdrukdruk met de oude wereld.

De wachtlijsten groeien.

Mechtild Rietveld
Meer columns van Mechtild Rietveld leest u hier.