Turks bezwaar tegen verplichte inburgering blijft uit

Slechts een handjevol Turkse immigranten maakt bezwaar tegen de verplichte inburgeringscursussen. Gemeenten benadrukken de voordelen van een cursus, en minder het moeten. Al wordt er gewoon ‘gehandhaafd’ als het nodig is.

De inburgeringsplicht voor Turkse immigranten staat al enige tijd op de helling. In april 2010 bepaalde het Europese Hof van Justitie dat Turken op grond van het associatieverdrag tussen de EEG en Turkije uit 1963 net zo behandeld moeten worden als andere EU-burgers. Destijds ging het om leges voor verblijfsvergunningen, maar een paar maanden later vochten twee Turken met ditzelfde verdrag in de hand met succes hun inburgeringsverplichting aan bij de rechtbank Rotterdam. In oktober volgde een soortgelijke uitspraak door de rechtbank van Roermond. De minister van Binnenlandse Zaken en de gemeenten Rotterdam, Vlaardingen en Roermond zijn tegen deze beslissingen in beroep gegaan bij Centrale Raad voor Beroep. Deze zal op 14 februari het beroep behandelen.

 

De onzekerheid rondom de inburgeringsplicht voor Turkse immigranten heeft gemeenten de afgelopen maanden niet echt parten gespeeld. Uit een rondgang van Binnenlands Bestuur langs tien gemeenten met een relatief grote Turkse gemeenschap (op Venlo na allemaal meer dan 4 procent van de bevolking) blijkt dat er geen grote beleidswijzigingen zijn geweest. Uitzondering zou Rotterdam kunnen zijn, maar daar wil men niet reageren omdat men partij is in de rechtszaak. Ook is het aantal bezwaarschriften van inburgeraars in spe niet explosief toegenomen. Alleen Haarlem zag het aantal stijgen met bijna vijftien.

 

Voordelen

 

De gemeenten leggen in de werving de nadruk op het nut van de inburgeringscursus. Bovendien vormen de vrijwillige inburgeraars al enige tijd de grootste doelgroep, en gemeenten ontdekken langzamerhand hoe ze hen kunnen motiveren: door een positieve en individuele benadering. De verplichte inburgeraars worden ook op deze wijze aangesproken, en dat werkt, zegt men.

 

Petri den Doop, woordvoerder van Amersfoort: ‘De kwestie rondom de Turkse inburgeringsplicht speelt hier niet echt. Wij proberen vooral de voordelen van inburgeren over het voetlicht te brengen, en dat heeft effect. Bovendien krijgt iedere inburgeraar bij ons een persoonlijk, op maat gesneden traject.’

 

Ellen de Ruijter- Groenewold van Enschede: ‘Inburgeren is van groot belang, dat zien de Turkse inburgeringsplichtigen zelf ook. Wij hebben ze gewoon opgeroepen en niemand heeft bezwaar aangetekend. ’

 

Ook bij andere gemeenten zijn de bezwaarschriften op grond van het associatieverdrag niet in groten getale binnengekomen. Net als Enschede zeggen Deventer, Eindhoven, Arnhem en Hengelo er niet een te hebben ontvangen. In Amersfoort hebben twee opgeroepen Turken verklaard te willen afwachten wat de Centrale Raad voor Beroep zegt.

 

Zij hebben een zogenaamde handhavingsbeschikking gekregen, vertelt Den Doop, een brief waarin hen officieel wordt meegedeeld dat ze inburgeringsplichtig zijn en binnen 3,5 jaar het examen gehaald moeten hebben. Venlo heeft vier tot vijf bezwaarschriften ontvangen (en afgewezen), Eindhoven één (in behandeling). Haarlem springt eruit met tien tot vijftien bezwaarschriften.

 

Woordvoerder Edwin Bakker vindt het aantal nog erg meevallen: ‘Het gaat om een totaal van zo’n tweehonderd Turkse inburgeraars .’ Haarlem heeft de bezwaarschriften aangehouden tot het hoger beroep, conform het advies van het toenmalige ministerie van WWI.

 

Inspraakorgaan Turken
Het Inspraakorgaan Turken verwacht dat de Centrale Raad voor Beroep niet zal afwijken van de eerdere gerechtelijke uitspraken, die van de rechtbanken Rotterdam en Roermond. Beleidsadviseur Harm van Zuthem: ‘ De inburgeringsplicht voor Turken is overduidelijk in strijd met het associatieverdrag. Als hij de jurisprudentie volgt, zal de Centrale Raad voor Beroep bepalen dat het Associatieverdrag nageleefd moet worden.

 

Overigens zullen wij in dat geval Turken in Nederland blijven oproepen om gewoon in te burgeren. Maar we zijn wel blij als de verplichting verdwijnt, omdat die soms onrechtvaardig uitvalt. Bijvoorbeeld voor ouderen of de Turkse groenteman die 12 uur per dag werkt.‘ Momenteel telt Nederland 28 duizend Turkse inburgeringsplichtigen (op een totaal van zo’n 300 duizend verplichte inburgeraars); elk jaar komen er 2000 nieuwe bij.

 

Visumplicht
Behalve voor de inburgeringsplicht hebben de gerechtelijke uitspraken op grond van het Associatieverdrag ook gevolgen voor de visumplicht voor Turken. Een rechter in Hannover stelde eind januari een inwoner van Turkije in het gelijk die was aangehouden omdat hij zonder visum reisde. In 2009 bepaalde het Europese Hof van Justitie dat Duitsland de visumplicht voor uit Turkije afkomstige dienstverleners moest schrappen.

 

Vrijdag 28 januari reageerden de ministers Rosenthal en Leers op dat arrest in een brief aan de Tweede Kamer. Zij stellen dat de uitspraak niet van toepassing is op Nederland. Harm van Zuthem noemt dat ‘klinkklare onzin’. ‘Het wachten is op een Turkse zakenman die hiertegen bij het Europese Hof gaat protesteren. En hij zal gelijk krijgen. Nederland is als de automobilist die keer op keer op zijn vingers getikt wordt omdat hij door rood licht rijdt, en steeds aanvoert: maar er is toch geen rechter die vastgesteld heeft dat je voor dít verkeerslicht moet stoppen?’

 

Voor deze inventarisatie is gesproken met woordvoerders van Amersfoort, Arnhem, Deventer, Eindhoven, Enschede, Haarlem, Hengelo, Venlo en Zaanstad. Rotterdam wilde niet reageren hangende de rechtszaak.