Schulden online in één oogopslag overzichtelijk

De Koninklijke Vereniging van Gerechtsdeurwaarders (KBvG) en de Stichting Netwerk Gerechtsdeurwaarders (SNG) verwachten voor deze zomer de Schuldenwijzer te lanceren. Daarmee kunnen burgers, schuldhulpverleners en gerechtsdeurwaarders in een paar clicks een actueel totaaloverzicht krijgen van iemands schulden.

Overheidsschuldeisers niet aangesloten

De schuldenwijzer zal alle schuldendossiers omvatten die voor inning bij een gerechtsdeurwaarder zijn neergelegd, vertelt KBvG-voorzitter Wilbert van de Donk. In de eerste fase van de ontwikkeling is door een koppeling aan het Digitaal Beslagregister (DBR) geregeld dat de schulden waarvoor beslag is gelegd in de wijzer zijn verwerkt. In een tweede fase moeten ook alle openstaande vorderingen waarbij nog geen sprake van beslag is, worden verwerkt. ‘Het enige nadeel daarbij is wel dat veel overheidsschuldeisers nog niet bij het DBR zijn aangesloten. Dat is alleen het geval als zij via een gerechtsdeurwaarder werken, zoals soms het geval is bij de inning van studieschulden en verkeersboetes.’

AVG-rechten

De schuldenwijzer moet toegankelijk worden voor de schuldenaars, gerechtsdeurwaarders, schuldhulpverleners en bewindvoerders. Cliënten zullen via DigiD toegang hebben tot de schuldenwijzer. ‘Daarmee is de beveiliging goed op orde’, zegt Van de Donk. ‘Verder zijn alle toegangseisen opgehangen aan de AVG-rechten van de burger. Zo kan de burger, net als in het DBR al is geregeld, in een overzicht zien wie wanneer informatie heeft ingediend en aangevraagd. Eén ding gaat in elk geval niet gebeuren, en dat is dat schuldeisers toegang krijgen tot de schuldenwijzer.’

Goed gesprek

Laatste maanden is er volgens Van de Donk vooral hard gewerkt aan het actueel maken van de schuldensaldi in de wijzer. ‘Dat is een hindernis bij álle schuldendossiers. Betalingen, rente en incassokosten moeten allemaal zo snel mogelijk verrekend worden. Dat hebben wij door een koppeling aan de databases van alle 160 gerechtsdeurwaarders kantoren geregeld.’ Bij het toevoegen van openstaande vorderingen waarbij nog geen beslag is gelegd, ziet Van de Donk echter nog een beer op de weg. ‘Als er nog geen beslag of vonnis ligt, zijn deurwaarders niet gemachtigd om een burgerservicenummer te gebruiken. Daarvoor moeten wij óf een goed gesprek hebben met de Autoriteit Persoonsgegevens, of met de wetgever.’

Beslagvrije voet

De schuldenwijzer bevat ook een rekentool waarmee de beslagvrije voet wordt aangegeven. ‘Het actualiseren daarvan is nog steeds een probleem nu de implementatie van de Wet vereenvoudiging beslagvrije voet is uitgesteld, maar in ieder geval staat er de beslagvrije voet zoals die door de eerste beslaglegger is vastgesteld’, aldus Van de Donk. Gerechtsdeurwaarders en schuldhulpverleners zijn daarmee niet meer volledig van de cliënt afhankelijk voor het aanleveren van informatie met betrekking tot de beslagvrije voet.

Financiering

Volgens Van de Donk voorkomt de schuldenwijzer ‘onnodige en onzinnige’ deurwaardersbezoeken en maakt die het leven van schuldhulpverleners en schuldenaars een stuk makkelijker doordat er direct een actueel schuldenoverzicht is. ‘Het kent dus nog een paar gebreken, maar we moeten roeien met de riemen die we hebben’, aldus de KBvG-voorzitter. ‘De deurwaarders betalen de 7 à 8 ton die de eerste fase heeft gekost uit eigen zak, maar we zouden hiervoor graag een rijksbijdrage zien. Wij merken alleen dat we heen en weer gestuurd worden door de ministeries van V en J en SZW terwijl wij hiermee wel bijdragen aan een flinke kostenbesparing.’

‘Onverholen kritiek’

Hoewel Van de Donk nog geen harde datum kan noemen, geeft hij aan dat de Schuldenwijzer naar verwachting voor de zomer live gaat. ‘Bij ons lukt het wél om een dergelijk ict-project op tijd af te krijgen’, zegt hij met een sneer naar de rijksoverheid die onder meer vanweg ict-problemen de implementatie van de Wet vereenvoudigde beslagvrije voet niet rond krijgt voor 2021. ‘Nou ja, sneer… Noem het maar onverholen kritiek’, zegt Van de Donk desgevraagd.

Weinig urgentie

‘Wij hadden met z’n allen eigenlijk gehoopt dat overheidsschuldeisers inmiddels ook onderdeel uitmaakten van het DBR dat KBvG en SNG samen optuigden met een half miljoen euro subsidie van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid’, aldus Van de Donk. ‘Maar daar lijkt weinig gevoel van urgentie achter te zitten. Of het lukt om de beslagvrije voet in 2021 geïmplementeerd te krijgen, blijft denk ik ook nog te bezien. Omdat burgers, schuldhulpverleners en gerechtsdeurwaarders ondertussen achter de feiten aanlopen, hebben wij maar besloten hiermee het voortouw te nemen.’