Werkzame bestanddelen van Parttime ondernemen

Parttime ondernemen is een relatief nieuw re-integratie-instrument. Het biedt kansen voor zowel bijstandsgerechtigden met ondernemerszin als gemeenten. De bijstandsgerechtigde kan, veelal vanuit intrinsieke motivatie, zelf werk en inkomen vinden en ervaart hierdoor meer regie. Voor de gemeente biedt het een reële uitstroomkans uit de bijstand op de (middel)lange termijn. Sinds 2012 zijn er in tien koplopergemeenten pilots gestart waar de mogelijkheden van parttime ondernemen in de praktijk worden bekeken. RadarAdvies heeft bij zes van deze gemeenten onderzocht wat de werkzame bestanddelen zijn van parttime ondernemen als re-integratie-instrument en aansluitend een kostenbatenanalyse uitgevoerd. De resultaten van dit onderzoek staan in Werkzame bestanddelen van parttime ondernemen.

Wat is parttime ondernemen precies?

We spreken van parttime ondernemen in de bijstand wanneer een uitkeringsgerechtigde op eigen kracht inkomsten genereert die niet vallen onder ‘inkomsten uit loondienst’ of ‘winst uit onderneming’. Het aantal parttime ondernemers in de bijstand groeit. Zij verdienen inkomen met yogacursussen, tuinonderhoud of schoonheidsbehandelingen. Hun inkomsten worden aangevuld tot bijstandsniveau. De parttime ondernemer krijgt begeleiding bij zijn ondernemerschap en ondersteuning bij het zoeken naar een baan in loondienst.

Kostenbatenanalyse

Parttime ondernemen vraagt een investering van de gemeente in de vorm van onder meer goede, individuele begeleiding en scholing. In de praktijk blijkt dat de besparingen voortkomend uit ingehouden uitkeringen en uitstroom daar ruimschoots tegen opwegen. Bovendien zijn de maatschappelijke baten aanzienlijk: uitkeringsgerechtigden ervaren een verbetering van zowel hun fysieke als hun psychische gezondheid, ze zijn actiever en de kans op re-integratie is groter. De conclusie van dit onderzoek is dat parttime ondernemen ruimschoots rendeert, zeker vergeleken met andere re-integratie-instrumenten.

Werkzame bestanddelen parttime ondernemen

Maar hoe ziet het er dan uit? Hoe kunnen gemeenten een duurzaam, renderend beleid met parttime ondernemen uitstippelen? Uit ons onderzoek komen daarvoor enkele belangrijke werkzame bestanddelen naar voren:

Individuele begeleiding werkt

Voor de parttime ondernemer is de combinatie van ondernemen, administratie bijhouden en baan zoeken best lastig. Goede begeleiding is een van de belangrijkste succesfactoren voor parttime ondernemen. Met name goede financiële begeleiding is noodzakelijk.

Ondernemen als werk, niet als persoonlijkheid

De term ‘ondernemen’ associëren we al snel met personen die initiatiefrijk zijn , groeiambitie hebben en winst maken. Parttime ondernemen is daarentegen meer een ingroeimogelijkheid naar een Bbz-traject of een opstap naar een baan bij een werkgever. Door meer de nadruk te leggen op ondernemen als het opdoen van werkervaring en minder op ondernemen als persoonlijkheidskenmerk kan parttime ondernemen als re-integratie-instrument effectiever worden ingezet.

Parttime ondernemen = werkervaring opdoen

Gemeenten zetten parttime ondernemen makkelijker in als ze zich realiseren dat het een instrument is waarmee deelnemers werkervaring opdoen en een netwerk opbouwen. Het opzetten van de parttime onderneming is een belangrijk onderdeel van het re-integratietraject. De gemeente begeleidt deelnemers dus niet per se naar een baan, maar naar werk.

Maatwerk, flexibiliteit en creativiteit zijn belangrijk

De begeleiding van een parttime ondernemer is maatwerk. Alle betrokkenen, zowel de ondernemer als gemeentelijke professionals, doen wat nodig is om de beste resultaten voor de parttime ondernemer te behalen. Daar is flexibiliteit en creativiteit voor nodig.

Winst is nodig, maar blijf realistisch

Het doel van parttime ondernemen is wel degelijk om winst te maken. Maar een te hoge winstverwachtingen kan voor te grote druk zorgen. Het traject is er vooral op gericht dat deelnemers goed leren functioneren in een werksetting, nieuwe contacten opdoen en vaardigheden aanleren om zelfstandig een inkomen te kunnen genereren.

Weinig financiële risico’s

De parttime ondernemers doen geen investeringen, waardoor zij ook niet in financiële problemen kunnen komen.

Vragen beantwoorden

Hoe moeten we beleid rondom parttime ondernemen inrichten om conflicten met de Participatiewet te vermijden?
Hoe zorgen we ervoor dat parttime ondernemen niet leidt tot verdringing?
Hoe kunnen we parttime ondernemen maximaal laten renderen?
Zijn er oplossingen om een groep bijstandsgerechtigden in coöperatieverband te laten ondernemen?

Dit is een greep uit de vragen die gemeenten hebben over de mogelijkheden en risico’s van parttime ondernemen. Stuk voor stuk terechte aandachtspunten, maar voor elk van die vragen zijn ook bevredigende oplossingen te formuleren. Om gemeenten te laten zien dat zij veel baat hebben bij een stevige infrastructuur voor parttime ondernemen organiseert RadarAdvies op 30 juni een werkbijeenkomst. Daarbij gaan wij dieper in op de werkzame bestanddelen en zorgen we ervoor dat deelnemers naar huis gaat met een concreet parttime ondernemen-actieplan voor hun gemeente.

Aanmelden werkbijeenkomst

Benieuwd naar de mogelijkheden van parttime ondernemen? Meld u aan voor de werkbijeenkomst parttime ondernemen.

Afbeelding Voor vragen over parttime ondernemen kunt u terecht bij Bob de Levita – b.delevita@radaradvies.nl.