Vijf misverstanden over parttime ondernemen in de bijstand

We memoreerden het al eerder, parttime ondernemerschap biedt zowel bijstandsgerechtigden als gemeenten kansen. Bijstandsgerechtigden kunnen op eigen wijze een deel van hun inkomen zelf verdienen, gemeenten besparen daardoor direct en beantwoorden echt aan de wensen en mogelijkheden van de klant. Resulterend in re-integratie naar werk of zelfstandigheid . Kleine ondernemingen verrijken bovendien de lokale economie van de gemeente.

Dat lijkt een ideale situatie, maar de praktijk is weerbarstiger: weinig gemeenten bieden bijstandsgerechtigden de mogelijkheid om parttime te gaan ondernemen. Wat weerhoudt hen? Hieronder willen wij graag de vijf meest voorkomende misverstanden over parttime ondernemen in de bijstand formuleren en vervolgens wegnemen.

Misverstand 1: Parttime ondernemen belemmert de re-integratie van bijstandsgerechtigden

Een belangrijke voorwaarde van de bijstand is dat bijstandsgerechtigden voltijd beschikbaar moeten zijn voor de arbeidsmarkt. Het toestaan van andere activiteiten zou daarom de uitstroom naar betaald werk belemmeren.

Parttime ondernemen in de bijstand betekent dat bijstandsgerechtigden minder dan 20 uur per week besteden aan hun onderneming. Er blijft voldoende ruimte over om werk in loondienst te zoeken en vinden. Ook blijkt dat de combinatie parttime ondernemen en parttime werken in loondienst uitstroom naar werk bevordert. De gemeente Zwolle bijvoorbeeld realiseerde met parttime ondernemen maar liefst 40% uitstroom (deeltijdbaan, voltijdbaan of voltijdonderneming). Belangrijk is dat de gemeente met bijstandsgerechtigden afspraken maakt over de resterende uren.

Misverstand 2: Parttime ondernemen toestaan leidt tot fraude

Door zelfstandige activiteiten te faciliteren creëer je als gemeente een platform voor fraude. De bijstandsgerechtigde kan naast wit ook zwart werk aannemen en kan sjoemelen met kostendeclaraties.

Het is voor gemeenten lastig te controleren of bijstandsgerechtigden zwart werken. Maar je voorkomt zwart werken niet door parttime ondernemen niet toe te staan. Sterker nog, bijstandsgerechtigden hebben feitelijk meer tijd om zwart te werken. Belangrijk is dat een parttime ondernemer duidelijk weet wat wel en wat niet kan. En dat de gemeente de regels handhaaft.

Misverstand 3: Parttime ondernemen is niet wettelijk geregeld

In de Participatiewet is parttime ondernemen in de bijstand niet opgenomen en daarom onwettig.

Parttime ondernemen in de bijstand is niet opgenomen in de Participatiewet omdat dit niet nodig is. De inkomsten van parttime ondernemen zijn gewoon te verrekenen met de bijstandsuitkering. Parttime ondernemers krijgen naast hun inkomsten een aanvullende uitkering tot aan het bijstandsniveau. De bijstand is namelijk een vangnet.

Misverstand 4: Begeleiding van parttime ondernemers vraagt om specialistische kennis

De begeleiding en controle van bijstandsgerechtigden vraagt volgens sommige klantmanagers om expertise op het gebied van zelfstandig ondernemen en het verrekenen van inkomsten met de uitkering. Dit kan tot schulden leiden.

Parttime ondernemen vraagt inderdaad om kennis van ondernemen en om een organisatie die is ingesteld op wisselende inkomsten. Dit is kennis waarover gemeenten via de BBZ-afdeling, economische zaken en de inkomensconsulent vaak al beschikken.

Misverstand 5: Parttime ondernemen leidt tot concurrentievervalsing

Veel parttime ondernemingen worden opgezet vanuit een interesse van de bijstandsgerechtigde zelf. Met het toestaan van parttime ondernemen mag de uitkeringsgerechtigde hier tijd en energie in stoppen. Dit leidt tot concurrentievervalsing met ondernemers die niet in de bijstand zitten. Zij kunnen immers niet dezelfde tijdsinvestering doen en worden financieel niet gesteund door de gemeente.

Bij goede begeleiding leidt parttime ondernemerschap in de bijstand niet tot concurrentievervalsing. Maak duidelijke afspraken over tarieven en tijdsbesteding. De gemeente spreekt de parttime ondernemers bovendien aan als zelfstandig ondernemers, niet als een bijstandsgerechtigde met een leuke hobby. Van een parttime ondernemer wordt verwacht: geld verdienen, motivatie en ondernemersvaardigheden.

Meer weten?

Lees de werkwijzer parttime ondernemen of neem contact op met Bob de Levita via b.delevita@radaradvies.nl of 06 2021 1636.

Lees ook 2015: Het jaar van parttime ondernemen in de bijstand.