Productief partnerschap, sleutel in sociaal domein

Het idee is dat de decentralisaties van verantwoordelijkheden op het gebied van maatschappelijke ondersteuning (Wmo), jeugdhulp en (arbeids)participatie, aangevuld met ‘de vierde transitie’ van passend onderwijs, gemeenten tot een meer samenhangend en integraal beleid zullen brengen. De achterliggende visie is om ‘de mens, en niet langer het systeem’ centraal te stellen. Dit blijkt ingewikkelder dan gedacht. Productief Partnerschap is een goede manier om oplossingen te vinden voor maatschappelijke dilemma’s en de transformatie binnen het Sociaal Domein.

Nieuwe dilemma’s

De transities brengen dilemma’s aan het licht waarvoor in de praktijk geen eenduidige oplossing bestaat. Er komen situaties naar voren die voorheen niet in samenhang werden bekeken. Voorbeelden te over. Achter een kind met problemen op school blijkt ook een heel gezin schuil te gaan dat ondersteuning nodig heeft. Of iemand met schulden die voor een structurele oplossing ook hulp moet krijgen op het terrein van taalachterstand en sociale vaardigheden. Deze vraagstukken in de samenleving vragen om een integrale, gezamenlijke aanpak van gemeente, maatschappelijke partners en inwoners. Daar is een grote cultuuromslag en veel veranderkracht voor nodig. Het vraagt om herziening van de huidige vorm van samenwerking en betrokkenheid en om een nieuwe balans in de relatie tussen de betrokken partijen.

Variabelen voor sturing en positionering

Om balans te vinden in de relatie tussen gemeente, maatschappelijke organisaties en de inwoners heeft Stade Advies een praktisch model ontwikkeld. Daarmee is de sturingsvraag die zich aandient in te vullen. Dit model gaat uit van de twee in onze ogen belangrijkste variabelen voor sturing en positionering:

1. De sturingsfilosofie van gemeente als financier;
   Deze kan worden afgezet op een as die loopt van strakke sturing tot faciliteren.
2. De netwerkpositie van maatschappelijke organisaties en inwoners gemeente
   Deze as reikt van ‘stand alone’ tot veel samenwerkingspartners en activiteiten.

Vier kwadranten

Door deze twee assen te kruisen ontstaan vier kwadranten met elk een kernachtige typering van de manier van sturing door de gemeente en de positie van de organisatie.

Om relatief eenduidige en gekende dienstverlening aan inwoners mogelijk te maken spelen met name de kenmerken van goed opdrachtgeverschap een rol. Maar als de opgave complexer is, bijvoorbeeld bij de aanpak van achterliggende oorzaken in geval van armoedeproblematiek, dan past de rol van co-producerend partner en facilitator beter.

Productief Partnerschap
De ontwikkeling van productief partnerschap speelt zich af in de onderste twee kwadranten. Hier wordt de uitvoering van diensten in samenwerking met alle betrokkenen vormgegeven. Marktwerking en concurrentie zijn beginselen die in deze benadering niet goed passen. Dat kan schuren, omdat er naast de belangen van de cliënten ook een organisatiebelang bestaat.

Bij goed partnerschap moet het worden aangekaart als er sprake is van dit ‘schuren’, zodat de communicatie open blijft en de werkrelatie helder. De oriëntatie ligt sterk op de netwerkontwikkeling tussen maatschappelijke organisaties, met Innovatie via ‘trial and error’ (proberen en het goede behouden) als basis. Dat geeft veel ruimte om samen op zoek te gaan naar nieuwe antwoorden. Professionals in dit kwadrant moeten zich in kunnen zetten als pioniers en ontwikkelaars en samen schakelen.

Meer weten?

Stade Advies ziet in haar praktijk dat er behoefte is aan de ontwikkeling van partnerschap. En dat dit niet vanzelf gaat. In verschillende gemeenten zijn we momenteel bezig om dit productief partnerschap door te ontwikkelen. Wilt u meer informatie? Neem contact op met:

Erik Vermathen - e.vermathen@stade.nl - 06 1093 9404

Rudy Bonnet - r.bonnet@stade.nl - 06 5174 9712

Annelies de Moet - a.demoet@stade.nl - 06 4103 8708