Proeftuin Almere: preventie en inclusie

Ter bevordering van de inclusie van psychisch kwetsbare bewoners met (mogelijk) verward gedrag speelde de gemeente Almere met de gedachte om in het centrum een grote inloopvoorziening te openen. Alvorens die voorziening daadwerkelijk van de grond te tillen vroeg de gemeente aan Stade Advies om nut en noodzaak ervan te onderzoeken. Daaruit kwam naar voren dat de bestaande vragen en problemen er niet mee opgelost zouden worden. Het tussenadvies was om de oplossing in de wijken te zoeken.

Proeftuin

De hamvraag die de gemeente voorlegde aan Stade was natuurlijk om uit te zoeken wat er dan wél nodig was om de preventie rondom en inclusie van psychisch kwetsbare bewoners te verbeteren. Daartoe werd in de wijken Haven en Stedenwijk een proeftuin gestart, waarbij de wensen en behoeften van de doelgroep zelf centraal moesten staan. Bovendien moest er scharrelruimte zijn voor professionals om beter aan te kunnen sluiten op cliëntperspectief.

Bouwstenen voor een inclusief aanbod

Vervolgens heeft Stade gekeken welke bouwstenen (zie schema) er nou eigenlijk nodig zijn voor een inclusief aanbod. De belangrijkste daarvan zijn:

• In de wijk moet kennis zijn van GGZ-problematiek.
• Een outreachende werkwijze. Dus kwetsbare personen actief signaleren, benaderen of opzoeken, door vertrouwde personen die duurzaam in de wijk aanwezig zijn en die zo nodig kunnen doorgeleiden.
• De doelgroep bepaalt mede het aanbod. De wijk biedt zowel activiteiten om aan deel te nemen als mogelijkheden voor ontmoeting tijdens inloopbijeenkomsten.
• Ervaringsdeskundigen en buddy’s, die zo nodig 24/7 ondersteuning kunnen waarborgen.

Bouwstenen en wensen

Stade richtte voor zowel Haven als Stedenwijk een afzonderlijke begeleidingsgroep in, met daarin professionals en ervaringsdeskundigen uit de wijk. Die moesten onderzoeken in hoeverre de geformuleerde bouwstenen daar al aanwezig waren. Parallel daaraan werd samen met GGZ-instelling Kwintes en Welzijnsorganisatie De Schoor in kaart gebracht wat nou precies de wensen waren van de kwetsbare bewoners. Hiervoor gaf een speciale klankbordgroep gevraagd en ongevraagd advies, werd een enquête uitgezet en vond een bijeenkomst plaats voor kwetsbare bewoners en andere belangstellenden.

Drie functies

Dit alles leidde tot een model waaruit de komende tijd in de twee proeftuingebieden een inclusieve wijk op maat moet gaan ontstaan. Dat verloopt aan de hand van de ontwikkeling van drie functies:

• Ingang
  Het is belangrijk om de psychisch kwetsbare bewoners in een wijk die (nog) niet op de radar staan in kaart te brengen en te koppelen aan de beschikbare netwerken of voorzieningen. Dat vraagt om outreachend werk en een betere verbinding en inzet van de ‘ogen en oren’ van de buurt.
• Menukaart
  Hierop staat het totale aanbod in de wijk aan inloop, (herstel)activiteiten, buddy’s, informele en professionele begeleiding.
• Schakelfunctie
  En dan is er de schakel, die een compleet overzicht heeft van Ingang en Menukaart. Dus die weet welke psychisch kwetsbare bewoners er in de wijk aanwezige zijn en welk ondersteuningsaanbod er voor hen beschikbaar is.

Het is de bedoeling dat deze functies, in combinatie met de inzet van de bouwstenen die al aanwezig zijn, vraag en aanbod beter op elkaar laten aansluiten.

Lerend ontwikkelen

In dit hele traject ligt niet alles vooraf strikt vast, maar gaan we uit van lerend ontwikkelen. Wat betekent dat de voorgaande stap mede het vervolg bepaalt. Dit biedt alle betrokkenen volop mogelijkheden om tijdens het proces mee te denken. Dat is van essentieel belang. Het doel van de inclusieve wijk is immers om de bewoners zelf te versterken en hun draagkracht te vergroten.

Meer weten over de bevordering van inclusie van psychisch kwetsbare bewoners? Neem contact op met Suzanne Bunnik (06-34242143) of Erik Vermathen (06-10939404).

Klik op het schema op het groter te bekijken.