“Het werk van GGD’en is van levensbelang. Dat blijkt nu meer dan ooit. Laten we daar waardering voor houden.”

Een serie over wat onze collega’s doen, over het hoe en waarom.

Nu meer dan ooit zijn we en masse getuige van het waardevolle werk van alle gemeentelijke gezondheidsdiensten in Nederland. De coronacrisis brengt de verhalen over wat er dag in dag uit gebeurt om onze publieke gezondheid en veiligheid op peil te houden op een uitzonderlijke manier aan het licht. Ook verhalen die zich bij GGD’en afspelen. Verhalen die worden gehoord door collega Mirjam Pankras. Zij begon in oktober 2019 aan een interimopdracht bij de GGD GHOR Nederland; de overkoepelde brancheorganisatie van de 25 GGD’en in Nederland. Ze is niet alleen die tijdelijke teammanager met een goed luisterend oor, maar ook een verbindingsofficier die oog heeft voor de kennis en kunde van de medewerkers.

Mirjam werkt sinds eind vorig jaar als teammanager bij de GGD GHOR. Daar werkten voor haar komst drie teammanagers aan te veel verschillende taken. Dat moest anders. Daarom kregen Mirjam, en een manager uit de organisatie, van de directie niet alleen de opdracht mee om te werken aan nieuwe profielen voor teammanagers en projectleiders, maar ook: inventariseer de competenties van collega’s en kijk samen naar passende projecten. En dat is iets wat Mirjam niets liever doet en gewend is om te doen: collega’s meenemen in een veranderproces. Door feedback te verzamelen uit de praktijk. ‘Gewoon’ door te verbinden, te verbinden en nog eens te verbinden.

Wat doe je als verbindingsofficier? 

“Wat dat betreft ben ik typisch ‘radariaans’ zoals we dat bij Radar noemen. Ik werk niet anders dan mét de mensen om wie het gaat. Niet alleen met beleidsmakers, maar met álle betrokkenen. In dit geval ging dat om 60 medewerkers, verdeeld over drie teams.”

Hoe doe je dat, samen dezelfde verandering doormaken? 

“Bij eerdere opdrachten die ik heb gedaan, gingen het vaak om een veel meer uitvoerende tak van ‘managementsport’. Bijvoorbeeld bij het opzetten van wijkteams. Dan ben je veel meer de verbinder tussen strategie en uitvoering. Dan neem je visie mee: waarom doen we wat we doen en waar zijn we van. Dit is ook bij GGD GHOR het geval: waar zijn we van, welke strategische positie nemen we in en wat betekent dit voor de rol van de medewerker en het project. Complexe zaken simpel maken. Als je het simpel en klein kunt maken, is die stap naar resultaat en het doel makkelijker gemaakt. Dan is het behapbaar en krijg je de professionals die het werk in de praktijk doen mee. Dan ben ik ook de meewerkvrouw, regel ik praktische zaken. Bij de GHOR ben ik er juist op gericht om resultaatgericht projecten aan te sturen en een goed krachtenveld in de publieke gezondheid samen neer te zetten.”

Hoe is het werk als verbindingsofficier vanuit een hoofdkantoor? 

“Anders, dynamischer dan verwacht. Dat komt deels door de coronacrisis. Iedereen pakt extra taken op naast het reguliere werk en doet het samen. Er ontstaan dus nieuwe verbanden. Je staat er niet alleen voor. Er komt veel werk bij en je moet vertrouwen op je eigen kunnen en constant contact houden met collega’s. Ik geloof dat je samen meer bereikt doordat je samen meer weet. Dat besef komt bij organisaties soms langzaam op gang, maar in deze snelkookpan van dagelijkse verandering lijkt dat ineens vliegensvlug te gaan. Om dit proces te mogen helpen vormgeven en tegelijkertijd een crisis te managen is uitdagend, verrassend en verfrissend. Daarbij komt ook de maatschappelijke betrokkenheid van medewerkers goed naar voren. Dat is mooi om te zien.”

Hoe komt dat en waar merk je dat aan? 

“Medewerkers van GGD’en doen essentieel werk voor onze volksgezondheid. Dat wordt weer gezien. Vóór de coronacrisis wist de gemiddelde Nederlander hooguit dat een GGD iets te maken had met inentingen voor verre reizen en jeugdzorg. Nu de meerwaarde van de GGD in de publieke gezondheidssector weer zijn waarde heeft bepaald, voel je de trots en betrokkenheid bij medewerkers groeien. En terecht, want naast alle belangrijke dagelijkse taken zijn er ook veel innovatieve mooie projecten. Die zijn echt van toegevoegde waarde.”

Zoals? 

“We werken met mijn team bijvoorbeeld aan een app waaraan alle laboratoriums in het hele land moeten kunnen deelnemen. Een eerste reflex bij een innovatieve uitdaging is dan vaak: mensen inhuren. En dan is mijn reflex: kijken welke kennis en kunde we al in huis hebben en zien wie tijd heeft. En tijd is er in deze crisistijd gelukkig. Er is er zoveel ‘werkverschuiving’ dat veel medewerkers extra kennis en vaardigheden kunnen inzetten met goed resultaat.”

Hoe manage je dat? 

“Als ‘buitenstaander’ heb ik vaak een redelijk goed overzicht van wie goed in het werk zit en wie minder. Mensen durven tegen mij vaak sneller dan tegen hun eigen manager te zeggen wat goed gaat en wat niet. Ik ben geen bedreiging. Dat is een van de voordelen van een interimmanager zijn: je bent een mix tussen een vertrouweling en een deskundig gesprekspartner. Ik ben een luisterend oor en adviseur ineen.”

En je opdracht? Hoe gedijt die tussen apps en crisismanagement? 

“Ik blijf wie ik ben: een verbindingsofficier. En dat ben ik ook ‘gewoon’ bij de oorspronkelijke opdracht waarvoor ik samen met iemand anders drie teams moest reorganiseren. Zorgen voor teammanagers die weg zouden blijven bij de inhoud en een verbindende en coachende rol op zich zouden nemen. Weg van eilandjes en bouwen aan integraliteit. Zorgen voor goed ingewerkte teammanagers die met eigen vaardigheden meer projecten aan zouden kunnen. Zorgen dat teams zouden gaan drijven op ieders talenten en kwaliteiten. En als je daar goed naar vraagt en coacht en met elkaar benoemt is het echt 1 + 1 = 3.”

Is de exercitie geslaagd?  

“De opdracht is natuurlijk veranderd door corona. Maar het blijft belangrijk om snel te schakelen, rust te bewaren en iedereen die al dan niet betrokken is mee te nemen. Daarbij is belangrijk om talenten en kwaliteiten van mensen te kennen en deze te verbinden met de plek waar dat het meest tot zijn recht komt. Ik vraag gewoon wat ze vinden van nieuwe ideeën en voorstellen en wat zij zelf nodig hebben. Dit wordt gewaardeerd. Het is meteen het startpunt om de verantwoordelijkheid lager in de organisatie te beleggen. Zo wordt iedereen op zijn rol aangesproken. En dat is wat mij betreft weer echt radariaans: alles bespreekbaar durven maken. Dat geeft vertrouwen. De directie vindt dit spannend en daar houd ik wel van. Ik schrijf geen plan voor hen. De verandering moet van iedereen zijn. Mijn missie is geslaagd als het team, ondanks en dankzij de crisis, in staat is geweest optimaal te presteren.”

Wat is je hoop voor de toekomst?  

“Dat het enthousiasme en de betrokkenheid van medewerkers blijft groeien. Ook na corona. De energie zit er nu goed in. Er is een nieuwe werkhouding voelbaar. Een van ‘wij maken het verschil.’ En dat is waardevol en waar.”

Mirjam werkt al 11 jaar bij ons. Ze is een expert op het gebied van de Wmo, jeugd en werk. Ze werkt voor gemeenten en zorgaanbieders, waardoor ze meerdere invalshoeken samenbrengt. Daarbij is het menselijke verhaal (wat merkt de gemiddelde bewoner) altijd een leidraad in haar manier van werken.