Putten brengt tekort op jeugdzorg fors terug

Met een combinatie aan maatregelen heeft Putten zijn tekort op de jeugdzorg met een derde weten terug te brengen. Een van de maatregelen die tot meer grip hebben geleid, is het splitsen van de toegang en de uitvoering. Er blijft echter nog steeds een flink tekort over.

Toeleggen

Op de 6,7 miljoen euro die de gemeente voor de uitvoering van de Jeugdwet van het rijk krijgt, noteerde Putten vorig jaar een tekort van bijna zes ton. Voor dit jaar komt het tekort naar verwachting uit op zo’n 376.000 euro. ‘We leggen nog steeds eigen geld toe’, aldus wethouder Bert Koops (jeugdzorg, ChristenUnie). De totale begroting van Putten omvat ruim 57 miljoen euro.

Zeilen verzetten

 In 2018/2019 werden de oplopende tekorten in zijn gemeente steeds meer zichtbaar. ‘De raad wilde van ons weten hoe we die een halt konden toeroepen. De windrichting kunnen we niet veranderen, maar we kunnen wel de zeilen verzetten’, aldus Koops. En dus werd in kaart gebracht aan welke knoppen de gemeente kon draaien om die tekorten terug te dringen. ‘We wilden niet alleen onze hand in Den Haag ophouden, maar ook zelf kijken of we de jeugdzorg wel op de juiste manier en voldoende efficiënt hadden ingericht.’

Toegang

Uiteindelijk is besloten een pakket aan maatregelen te nemen. De basis daarvoor werd in 2019 vastgelegd in het stuk Scenario’s Grip op Jeugdhulp, waarin het college de opdracht kreeg het tekort in 2019 en 2020 jaarlijks te beteugelen met 4,5 ton van vanaf 2021 met structureel 7 ton. Zo is de toegang sinds begin vorig jaar weer in gemeentelijke handen gebracht. Deze was eerst bij een externe partij belegd. ‘Nu hebben we zelf een specialistisch jeugdteam met jeugdconsulenten.’ Door het uit elkaar halen van de intake en de uitvoering kan niet alleen integraler en passender hulp worden verleend, maar is er ook meer grip op de toegangspoort. Volgens Koops is de gemeente niet per se strenger aan de poort, maar ‘we gaan nog meer in gesprek welke hulp echt nodig is en wat de jongere en zijn omgeving zelf kan doen.’

Teugels aanhalen

Bij de huisartsen zijn praktijkondersteuners jeugd-GGZ ondergebracht. ‘Niet al te zware problematiek kun je daarmee goed afvangen.’ Rondom inkoop en contractmanagement zijn de teugels aangehaald. Van aanbieders die extreem veel winst maken, wordt afscheid genomen. Ook is het aantal aanbieders verminderd. Met zes andere Noord-Veluwse gemeenten is een nieuwe aanbesteding voorbereid die per 2022 tot nieuwe contracten moet leiden. Daarnaast wordt gewerkt aan een zogeheten handhavingsprotocol sociaal domein, waarbij het toezicht zowel aan de voor- als aan de achterkant wordt verbeterd.

Grens bereikt

De genomen maatregelen werpen hun vruchten af, maar het tekort kan er niet mee worden weggewerkt. ‘De besparingen zijn nog lang niet genoeg om met het rijksbudget uit te komen.’ Het tekort kan ook zo weer oplopen als een jongere met complexe problemen aan de bel trekt en met een (duur) specialistisch hulptraject moet worden geholpen. ‘Dan stijgt het tekort al snel met twee ton.’ Tot nu toe kan Putten het tekort op de jeugdzorg via de algemene reserves oplossen. ‘We kunnen al onze taken nog op een verantwoorde manier uitvoeren, maar het houdt een keer op. De zorg voor de jongere staat echter voorop en we willen kwalitatief goede zorg blijven leveren. Daar wordt in elke gemeente keihard aan gewerkt. Iedere gemeente ging er in 2015 voor (toen de Jeugdwet naar gemeenten werd overgeheveld, red). We hebben de grens bereikt wat we als gemeente zelf kunnen doen. Het rijk moet echt met extra geld over de brug komen.’