Instrument brengt effect social return scherper in kaart

Het aan het werk helpen van een ex-gedetineerde of van een ex-kankerpatiënt levert maatschappelijk gezien veel meer rendement op dan het aan het werk helpen van iemand met ADHD of autisme. Dat blijkt uit de Profielacceptatie-schaal die Start Foundation heeft ontwikkeld.

Breder kijken

Gemeenten letten bij aanbestedingstrajecten altijd op social return. Vaak moet een bedrijf dat meedoet aan de aanbesteding een bepaald percentage (vaak 5 procent) van de mensen die de opdracht gaan uitvoeren, uit de bakken van de sociale dienst halen. Een sociale tegenprestatie voor het verkrijgen van de opdracht. Door breder te kijken dan de groep Wajongers of Wia’ers, valt veel winst te behalen, blijkt uit het onderzoek onder 200 werkgevers.

Derde dimensie
Om te meten hoe kwetsbaar iemand met een lange afstand tot de arbeidsmarkt is, blijkt uit de langere ‘baanvindduur’ die het CBS opstelt. Daarbij spelen bijvoorbeeld leeftijd, geslacht en opleidingsniveau een rol. Ook de loonwaarde van iedereen die minder dan 100 procent van het sociaal minimum kan verdienen speelt een rol. Met de profielacceptatie-schaal is daar nu een derde dimensie aan toegevoegd, aldus Start Foundation. Deze schaal laat zien in hoeverre werkgevers in hun keuze voor een werknemer worden beïnvloed door de bijzondere kenmerken van een sollicitant met een handicap of belast verleden.

Kankerpatiënt
De schaal bestaat uit vier categorieën met profielen. Chronisch zieken, mensen met Adhd, autisme of met schulden zitten in categorie één en blijken door werkgevers redelijk  vlot geaccepteerd te worden. Ex-delinquenten, ex-verslaafden worden een stuk moeilijker geaccepteerd. ‘Daar kunnen mensen zich misschien nog wel iets bij voorstellen’, aldus operationeel directeur van Start Foundation Martin Egberink. ‘Maar ook bijvoorbeeld mensen die kanker hebben gehad, slechtzienden of mensen met niet aangeboren hersenletsel worden minder makkelijk geaccepteerd.’

Wajonger

Volgens Egberink toont de schaal aan dat als je met succes werkzoekenden met de zwaarste profielen aan een baan helpt of houdt, dit maatschappelijk gezien het meeste rendement oplevert. ‘Dit zijn mensen die niet makkelijk uit de uitkeringssituatie gehaald worden. Als dat dus wél lukt, levert het meteen veel op.’ Gemeenten moeten hier in hun beleid aandacht voor hebben en niet puur naar Wajongers kijken, vindt Egberink. Gekscherend: 'Als het lukt iemand uit categorie 4 aan een baan te helpen, levert dat soms meer op dan als zes mensen uit categorie 1 een baan krijgen.'

Sturen

De schaal is daarom voor gemeenten een extra middel om te sturen op een maximaal sociaal resultaat. 'Gemeenten sturen zeker met de nieuwe Participatiewet erg op bijvoorbeeld Wajongers maar het is dus mogelijk dat die een veel kortere afstand tot de arbeidsmarkt heeft dan iemand anders.' Ook in de projecten die Start Foundation zelf heeft lopen, wordt daarom nu kritischer gekeken.  

Bekend maakt bemind
Uit het onderzoek blijkt verder dat het niet uitmaakt in welke sector gemeten wordt of hoe groot een bedrijf is. De rangorde in acceptatie blijft over het algemeen gelijk. In zo’n 80 procent van de bedrijven die onderzocht werden waren werknemers met een profiel in dienst of in dienst geweest. Bij grotere bedrijven waren relatief vaker mensen uit een zwaardere categorie in dienst. Overigens blijkt dat werkgevers makkelijker iemand uit een bepaald profiel accepteren als al eerder een werknemer uit dezelfde categorie in dienst is geweest. Bekend maakt dus bemind.