Kabinetsplan eigen bijdrage jeugdzorg moet van tafel

De kabinetsplannen om een eigen bijdrage voor de jeugdzorg in te voeren en de behandelduur voor jongeren te beperken, stuit op weerstand van onder meer Jeugdzorg Nederland en de Nederlandse ggz. Net als de in het regeerakkoord aangekondigde bezuiniging van een half miljard euro vanaf 2025 moeten deze maatregelen van tafel.

Grote zorgen

Dat schrijven de twee organisaties in een brief aan de fractievoorzitters in Tweede Kamer, samen met de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland en de Vereniging Orthopedagogische Behandelcentra. De Tweede Kamer debatteert dinsdag en woensdag over het regeerakkoord. Als de bezuiniging van tafel gaat, kan ook weer verder worden gewerkt aan de hervormingen in de jeugdzorg, benadrukken de vier organisaties. Gemeenten hebben vorige week besloten daarmee te stoppen, omdat het kabinet eerder gemaakte afspraken over extra geld voor gemeenten aan de laars lapt. Dat baart de organisaties grote zorgen, lieten ze vorige week al weten en herhalen ze in de brief aan de Kamerleden. ‘Deze verbeteringen (in het jeugdzorgstelsel, red) zijn cruciaal en dulden geen uitstel.’

Opbrengst niet overschatten

Los van die aangekondigde bezuinigingen moet de Kamer een stokje steken voor de plannen om een eigen bijdrage voor de jeugdzorg in te voeren, benadrukken de vier in hun brief. Bij de invoering van de Jeugdwet in 2015 moesten ouders een bijdrage betalen als hun kind jeugdzorg met verblijf kreeg. In december 2016 besloten beide Kamers deze met terugwerkende kracht per 2016 af te schaffen. De Kamer wilde namelijk voorkomen dat een eigen bijdrage een drempel zou opwerpen om jeugdzorg te vragen. Ook ging de ouderbijdrage gepaard met hoge uitvoeringskosten en administratieve lasten, terwijl de opbrengst relatief laag was. De netto-opbrengst over 2015 bedroeg zo’n 26,6 miljoen; voor 2016 werd op een opbrengst van circa 32,5 miljoen euro gerekend. Naast het gevaar van zorgmijding, moet de ‘de verwachting over de eventuele opbrengst van het herinvoeren van een eigen bijdrage niet worden overschat’, aldus de vier organisaties.

Financieel instrument

Het normeren van de behandelduur als financieel instrument en doel op zich, stuit de vier organisaties tegen de borst. Het is een ander verhaal als door beter passende zorg en innovatie de behandelduur kan worden verkort. Daarover wordt in het kader van de hervormingsagenda over gesproken, die vanwege het nieuwe conflict tussen kabinet en gemeenten echter stilligt. De organisaties waarschuwen dat normering niet tot grote besparingen zal leiden, omdat gemeenten in de praktijk al paal en perk stellen aan het aantal behandelingen.

Onverantwoord

De jeugdwethouders van Amsterdam, Den Haag, Utrecht en Rotterdam riepen de Kamer vorige week op om de eigen bijdrage van tafel te halen. Een eigen bijdrage vormt een drempel om tijdig hulp te zoeken en treft vooral kwetsbare kinderen, stelden zij. Daarmee is een dergelijke maatregelen onverantwoord en risicovol, zo stelden zij. Tijdens de ledenvergadering van de VNG van vorige week donderdag, werd duidelijk dat die brief niet bij iedere gemeente in goede aarde is gevallen. Diverse gemeenten voelen wel voor de invoering van een eigen bijdrage. De VNG heeft daar nog geen standpunt over ingenomen.

Onvoldoende uitgewerkt

Bij de doorrekening van het regeerakkoord heeft het Centraal Planbureau (CPB) de invoering van een eigen bijdrage en de normering van de behandelduur niet meegenomen. ‘Deze voorstellen zijn onvoldoende uitgewerkt om de beoogde besparing (van een half miljard euro vanaf 2025, red) te realiseren’, aldus het CPB.