Helder noemt werkwijze gemeenten 'mensonterend'

Minister Conny Helder voor Langdurige Zorg (VVD) noemt het ‘mensonterend’ dat gemeenten burgers met een levenslange aandoening steeds opnieuw laten bewijzen dat zij nog altijd hulp nodig hebben. Zij gaat er op toezien dat gemeenten deze burgers een langdurig pgb toekennen.

Frustratie

Een groot deel van het pgb-debat in de Tweede Kamer ging vandaag over de knelpunten bij de gemeenten. Die zijn sinds 2015 verantwoordelijk voor het pgb vanuit zowel de Wmo als de Jeugdwet. Herhaaldelijk riepen Kamerleden de minister eensgezind op om gemeenten tot de orde te roepen. Grootste frustratie: gemeenten die keer op keer van burgers met een levenslange beperking of ziekte vragen om aan te tonen dat zij nog altijd hulp nodig hebben. Een jaarlijkse herindicatie is geen uitzondering, soms vindt er nóg vaker een toetsing plaats.

Rolstoel

  ‘Dat kán niet meer, wil de minister ervoor zorgen dat gemeenten dit niet meer doen?’, zei Mirjam Bikker van de ChristenUnie. Ook de andere partijen trokken fel van leer, inclusief de VVD, de partij van minister Helder. ‘Iedere keer bewijzen dat je écht nooit meer uit je rolstoel komt is onfatsoenlijk’, zei VVD-Kamerlid Jeroen Van wijngaarden.

Verhuizing

Helder noemde het zelf ‘mensonterend’ om burgers met een levenslange fysieke aandoening bijvoorbeeld te vragen of zij door de kamer kunnen lopen. Ook zouden gemeenten pgb-budgethouders na een verhuizing niet opnieuw moeten onderwerpen aan een onderzoek. ‘Dat hoeven ze ook helemaal niet’, zei Helder. ‘Ze mogen zich gewoon baseren op dat van de vorige woonplaats.’

Meten

 Het gaat volgens de minister om ‘passend beschikken’, iets dat gemeenten volgens haar nu al geacht worden te doen.  Hierbij horen volgens haar ook langer durende indicaties voor burgers met een chronische aandoening. ‘Voor kinderen die nog opgroeien bijvoorbeeld voor drie á vier jaar, voor volwassenen met een levenslange en levensbrede aandoening veel langer.’ Het meerjarig beschikken is volgens Helder nu al mogelijk, maar gebeurt in de praktijk niet genoeg. ‘Wij zullen er meer op gaan toezien hoe dit wordt uitgevoerd’, aldus Helder. ‘We gaan het ook meten, hoe precies weet ik nu nog niet.’

Ontmoediging

De minister maakt op dit moment een plan met de VNG en Per Saldo om de gemeentelijke toegang tot het pgb te verbeteren. Hiervoor is een ‘pgb-werkplaats’ ingericht waar gemeenten volgens Helder kennis kunnen opdoen over ‘de finesses’ van het pgb. ‘Er zijn te veel onterechte afwijzingen, discussies over tarieven en verhalen over ontmoediging’, aldus Helder. ‘Aan de andere kant krijgen soms burgers een pgb die hier niet geschikt voor zijn.’

Tekort

Samen met staatssecretaris Maarten van Ooijen (VWS, ChristenUnie) wil Helder gemeenten ook gaan stimuleren om meer samen te gaan werken op pgb-gebied. ‘Dan kunnen zij bijvoorbeeld ook het tekort aan zorg-in-natura in een regio bespreken waardoor sommige burgers genoodzaakt zijn om deel te nemen aan een pgb-wooninitiatief terwijl dat niet bij ze past.’

Reële tarieven

De verschillen tussen gemeenten zijn op dit moment te groot volgens de Kamer. Bijvoorbeeld als het gaat om de tarieven voor zorgverleners. Zowel Kamerleden als de minister ontvangen signalen dat gemeenten de pgb-tarieven steeds meer verlagen. Zorgverleners zouden er om die reden steeds vaker voor kiezen om elders te gaan werken waardoor burgers blijven verstoken van hulp. Helder wil dat gemeenten zorgverleners reële pgb-tarieven uitkeren, zo liet zij de Kamer weten. Ze gaat dit voorstellen aan de VNG en komt er in het najaar op terug bij de Kamer.

Verschillende zorgwetten

In totaal ontvangen jaarlijks 135.000 budgethouders zorg die wordt betaald vanuit een pgb. In 2020 werd aan deze zorg in totaal 3,2 miljard euro uitgegeven. Dat is 3,6 procent van de totale zorguitgaven. Het pgb wordt verstrekt vanuit verschillende zorgwetten. Vanuit de Jeugdwet gaat het om 21.560 budgethouders, vanuit de Wmo om 51.220.