Oudewater en Woerden willen inkomenstoets poetshulp intrekken

De colleges van de gemeenten Oudewater en Woerden willen stoppen met de nog maar kort geleden ingevoerde inkomenstoets voor huishoudelijke hulp tegen abonnementstarief.

De gemeenteraden moeten nog beslissen over het schrappen van de toets, die is ingevoerd omdat sinds de landelijke invoering van het abonnementstarief voor huishoudelijke hulp in deze twee samenwerkende gemeenten het aantal aanvragen voor hulp bij het huishouden fors groeide, net als elders. Ook de kosten stegen aanzienlijk. Het tekort aan huishoudelijke hulpen zorgde er vorig jaar voor dat niet alle aanvragen konden worden gehonoreerd.

Rem erop

Om de rem erop te zetten besloten beide gemeenten eind 2022 om een inkomenstoets huishoudelijke hulp in te voeren. Hun motief: beschikbare hulp tegen abonnementstarief uitsluitend toekennen aan inwoners die de hulp nodig hebben maar zelf niet kunnen betalen.

De gemeenten sorteerden daarmee voor op een voorgenomen aanpassing van de Wmo in 2025. Het kabinetsvoornemen is dat het abonnementstarief negentien euro per maand blijft, maar voor wie meer 185 procent van het sociaal minimum aan inkomen heeft (in 2021 rond € 30.000 voor een alleenstaande AOW-gerechtigde), gaat dat bedrag omhoog. De hoogte van de eigen bijdrage loopt geleidelijk op in treden van 8 procent van het sociaal minimum, is vooralsnog het plan.

Capituleren

Inmiddels is de inkomenstoets meermaals voorgelegd aan rechters, die oordeelden dat er onder de huidige wet geen ruimte is om de eigen bijdrage te laten afhangen van financiële draagkracht. Met deze jurisprudentie in het achterhoofd capituleren de colleges van Woerden en Oudewater alsnog en leggen de inkomenscheck opnieuw voor aan hun gemeenteraad. Ze blijven inwoners wel vragen of die zelf een hogere bijdrage voor huishoudelijke hulp kunnen betalen of zelf iets kunnen regelen, maar dan op vrijwillige basis.

De verwachting in Woerden en Oudewater is dat ‘een klein aantal’ inwoners die bezwaar maakten, aan het langste eind zullen trekken, waarbij de gemeenten bij een voor hun ongunstige uitspraak opdraaien voor de proceskosten. Dit geld kan beter besteed worden aan de zorg, laten de colleges weten.

IJsselstein en Leusden

Ook IJsselstein voerde recent een inkomenstoets in, die begin 2023 is ingegaan. Die gemeente houdt vooralsnog stand, laat een woordvoerster weten. Zij kon niet zeggen of er bezwaren zijn ingediend door inwoners die een afwijzing kregen.

Onder meer Leusden is recent op de vingers getikt door de rechter. Dat was een van de eerste gemeenten die een inkomenstoets instelde, begin 2021, samen met Midden-Groningen. Leusden was kort daarvoor al tot de orde geroepen door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

De rechter heeft volgens de gemeente uitsluitend gekeken naar de letter, maar niet naar de geest van de Wet maatschappelijke ondersteuning en naar eventuele weeffouten in de Wmo. Daarom overweegt Leusden hoger beroep in te stellen. Andere gemeenten volgen de ontwikkelingen in Leusden aandachtig en wachten af of zij hun eigen beleid kunnen bijstellen.