Onterecht uitkeringsgeld wordt na 5 jaar niet meer teruggevorderd

Onterecht ontvangen uitkeringsgeld zal nog maar tot maximaal 5 jaar na ontvangst worden teruggevorderd. Nu is dat nog 20 jaar.

Tweede Kamer

Dit schrijven ministers Schouten (Armoedebestrijding, ChristenUnie) en Van Gennip (Sociale Zaken, CDA) in een brief die maandag naar de Tweede Kamer is gestuurd.

Het goede

Eerder maakte Schouten al bekend dat de regels rond de bijstand soepeler worden. De maatregelen passen bij  het nieuwe mensbeeld van de overheid. Niet langer wordt er in het geval van fouten of nalatigheid automatisch uitgegaan van kwade opzet bij de burger. Het nieuwe uitgangspunt is dat verreweg de meeste mensen het goede willen doen, zo schrijven Van Gennip en Schouten.

Openbaar ministerie

Overtredingen zijn volgens de bewindslieden vaak het gevolg van onmacht of onvermogen. Uitkeringsinstanties hoeven dan niet meteen te kiezen voor een boete, ze kunnen ook eerst een waarschuwing afgeven. Als er overduidelijke signalen zijn van fraude, dan blijft een onderzoek geboden. ‘Indien sprake is van een dermate ernstig feit dat dit maatschappelijk ontwrichtend is, wordt dit overgedragen aan het Openbaar ministerie en verder in het strafrecht vervolgd en bestraft’, aldus de brief.

Last

Op dit moment moet iemand die een WW-, AOW- of bijstandsuitkering ontvangt tot 20 jaar terug in de tijd kunnen aantonen dat hij of zij daar recht op had. Hiermee wordt volgens de ministers een veel te grote last gelegd bij de ontvangers van deze uitkeringen. Door de termijn te verkorten tot 5 jaar - net als in het belastingrecht - neemt ook de overheid een deel van die last op zich.

Onbereikbaar

Voor uitkeringsinstanties wordt het makkelijker om een uitkering stop te zetten als de ontvanger onbereikbaar is. De instantie kan in dat geval niet controleren of de uitkering rechtmatig is. ‘Dit kan leiden tot misbruik van overheidsgeld omdat iemand onterecht een uitkering krijgt en het doorbetalen van de uitkering kan leiden tot steeds hogere terugvorderingen en boetes.’

Schone lei

In de brief kondigen de ministers ook een nieuw schuldenbeleid aan. Het UWV en de SVB moeten, op verzoek,  bij alle schulden uitstel van betaling gaan verlenen tot maximaal drie jaar. Betalingsregelingen worden eindig zodat mensen perspectief houden en met een schone lei kunnen beginnen.