Kabinet en VNG naderen elkaar uiterst voorzichtig

‘Constructief,’ Zo noemt Jan Hamming, voorzitter van de commissie Werk en Inkomen van de VNG de brief van minister Plasterk. Maar er zit nog altijd ‘licht tussen onze uitgangspunten en dat wat het kabinet schrijft. De vraag is of we dat kunnen oplossen.’

Voorwaarden
Minister Plasterk gaat in de brief in op de 13 voorwaarden waaraan voldaan moet worden voordat de gemeenten aan de slag gaan met de uitvoering van het sociaal en het zorgakkoord. Op het VNG-congres bleek dat vrijwel alle gemeenten (89 procent) achter die voorwaarden staat. In de brief reageert Plasterk inhoudelijk per punt op alle 13 punten (zie onder). 

Niet geheel tegemoetgekomen
Hamming wil niet vooruitlopen op de vraag of de VNG tevreden is over de reactie: ‘We vinden de reactie constructief.’ Hij beaamt wel dat Plasterk in de brief ‘niet geheel’ tegemoetkomt aan de eisen van de VNG. ‘De VNG en de commissie Werk en Inkomen gaan per punt bekijken hoe wij erin staan. Vervolgens maken wij onze reactie bekend aan de bewindslieden Klijnsma (SZW) en Van Rijn (VWS). Daarna zullen we met ze in gesprek gaan.’

Pijnpunten
Punten waarover het kabinet in gesprek wil met de gemeenten zijn onder meer het macrobudget voor het uitvoeren van de participatiewet. Volgens de gemeenten moet dat budget ‘toereikend’ zijn. Plasterk wijst erop dat gemeenten ten opzichte van de Wet werken naar vermogen er tot 2019 al ongeveer 1 miljard euro op vooruitgaan. Ook de 89 miljoen euro waar gemeenten voor opdraaien nu de bezuinigingen op huishoudelijke hulp zijn verzacht willen de gemeenten van tafel. Het kabinet wil hierover in gesprek, maar liet eerder in een brief aan de Kamer doorschemeren dat gemeenten al 530 miljoen extra hadden gekregen. Dat er dus nog flink onderhandeld zal worden, is duidelijk. ‘De 13 punten zijn nog steeds ons uitgangspunt’, aldus Hamming.

Overleg Werkkamer nog niet van start

Op dit moment wordt gezocht naar een datum waarop het VNG bestuur en de commissie Werk en Inkomen bij elkaar kunnen komen om de kabinetsbrief te bespreken. De verwachting is dat de VNG binnen een week een reactie heeft geformuleerd. Daarna kan met de bewindsvoerders overlegd worden. Tot die tijd zal het overleg in de Werkkamer niet van start gaan, aldus Hamming. ‘We houden vast aan deze volgorde. Dat kan ook snel gaan hoor, maar dat hangt ook af van de vraag of aan onze eisen tegemoetgekomen wordt.’

Harde eisen
Vorige week liet de VNG weten dat de 13 punten ‘keiharde eisen’ zijn. Daar houdt Hamming ook nu aan vast. ‘We snappen dat er gesproken moet worden, maar kabinet en gemeenten moeten eerst de uitgangspunten delen en daar zit op dit moment nog licht tussen’, aldus Hamming.

De 13 punten van de resolutie en de (verkorte) reactie van het kabinet:

1. Een regeling voor de onderkant arbeidsmarkt, dus geen aparte regelingen en regimes voor arbeidsgehandicapten

Kabinet: Dit sluit aan bij het regeerakkoord, de Participatiewet maakt dit mogelijk.
 

2. Geen landelijke indicatiestelling, gemeenten organiseren dat zelf, dan wel in regionaal verband

Kabinet: Sociale partners hebben centrale indicatiestelling van werknemers naar voren gebracht. Het kabinet heeft gesteld dat dit nog wordt bezien. Wordt nog uitgewerkt, VNG wordt hierbij betrokken.

3. De arbeidsmarktregio bepaalt zelfde wijze van Organisatie en samenwerken binnen de regio

Kabinet: De wijze waarop gemeenten in een regio samenwerken of zich organiseren is aan hen. Gemeenten hebben het voortouw.

4. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de Organisatie van de participatie van de onderkant van de arbeidsmarkt
Kabinet: gemeenten zijn, al dan niet gezamenlijk, verantwoordelijk voor de decentrale uitvoering. Maar voor succesvolle bemiddeling zijn alle partners nodig. Daarom wordt e.e.a. in Werkkamer uitgewerkt.

5. Het Rijk ervoor zorgt dat werkgevers voldoende werkplekken organiseren voor de onderkant arbeidsmarkt
Kabinet: Werkgevers en werknemers hebben, zie de brief van het kabinet van 11 april, door

middel van de baangarantie hiervoor gezorgd

6. Het Rijk zorgt voor een toereikend macrobudget en zorgt ervoor dat gemeenten daarover tijdig worden geïnformeerd
Kabinet: Het kabinet gaat hierover in gesprek met de VNG. Maar ook: Gemeenten krijgen in vergelijking met de Wet werken naar vermogen tot 2019 1 miljard extra. Ook wordt 100 miljoen structureel gegeven voor maatwerk voor de meest kwetsbaren op de arbeidsmarkt.

7. Er komt geen afzonderlijke cao voor de onderkant van de arbeidsmarkt
Kabinet: Er is geen sprake van een afzonderlijke cao. Mensen met beschut werk vallen onder de cao van de werkgever.

8. Voor beschut werk is de beloning maximaal 100% van het wettelijk minimumloon
Kabinet: Het kabinet gaat hier niet over, cao-afspraken zijn tussen werkgevers en werknemers. Overigens: een loonkostensubsidie is ter grootte van het verschil tussen de loonwaarde en het wettelijk minimumloon. Als het cao-loon hoger is, is dit voor rekening van de werkgever.

9. De financiering van de pensioenen van de 5W-sector wordt duurzaam opgelost
Kabinet: Rijk en VNG gaan hierover in gesprek

10. Geen korting van € 89 miljoen op het gemeentefonds ten behoeve van de huishoudelijke hulp

Kabinet: Rijk en VNG gaan hierover in gesprek

11. Wettelijke instrumenten en beleidsvrijheid om te zorgen dat de maatschappelijke ondersteuning terecht komt bij mensen die het niet zelf kunnen regelen en/of het niet zelf kunnen betalen
Kabinet: Dit wordt nu uitgewerkt, samen met de VNG, in een wetsvoorstel

12. Geen schotten in de budgetten (Huishoudelijke Hulp, Jeugd GGZ)
Kabinet: Een ‘sociaal deelfonds’ binnen het gemeentefonds wordt onderzocht. Huishoudelijke hulp en Jeugd GGZ zullen hierin opgaan

13. Proportionele inspectietaken
Kabinet: In samenwerking met onder meer de VNG zullen afspraken worden uitgewerkt.