Platform voor realistische dialoog over drugsbeleid

Het vorige week gelanceerde platform DrugsDialoog.nl plaatst iedere maand een nieuwe maatregel over het huidige drugsbeleid in Nederland. Bezoekers kunnen de maatregel beoordelen, hun mening vergelijken met een panel van experts en die daarna eventueel herzien. Het platform bundelt alle beoordelingen en argumenten en gaat daarna de dialoog aan met de lokale en landelijke overheid.

DrugsDialoog wil een realistische dialoog over drugsbeleid bevorderen. Een dialoog die is gebaseerd op feiten in plaats van vooroordelen. De eerste maatregel ter beoordeling is: moeten coffeeshops buitenlandse toeristen weren om drugstoerisme tegen te gaan? Voor- en tegenstanders van het huidige drugsbeleid mogen de maatregel beoordelen op vijf criteria: volksgezondheid, criminaliteit, economie, milieu en het imago van Nederland in het buitenland. Een van de oprichters, naast universitair docent psychologie aan de Open Universiteit Gjalt-Jorn Peters en consultant Willem Scholten, is mr. Kaj Hollemans van KH Legal Advice.

Hoe kwam dit platform tot stand?
‘We constateerden dat er al jarenlang een vrij heftige loopgravendiscussie gaande is: of je bent voor legalisering of je bent voor repressie. We misten de dialoog, ook bij de overheid. Van veel politieke partijen is het standpunt duidelijk, maar men staat wel recht tegenover elkaar. D66 is voor regulering, het CDA tegen. Er zit weinig beweging in. Op het platform kan iemand zijn beoordeling vergelijken met een panel van experts, waardoor je jouw kennis opvijzelt. Je kunt een maatregel enkel vanuit de aanpak van criminaliteit bekijken, maar misschien is het wel slecht voor volksgezondheid en milieu. Er zijn meer aspecten bij betrokken.’

Wat voor stellingen kunnen we nog meer verwachten?
‘Binnenkort komt er een voorstel van een denktank over een alternatief voor de xtc-problematiek. Op basis daarvan publiceren we weer een maatregel. Lachgas staat ook op de agenda. Uit antwoorden van de staatssecretaris van VWS in het kader van het Nationaal Preventieakkoord maak ik op dat het eerder aangekondigde verbod vertraging heeft opgelopen. Gemeenten vinden dat niet leuk. Dat is een specifieke maatregel die dan op het platform komt. Onze intentie is om de discussie op gang te brengen. We beogen niet om de Geenstijl van het drugsbeleid te worden, maar wel een plek voor het afwegen van meningen en beoordelingen.’

Jullie bundelen alle beoordelingen en argumenten en willen dan de dialoog aangaan met de lokale en landelijke overheid. Wat moet ik me daarbij voorstellen?
‘Het hangt er een beetje vanaf. Soms gaat het heel lokaal over artikel 13b van de Opiumwet: het sluiten van drugspanden voor een aantal maanden. Dat is misschien goed uit handhavingsoogpunt, maar vanuit andere oogpunten weer niet. Dat kun je dan voorleggen aan gemeenteraden, de VNG of een collectief van burgemeesters, terwijl een maatregel over het xtc-beleid meer landelijk is.’

Hoe vat je al die verschillende beoordelingen en argumenten dan samen?
‘Dat doen we door gedurende een bepaalde periode meningen te verzamelen. Daar maken we dan een rapport van, dat we bij de huidige maatregel bijvoorbeeld naar de gemeente Amsterdam. Bij een andere maatregel sturen we een rapport naar Kamerleden. Ik zou het mooi vinden als deze rapporten worden meegenomen in de beleidsvorming. Politici hebben vaak een gesloten beginpunt en gaan de dialoog niet aan. Dat willen we openbreken, de dialoog bijsturen.’

Lijkt me lastig samenvatten.
‘Ja, maar als een grote meerderheid op het platform zegt dat we iets beter niet moeten doen, dan is die opinie lastig tegen te houden. Je kunt bijvoorbeeld ook alternatieven presenteren die beter zijn dan een verbod op lachgas. Creatieve oplossingen, maar dat willen we wel zo neutraal mogelijk neerzetten in een maatregel, zoals: Lachgas: in plaats van een verbod mag lachgas alleen nog verkocht worden met een vergunning. Dat kunnen de deelnemers dan beoordelen op vijf onderdelen en afzetten tegen een algemeen verbod.’

Hoe zoeken jullie die deelnemers?
‘Nu vind ik het panel op het platform nog wat eenzijdig, veel pro-regulering, want de meeste experts zitten op dat niveau, maar we hebben ook woordvoerders van de Nationale Politie en de heren Tops en Tromp benaderd, maar die reageren niet,  terwijl ze juist zeggen dat ze de dialoog willen aangaan, omdat het probleem niet eenzijdig is. Dat klopt, maar dan vind ik het wel jammer dat ze niet reageren op de uitnodiging. Ook uit die hoek hebben we input nodig, want voor een goede dialoog heb je beide kanten nodig. Hopelijk volgen er nu ook enkele bestuurders en handhavers. Het platform moet organisch groeien. Mogelijk leidt dat weer tot een loopgravendiscussie, maar we hebben twee doelen: mensen opvoeden door ze niet vanuit één optiek te laten kijken. Wees je bewust van het waterbedeffect. Kijk uit het oogpunt van volksgezondheid, milieu en bestrijding van criminaliteit naar de problematiek. Als de huidige oplossing negatief uitpakt, is die dan juist? Ten tweede is het mooi als mensen een mening hebben, die ze kunnen delen en eventueel kunnen aanpassen. Eigenlijk is het platform een poging om het debat nieuw leven in te blazen op een meer wetenschappelijk basis, want de huidige discussie is te eendimensionaal.’

Ik wilde vragen of jullie een eigen agenda hebben, maar dat is die eendimensionaliteit eruit halen?
‘Als je tien minuten op onze site bent, dan ben je toch tien minuten met het onderwerp bezig. Ons doel is al bereikt als je er maar een klein beetje een bredere blik door krijgt. We willen de discussie naar een hoger niveau tillen. De eenzijdige aanpak werkt niet. Ik ben ook niet van de school om alles maar vrij te geven, want dat heeft grote gezondheidseffecten. Zelf ben ik voorstander van reguleren, maar ik dring mijn mening niet op. Denk zelf na over de gevolgen en de opties.’

Hoe treden jullie in contact met die overheden, gemeenten? Staan zij hier wel open voor?

‘Ik ben strategisch adviseur en bekend met het benaderen van bestuurders en politici. We moeten nog maar zien hoe ze hierop reageren. Vaak halen ze alleen de goede punten voor zichzelf eruit, maar dat hopen we hiermee te doorbreken. Je moet een maatregel op alle vijf de onderdelen beoordelen. Eerst willen we de resultaten onder de aandacht brengen via een rapport of factsheet, maar later volgen misschien ook debatten.’

Wanneer is het platform volgens jullie geslaagd?
‘Als we de discussie kunnen bijsturen. Dat kan met zes goede argumenten of met zeshonderd. Het is fijn als er veel beoordelingen zijn, zodat je de hoofdlijnen eruit kunt trekken. Je hebt dan meer ‘body’ om die rapporten te schrijven.’

Tot slot, waarom beginnen jullie dit platform eigenlijk op dit moment?
‘Ik liep al langere tijd rond met het idee om de dialoog weer op gang te brengen. De denktank van Jellinek en de Universiteit van Amsterdam zette me op het juiste spoor. Het platform is eigenlijk een versimpelde vorm ervan. Hun aanpak spreekt mij aan. Eerst een beoordeling vanuit verschillende invalshoeken, dan spiegelen en daarna eventueel jouw mening herzien. Dat vind ik het leuke eraan. Dat denkproces is overigens net zo goed toepasbaar op andere maatschappelijk gevoelige onderwerpen, zoals energie, Europa etc. Het gaat om de argumenten, om het overtuigen. Op die manier kun je die discussies breder trekken.’