Nieuwe vorm opvang loont in Arnhem

Het aantal daklozen in de opvang zit is in Arnhem de afgelopen anderhalf jaar bijna gehalveerd. En het einde van die daling is nog niet in zicht, denkt wethouder Henk Kok (GroenLinks). ‘Binnenkort verwacht ik dat we lege plekken in de opvang gaan zien.’ Leuke bijkomstigheid is dat Arnhem met de nieuwe aanpak 3 miljoen euro per jaar op de opvang bespaart.

Eén centrale opvang

Twee jaar geleden ging in Arnhem het roer om, deels gedwongen door bezuinigingen. Alle losse opvangvoorzieningen werden gesloten en er kwam één centrale opvang. Kok: ‘We hadden opvang voor zwerfjongeren, een opvangboot en aparte dag-  en nachtopvang. Wat je zag was dat mensen heen en weer sjokten tussen die twee en dat gaf veel overlast en gevoel van onveiligheid.’

Instroom terugbrengen
In de nieuwe centrale opvang die gecreëerd werd, waren de helft minder opvangplekken. Ondanks waarschuwingen dat dit niet genoeg zou zijn, geloofde Kok erin; ‘We zijn kritisch gaan kijken naar onze opvang en hebben fors ingezet op het terugbrengen van de instroom’, aldus Kok. ‘Als mensen nog een klein haakje in de maatschappij hadden, gingen we daarmee aan de slag in plaats van opvang aanbieden.’ Daarnaast vond Arnhem dat mensen te lang in de opvang zaten en niet actief genoeg waren. Om dat aan te pakken werden mensen met behulp van participatiecoaches sociaal geactiveerd. 

Rust door wonen
Om mensen uit de opvang te houden heeft Arnhem een ‘fruitmand’ aan voorzieningen, vindt wethouder Kok. ‘Mensen moeten een soort wooncarrière kunnen maken. Van bijvoorbeeld containerwoningen voor mensen die zwaar verslaafd zijn en veel overlast veroorzaken, via beschermd woonprojecten naar een eigen woning met ambulante begeleiding.’ Kok: ‘Wat opvalt is dat mensen rust krijgen in hun leven als je wonen voor ze organiseert. Ze gaan hun woning of kamer inrichten, ze gebruiken minder drugs en ze gaan langzaam weer contact zoeken met hun familie.’ Het aantal mensen in de opvang daalde van 98 in januari 2012 naar 50 nu.

Sleutel voor hun neus
Een van de projecten uit de Arnhemse fruitmand, is de pilot Housing First. Daarbij zijn vier ingerichte woningen opgeleverd aan langdurig dak- en thuislozen. ‘Je moet ze soms letterlijk een sleutel voor de neus houden’, aldus Kok. De dakloze krijgt die sleutel als hij belooft aan drie voorwaarden te voldoen; de huur betalen via een rechtstreekse afdracht van de uitkering, geen overlast verzorgen en begeleiding accepteren. Na verloop van tijd en als de bewoner zich goed gedraagt, komt de woning op de eigen naam.

Convenantwoningen
Kok prijst  in de aanpak de opstelling van de woningcorporaties. ‘Die hebben ons geweldig geholpen’.  Jaarlijks worden door de gezamenlijke corporaties 20 Convenantwoningen aangeleverd voor dak- en thuislozen. Voorwaarde is dat de cliënten tijdelijke woonbegeleiding ontvangen via een zorginstelling. In de afgelopen 1,5 jaar zijn 20 personen geplaatst. Eén persoon wacht op een passend aanbod, vier personen zitten in procedure. Kok is ervan overtuigd dat de nieuwe aanpak voor nog een grotere daling in de opvang zal zorgen.  Toch wil hij niet speculeren over het aantal mensen dat in de toekomst nog wel tijdelijk in de opvang zal zitten. ‘Maar het vooruitzicht is goed, dus ik denk dat we binnenkort lege plekken gaan zien.’