Niet veel wijzer van lesgeven alleen

Van scholen die zich puur richten op lesgeven wordt geen leerling beter. ‘Ideologie’, vindt onderzoeker Will Tiemeijer van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) het populaire pleidooi om scholen zich weer vooral te laten richten op kennisoverdracht en minder op opvoedingstaken.

‘Er bestaat geen enkel wetenschappelijk bewijs dat dit de leerprestaties van leerlingen ten goede zou komen, sterker, het is precies omgekeerd’, zei hij deze week op een conferentie in Den Haag, waar recent verschenen rapporten van de WRR en het SCP over voortijdig schoolverlaten werden besproken.

Tiemeijer: ‘Als men echt zou kiezen voor evidence based beleid, zou men leraren die lesgeven aan moeilijke leerlingen, maar die het bieden van voldoende steun en verbondenheid niet tot hun taak rekenen, onmiddellijk moeten ontslaan. Of stuur die leraren in ieder geval naar een andere school waar ze minder kwaad kunnen, bijvoorbeeld een lyceum in een goede wijk.’

Academisch

Tiemeijer en de WRR pleiten in het rapport Vertrouwen in de school voor de oprichting van zogenaamde Plusscholen, waar het bieden van steun en sociaal-emotionele zorg aan leerlingen een kerntaak is. Op die manier moet voorkomen worden dat leerlingen die te maken hebben met een opeenstapeling van problemen als schulden, gebroken gezinnen en verslavingen voortijdig van school gaan.

Tiemeijer citeerde uit een reeks onderzoeken waaruit blijkt dat persoonlijk contact met een docent een belangrijke factor is in een goede schoolcarrière bij álle leerlingen, niet alleen de ‘overbelasten’. Het onderwijsdebat is de laatste jaren te veel overheerst door academici, bijvoorbeeld van de prominente actiegroep Beter Onderwijs Nederland van filosoof Ad Verbrugge, vindt de WRR-onderzoeker.

‘Wat weten die oudere academisch gevormde docenten uit het vwo nu af van de situatie in de lage regionen van het beroepsonderwijs?’ Het moet scholen wel gemakkelijker worden gemaakt om die zorg te bieden: ‘Het kan niet zo zijn dat scholen die verder gaan dan alleen kennisoverdracht, die hun leerlingen ook zorg en verbondenheid bieden, een dief van hun portemonnee zijn - de gekkie Henkie van onderwijsland.’ Eind deze maand reageert het kabinet waarschijnlijk op de voorstellen van de WRR.

Cijfers schooluitval blijven hoog

In 2010 moet het aantal voortijdig schoolverlaters ten opzichte van 2000 met ongeveer de helft zijn teruggebracht: van ruim 60.000 naar 35.000. Het is zeer twijfelachtig of Nederland dat gaat halen, zegt Lex Herweijer van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP).

Vorig jaar verlieten 47.000 jongeren zonder startkwalificatie het onderwijs. Maar waarschijnlijk zijn dat er wel meer, omdat sommige groepen niet worden meegeteld in de statistieken, licht Herweijer toe. Dat zijn bijvoorbeeld mbo’ers ouder dan 22 jaar en leerlingen die bij het speciaal onderwijs uitvallen. Dat zijn er bij elkaar jaarlijks ook al 25.000.