Ministerie: opvangcentra asielzoekers moeten extra plek vrijmaken

Uitgezonderd van de maatregel zijn opvangplekken voor minderjarige asielzoekers, de zogenoemde amv’s. Als gemeenten meewerken, zou dat al gauw een paar honderd mensen schelen, denkt het ministerie. Nederland telt 89 gewone asielzoekerscentra en 195 locaties voor (crisis)noodopvang.

Uiterst verzoek

Het ministerie heeft niet de mogelijkheid om gemeenten te dwingen, de maatregel is een ‘uiterst verzoek’, aldus een woordvoerder. Het departement hoopt dat de ‘ultieme’ oproep gemeenten duidelijk maakt dat er niets anders op zit. ‘Anders hebben we meteen weer een rechtszaak aan onze broek.’

Schending

Bij het centrum in Ter Apel mogen volgens afspraak niet meer dan 2000 mensen overnachten, maar al maandenlang verblijven daar bijna altijd honderd tot tweehonderd mensen meer. Daarnaast worden nog mensen in de avond naar een nachtopvangplek gebracht. Tot nu toe heeft een dwangsom, die het COA aan de gemeente Westerwolde moest betalen voor schending van die afspraak, niet geholpen.

Deadline

De doorplaatsing moet nog voor 1 september gebeuren, is de bedoeling van asielminister Marjolein Faber. De gemeente Westerwolde staat al klaar om opnieuw naar de rechter te gaan, als het COA de samen overeengekomen deadline niet haalt. Een COA-woordvoerder weet niet of de maatregel er direct voor zorgt dat in Ter Apel minder dan 2000 mensen overnachten.

Spreidingswet

Faber heeft met de veelbesproken spreidingswet wél de mogelijkheid om gemeenten te dwingen asielzoekers op te nemen, maar die wil ze juist niet gebruiken. De PVV was een van de felste tegenstanders van de wet en het nieuwe kabinet wil die snel weer afschaffen.

Overbevolking

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) is verrast. In het Groningse aanmeldcentrum zitten steevast te veel mensen, ‘maar ook de andere opvangcentra zitten voor 99,9 procent vol’, aldus een VNG-woordvoerder. ‘Als in een opvang driehonderd mensen mogen zitten en je plaatst er twee bij, is daar ook sprake van overbevolking.’

Merkwaardig

De VNG begrijpt dat Ter Apel ‘een groot probleem heeft dat moet worden opgelost’ en deze ‘noodmaatregel’ kan helpen om per 1 september niet meer dan 2000 mensen daar te laten zijn. Maar dat de vereniging niet betrokken is geweest bij het besluit van het ministerie en er geen overleg is geweest, vindt de woordvoerder ‘op zijn minst merkwaardig’. Dan had bijvoorbeeld ook de vraag beantwoord kunnen worden hoe lang de maatregel gaat duren.

Bestuursovereenkomst

Of de maatregel praktisch uitvoerbaar is, is voor de VNG lastig in te schatten. ‘Ook al zijn het kleine aantallen, je kunt niet zonder overleg zomaar een of twee bedden erbij zetten.’ Een gemeente heeft zich ook te houden aan een bestuursovereenkomst, waarin is bepaald hoeveel mensen er op de opvanglocatie mogen verblijven.

Kabinet-Schoof

Het nieuwe kabinet (met PVV, VVD, NSC en BBB) is voornemens de spreidingswet in te trekken, terwijl het overgrote deel van de gemeenten deze wet steunt. Als het kabinet-Schoof die in stand houdt, hebben gemeenten ‘op basis van verplichte aantallen de mogelijkheid zelf plannen te maken’, aldus VNG. Dat moet in november rond zijn en dan wordt het ‘via die wet geregeld’.