Meer aandacht voor uitkeringsgerechtigde nodig

De gemeente Utrecht moet meer inzicht krijgen in de individuele situatie van bijstandsgerechtigden om hen beter naar werk te begeleiden. Dat concludeert de Utrechtse rekenkamer. Het in 2013 vastgestelde beleid is dringend aan herziening toe.

Arrangementsgroepen

Hoewel de beleidsdoelstellingen voor arbeidstoeleiding en activering zijn behaald, is de kadernota van de gemeente Utrecht niet meer van deze tijd, stelt de Rekenkamer. Het huidige beleid werkt met voorrangsregels voor uitkeringsgerechtigden die een relatief grote kans hebben om uit te stromen, bijvoorbeeld omdat zij nog jong en gemotiveerd zijn. Door de aantrekkende economie en het van kleur veranderde college verschuiven de accenten in het bijstandsbeleid richting groepen die lastiger bemiddelbaar zijn. Die groep is laatste jaren veranderd door een instroom van statushouders en mensen met een arbeidsbeperking en een toename van het aantal ouderen. De rekenkamer beveelt onder meer aan dat bij het vaststellen van de nieuwe kadernota rekening wordt gehouden met de huidige kenmerken van de moeilijk bemiddelbare uitkeringsgerechtigden. Ook moet worden onderzocht of de huidige indeling van bijstandsgerechtigden in vier arrangementsgroepen haar houdbaarheidsdatum heeft bereikt.

Meer contact

De Rekenkamer onderzocht afgelopen jaar de kenmerken van de groepen in arrangement 3 en arrangement 4 en onderzocht de dienstverlening aan die groepen. Binnen 3 vallen mensen die niet direct kans maken op betaald werk maar zich wel in die richting kunnen ontwikkelen. Bij de eveneens lastig bemiddelbare doelgroep van arrangement 4 ontbreekt dat ontwikkelingsperspectief. Uit het onderzoek naar de kenmerken doelgroepen stelt de Rekenkamer vast dat de ‘samenhang en vergelijkbaarheid’ binnen de groepen tegenvalt. Voor een effectievere activering en arbeidstoeleiding van deze groepen is volgens de Rekenkamer daarom meer inzicht in de persoonlijke kenmerken van die bijstandsgerechtigden nodig. Met name taalbeheersing en gezondheid zijn factoren die veel verschil kunnen maken. Om beter zicht te krijgen op de individuele omstandigheden van uitkeringsgerechtigde burgers zal de gemeente vaker contact met hen moeten opnemen. Daarvoor moet ook de communicatie beter worden afgesteld op doelgroepen zoals mensen met autisme, laaggeletterdheid, of een lichte verstandelijke beperking.

Overzicht

Ook vindt de Rekenkamer dat de gemeente en samenwerkingspartners meer overzicht moeten krijgen over de instrumenten en activiteiten die worden ingezet voor activering en arbeidstoeleiding. Samenwerkingspartners van de gemeente geven aan dat nog veel nuttige informatie die kan worden gebruikt om de ontwikkeling van uitkeringsgerechtigden te volgen, niet wordt gebruikt. Ook worden uitkeringsgerechtigden nog niet altijd naar het meest passende hulpaanbod verwezen. Het college reageert instemmend op de bevindingen van de Rekenkamer en zegt toe invulling te gaan geven aan de aanbevelingen.