Onderzoek: mantelzorgers zijn miljarden euro’s waard

Als de mantelzorgers in de gemeente Groningen (ruim 200.000 inwoners) er massaal de brui aan geven en de zorg overgenomen moet worden door de publieke of private sector, kost de maatschappij dat jaarlijks tussen de 465 en 638 miljoen euro. Als datzelfde gebeurt in De Bilt (ruim 42.000 inwoners) moet aan een jaarlijks bedrag van tussen de 82 en 112 miljoen euro worden gedacht.

Maatschappelijke kosten

Dat blijkt uit onderzoek van onderzoeks- en adviesbureau Ecorys, dat op verzoek van MantelzorgNL is uitgevoerd. Eerder dit jaar kwam een eerste rapport beschikbaar, waarin Ecorys de maatschappelijke kosten en baten van de totale inzet van alle mantelzorgers in Nederland in kaart bracht. Deze worden nu naar alle afzonderlijke gemeente vertaald op basis van inwonersaantallen. De uitkomsten van de gemeenten Groningen en De Bilt zijn dinsdagmiddag gepresenteerd op het webinar ‘De waarde van mantelzorg’. De overige 350 gemeenten volgen in juli.

 

44 miljard euro

In heel Nederland besteedden zo’n 5 miljoen mantelzorgers ongeveer 1,5 miljard uur aan mantelzorg. Het gaat om circa 0,85 miljoen arbeidsjaren, zo bleek uit het Ecorys-rapport van eerder dit jaar. De totale maatschappelijke kosten van de inzet van al deze mantelzorgers bedragen zo’n 22 miljard euro. Dat bedrag is gebaseerd op de waarde van de tijdinzet van mantelzorgers en aanvullende uitgaven die zijn doen aan bijvoorbeeld reiskosten. De impact op de gezondheid en het welbevinden van mantelzorgers zijn niet berekend en niet meegenomen in de omvang van de maatschappelijke kosten. Ruim negen procent van de mantelzorgers geeft aan overbelast te zijn. Als die 5 miljoen mantelzorgers moeten worden vervangen door publieke of private alternatieven, kost dat de maatschappij zo’n 32 tot 44 miljard euro per jaar, berekende Ecorys.

 

Vervangingswaarde

Mantelzorgers leveren een grote nettobijdrage aan de maatschappij, stelt Ecorys op basis van haar onderzoeksuitkomsten. ‘De vervangingswaarde van de zorg die mantelzorgers verlenen is zeventig tot honderd procent hoger dan de maatschappelijke kosten van het verlenen van de zorg; exclusief het effect op kwaliteit van leven voor mantelzorgers’, aldus een van de onderzoekers.

 

Voorkom bezuinigingen

In aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van maart heeft MantelzorgNL aan Ecorys gevraagd de ‘rekening’ per gemeente in kaart te brengen. Gemeenten hebben de taak mantelzorgers te waarderen en te ondersteunen. Daar krijgen ze via de Wmo geld voor van het rijk. Door de gemeentelijke tekorten op het sociaal domein wordt in veel gemeenten echter op de mantelzorg bezuinigd. Politieke partijen worden door MantelzorgNL opgeroepen dat te voorkomen of eerdere bezuinigingen terug te draaien. 

 

Terugverdienen

‘Met de vertaling van het landelijke onderzoek naar gemeentelijk niveau wordt inzichtelijk welke enorme maatschappelijke bijdrage mantelzorgers leveren aan de lokale samenleving’, stelt Liesbeth Hoogendijk, bestuurder van MantelzorgNL: ‘Zij dragen bij aan een stevig en robuust sociaal domein. Dit onderzoek toont aan dat elke euro investering in het ondersteunen van mantelzorgers wordt terugverdiend.’

 

Inzet

In de gemeente Groningen zijn jaarlijks 72.300 mantelzorgers actief, schat MantelzorgNL op basis van onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). Samen besteden zij ruim 22 miljoen uur aan hun mantelzorgtaken. De waarde van die inzet wordt door Ecorys geraamd op tussen 207 en 341 miljoen euro per jaar. De Groningse mantelzorgers maken daarnaast een krappe 26 miljoen euro aan kosten om de benodigde hulp en ondersteuning te kunnen bieden. Daarbij kan worden gedacht aan reiskosten en/of zorgattributen.

 

In de papieren

Als de Groningse mantelzorgers er massaal mee zouden stoppen en de zorg overgenomen moet worden door de publieke of private sector, loopt dat flink in de papieren. Ecorys schat die kosten voor de maatschappij op tussen de 465 en 638 miljoen euro per jaar. Volgens berekeningen van MantelzorgNL zou Groningen van het rijk, vanuit de Wmo, jaarlijks 1,7 miljoen euro krijgen voor de ondersteuning van mantelzorgers.

 

Mantelzorgondersteuning

In De Bilt zijn 13 duizend mantelzorgers actief die in totaal zo’n 3,9 miljoen uren per jaar aan mantelzorgtaken besteden. De waarde van hun inzet ligt tussen de 36 en 60 miljoen euro per jaar. De mantelzorgers maken jaarlijks zo’n 4,5 miljoen euro aan kosten om hun naasten de benodigde ondersteuning te bieden. Als zij door professionals moeten worden vervangen, kost dat tussen de 82 en 112miljoen euro per jaar. Volgens berekening van MantelzorgNL zou De Bilt van het rijk 300.000 euro voor mantelzorgondersteuning krijgen.