‘Maak financiën onderdeel van integrale inburgering’

Het Kenniscentrum Integratie en Samenleving (KIS) beveelt aan om het onderwerp financiën zo vroeg mogelijk in het traject onderdeel te maken van de inburgering. Onder meer op die manier moeten statushouders financieel zelfredzamer worden.

Verminderd doenvermogen

Het KIS stelde een serie aanbevelingen voor gemeenten samen op basis van twaalf telefonische interviews met betrokken organisaties en instanties en netwerkbijeenkomsten in twee arbeidsmarktregio’s. Daarbij werd eerst vastgesteld dat binnen een sluitende aanpak rekening moet worden gehouden met de psychische problemen van statushouders. Zij zijn daardoor in mindere mate in staat om kennis om te zetten in handelen. Ook moet rekening gehouden worden met gebrekkige taalbeheersing, een instabiele financiële situatie, een beperkt sociaal netwerk en cultuurverschillen. Als een gemeente statushouders financieel zelfredzamer wil maken, moet er bij de aanpak ook aandacht zijn voor mankementen bij de overheid zoals het ingewikkelde stelsel van toeslagen en uitkeringen en voor de rol van overheidscommunicatie. Tot slot moeten gemeenten meer en beter samenwerken met andere partijen die als eerste betalingsachterstanden signaleren.

Bureaucratisch jargon grootste drempel

Een onmisbare bouwsteen voor een sluitende aanpak richting financiële zelfredzaamheid van statushouders is volgens KIS om financiën onderdeel te maken van de activerings- en participatietrajecten. Ook moeten gemeenten een langetermijnvisie ontwikkelen in samenwerking met de ketenpartners en de inburgeraars. Hulp met het financieel zelfredzaam worden, kan het best laagdrempelig geboden worden. De grootste drempel bij tot het vragen en krijgen van hulp, wordt gevormd door bureaucratisch jargon en andere ingewikkelde taal. Bij het kiezen van een interventies moet verder rekening gehouden worden met achtergrond, wensen en talenten van de statushouder. In de uitvoering van de interventie is het belangrijk dat er rekening wordt gehouden met de culturele achtergrond van de statushouder.

Vier interventies

Het KIS noemt vier interventies die behulpzaam kunnen zijn en de bovengenoemde bouwstenen bevatten. Om statushouders financieel zelfredzamer te maken zijn er de projecten Eurowijzer III van Vluchtelingenwerk Nederland en Werken met e-overheid van Stichting Digisterker. Ter verbetering van de financiële zelfredzaamheid en dan vooral de administratie is het traject Voor ’t zelfde geld geschikt voor meerdere doelgroepen. Ja Statushouders (JAS) is door de gemeente Leiden ontwikkeld om de participatie van meerdere doelgroepen te stimuleren.

Nieuwe inburgeringswet

Vanaf 2021 krijgen gemeenten de regie over het inburgeringsbeleid. Gemeenten worden dan verantwoorlijk voor de inkoop van taalcurssussen en moeten statushouders daan sneller naar betaald werk toe leiden. Daarvoor gaan gemeenten met inburgeraars PIP’s (Persoonlijke Inburgeringsplannen) opstellen. Gemeenten worden door verantwoordelijk minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid, D66) opgeroepen om al zoveel mogelijk werk te maken van het nieuwe inburgeren door een regierol te nemen en taalles, arbeidstoeleiding en zelfredzaamheidsverbetering zo integraal mogelijk op te pakken.