Laat gezondheidsrisico’s buiten vluchtelingen discussie

De argumenten en emoties lopen hoog op in de discussie over het wel of niet opvangen van vluchtelingen. Ook het argument van gezondheidsrisico’s wordt, internationaal, in de strijd geworpen. Tijdens de Poolse verkiezingscampagne bijvoorbeeld waarschuwde voormalig premier Kaczynski voor de zeer gevaarlijke ziektes die zich elders in Europa al aan het verspreiden zijn, zoals cholera en dysenterie. Ik stel voor om de feiten te laten spreken.

Hoe is de situatie in Nederland?

Tot nog toe is de ervaring van de bij de opvang betrokken GGD-medewerkers in heel Nederland dat de gezondheidssituatie van de Syrische vluchtelingen, de grootste groep die de afgelopen weken ons land binnenkwam, heel behoorlijk is. Bij de vluchtelingen uit Eritrea is tuberculose (tbc) wel een reëel risico. Daarom worden alle vluchtelingen afkomstig uit dit land (en alle andere hoog-risicolanden voor tbc) door de GGD ’en gescreend om verspreiding van tbc te voorkomen.

De meeste besmettelijke ziekten, waarvoor nu worden gevreesd, komen in Nederland regelmatig voor en zijn eenvoudig te voorkomen. Door mensen niet te dicht op elkaar te huisvesten, beddengoed en kleding goed te wassen en regelmatig te douchen. Maar hoe vangen we asielzoekers op? Het liefst wil het COA ze opvangen in grote eenheden om de grote stroom zo snel mogelijk onder te kunnen brengen. Dat waren in het begin vaak sporthallen en inmiddels ook veel kantoorgebouwen, die niet geschikt zijn voor langdurige bewoning. Zo kan kleding er niet gewassen worden, zijn douches slechts sporadisch aanwezig en soms is opslag van grote hoeveelheden vers voedsel ook een uitdaging. Overigens wordt daar door veel creativiteit van betrokken medewerkers en vrijwilligers wel een tijdelijke oplossing voor verzonnen, maar het blijven doorgaans noodverbandjes. De oplossingen lijken dus voor de hand te liggen.

Recent was er sprake van een scabiës (schurft) uitbraak in een AZC in Limburg. Daar werd volgens mij nogal overtrokken op gereageerd, door de lokale crisisorganisatie te activeren (GRIP 2 in jargon).

Scabiës wordt vaker bij vluchtelingen geconstateerd, maar ook bij andere inwoners van Nederland. Jaarlijks komen er regelmatig scabiës-meldingen bij GGD ’en binnen. Scabiës is ongevaarlijk, niet heel besmettelijk en met medicijnen of zalf makkelijk te verhelpen. Dit wordt gewoon regulier opgelost en haalt meestal niet eens het nieuws. De crisisorganisatie wordt dan zeker niet in stelling gebracht.

De uitvoering van de infectieziektebestrijding is in Nederland belegd bij de GGD ‘en en het RIVM.

Het is landelijk dekkend, het is wettelijk goed vastgelegd wat ieders rol is (van Rijk tot gemeente) en het functioneert uitstekend. Het is overbodig en een ongewenst signaal naar de buitenwereld, om bij het op deze schaal voordoen van infectieziekten, de crisisstructuur in stelling te brengen.

Laten we als overheid vooral het hoofd koel houden en de blik richten op de feiten. De ziektes die tot op heden bij de opvang van vluchtelingen zijn geconstateerd, kunnen voor een belangrijk deel voorkomen worden met hygiënemaatregelen die we kunnen nemen bij het beheer van de locaties. Daarnaast heeft het bestaande apparaat van de infectieziektebestrijding in Nederland regelmatig bewezen dat door vroege opsporing van infectieziekten en het tijdig nemen van maatregelen uitbraken kunnen worden voorkomen.

Oh ja, er was ook nog een geval van waterpokken. Had een vluchteling gekregen van een Nederlander.

Paul van der Velpen
Meer columns van Paul van der Velpen leest u hier.