Kwart jonge leidinggevenden wil hard werken voor topbaan

Van de jonge overheidsmanagers tussen 30 en 40 jaar die de top willen halen, zijn 'uitdaging', 'verantwoordelijkheid' en 'het maximale uit je zelf halen' de belangrijkste drijfveren om een carrière na te streven in de top van de organisatie. Hard werken is voor jonge overheidsmanagers even vanzelfsprekend als voor jonge managers in non-profit en marktsector. Tien procent is bereid om voor een topfunctie zestig uur of meer per week te werken.

 

'Het beeld dat er bij de overheid luie mensen zitten, kom ik niet tegen, zeker niet in zware functies', zegt Marion Kroezen, partner van Twynstra Gudde die zich bezighoudt met interim management en het onderzoek onder jonge managers heeft laten uitvoeren. Het thuisfront zien, blijkt voor jonge overheidsmanagers tussen 30 en 40 jaar de allerbelangrijkste reden om geen topfunctie na te streven. 83 procent van de ondervraagde jonge overheidsmanagers geeft aan het thuisfront 'heel belangrijk' te vinden. In de marktsector is aandacht voor familie en gezin voor zeven op de tien jonge managers heel belangrijk.

 

'Het is een van de opvallende uitkomsten uit ons onderzoek dat jonge overheidsmanagers meer nog dan andere jonge managers waarde hechten aan balans tussen werk en privé. Een verklaring is dat er meer dubbele loopbanen zijn in een gezin. Vroeger was het veelal alleen de man die carrière maakte, nu willen man en vrouw er beiden voor gaan. Daarom is deze uitkomst van het onderzoek een serieus te nemen punt. Het fulltime vervullen van topfuncties komt hiermee ter discussie te staan. Ik constateer dat de overheid daarmee nu al voorop loopt door in toenemende mate topfuncties voor vier dagen aan te bieden', aldus Kroezen.

 

Snel geld

 

De jonge generatie aankomende managers heeft, zo blijkt uit het onderzoek drie belangrijke ambities: een goede balans tussen werk en privé (81 procent), een afwisselende baan (79 procent) en alles uit de huidige functie halen (60 procent). Snel geld verdienen om te kunnen stoppen met werken is het minst populair (13 procent). Om de top te bereiken en daar te slagen achten de jonge managers 'communicatieve vaardigheid' (97 procent), 'besluiten slagvaardigheid' (96 procent) en 'inspirerend' (93 procent) de belangrijkste kwaliteiten. Het minst belangrijke is volgens de jonge topmanagers 'authenticiteit' (59 procent), 'autoriteit' (69 procent) en 'maatschappelijk bewustzijn' (73 procent).

 

De huidige top scoort volgens de jonge managers vooral goed op de competenties autoriteit, maatschappelijk bewustheid en analytisch vermogen. Kroezen: 'Als je ziet hoe jonge overheidsmanagers oordelen over wat er in de toekomst aan de top wordt gevraagd, valt op dat zij het meest kritisch zijn over de huidige top. Het is gissen wat daarvoor de verklaring is, maar in overheidsorganisaties speelt de hiërarchie een sterke rol en is de invloed van bestuurders en de politiek, waardoor heel vaak van koers wordt veranderd, heel groot.'

 

Meer geduld

 

Overheidsmanagers hebben meer geduld nodig om de top te bereiken dan hun collega's in het bedrijfsleven, blijkt uit het onderzoek. Een derde deel verwacht op de leeftijd van tussen 40 en 45 jaar daar te zijn, een even groot deel rekent er op dat dat pas tussen 45 en 50 jaar het geval is. 'De weg naar de top is bij de overheid langer. Er zijn meer lagen en er wordt meer belang gehecht aan ervaring op uitvoerend vlak en op beleidsniveau. In het bedrijfsleven krijgen jongeren sneller een zware verantwoordelijkheid', aldus Kroezen.

 

De uitkomsten van het onderzoek 'Over de top' zijn in te zien op de website van Twynstra Gudde Interim Management: www.tgim.nl

 

Opvallend: Weinig vrouwen willen naar top

 

Slechts een kleine groep leidinggevende vrouwen heeft de ambitie de top te halen. Van de totale groep vrouwelijke leidinggevenden tussen 30 en 40 jaar zegt slechts 15 procent op de hoogste leidinggevende functies te azen. Van alle mannelijke leidinggevenden bij overheid, non-profit en in de marktsector is dat 33 procent. Marion Kroezen, partner van Twynstra Gudde dat het onderzoek liet uitvoeren: 'Een van de bestaande beelden is dat vrouwen wel naar de top willen, maar dat ze niet de mogelijkheden krijgen. Uit dit onderzoek blijkt dat slechts een heel kleine groep vrouwen naar de top wil. Dat is opvallend.'

 

'Wanneer ik werk, maakt niet uit'

 

Rob van Rijn (32 jaar) - coördinator organisatie governance en control bij directie Financiën, Management en Control van het ministerie van Verkeer en Waterstaat (V en W). Hoe lang werk je bij de overheid? ' Zeven jaar, waarvan vier bij V en W, daarvoor werkte ik bij een gemeente.' Ga je voor de top? 'Ja. Het lijkt mij fantastisch om zo'n grote organisatie als een departement leiding te mogen geven en meer beleidsmatig actief te zijn.'

 

Wat is daar voor nodig?
'Politieke voelsprieten, strategisch inzicht, een groot netwerk en je moet scherpe analyses kunnen maken.'

 

Is de huidige top daarbij een voorbeeld?
'Het ligt er aan naar welke top je kijkt. Wat mij wel opvalt, is dat je soms uitstel van besluitvorming ziet. Het zou best prettig zijn als het wat sneller zou kunnen.'

 

Veel jonge leidinggevenden bij de overheid vinden het gezin vaak belangrijker dan het halen van de top.
'De ambtelijke top is geen doel op zich, ik ben niet verblind door ambitie, maar als ik hier toch werk wil ik het zo goed mogelijk doen. Wanneer ik werk, maakt mij dan ook niet uit. Fulltime, parttime, of ik 's avonds of in het weekeinde moet werken, vind ik niet relevant.'

 

Bij leidinggeven hoort het omgaan met medewerkers. Is dat een lastige bijkomstigheid?
'Ik vind leidinggeven niet altijd eenvoudig. Ik zal beter moeten leren delegeren. Het is leuk en inspirerend om met medewerkers na te denken over ontwikkelmogelijkheden. Van de formaliteiten, zoals het afvinken van verlofkaarten, word ik zeer verdrietig. Naar mijn idee leven we in een tijd waarin elke medewerker zelf kan beoordelen of hij een dag of een periode vrij kan nemen zonder dat het risico's heeft voor de voortgang van het werk. Moeilijk vind ik de omgang met medewerkers die lastig te motiveren zijn of minder bereid zijn te veranderen en leren. Dat heeft nadelige invloed op mijn ambities.'

 

'Liever met mijn voeten in de klei'

 

Merle Pijlman (32 jaar) - hoofd afdeling investeringen en fondsen bij het Ontwikkelingsbedrijf van de gemeente Rotterdam.

 

Hoe lang werk je bij de overheid?
'In september wordt het zeven jaar. Ik heb altijd bij de gemeente Rotterdam gewerkt. Eerst bij de bestuursdienst en nu al weer bijna drie jaar bij het Ontwikkelingsbedrijf.'

 

Hoe lang ben je leidinggevende?
'Sinds krap een jaar.'

 

Waarom wil je leidinggeven?
Ik wil me ontwikkelen en in deze functie lagen kansen. Ik weet dat ik goed ben in het neerzetten van nieuwe dingen. Precies die combinatie leek mij leuk om te proberen een leidinggevende functie te gaan doen.'

 

Ga je voor de gemeentelijke top, de functie van gemeentesecretaris?
'Ik heb wel ambitie, maar niet zozeer voor de post van gemeentesecretaris. Algemeen directeur van een dienst lijkt mij leuker. Ik heb vier jaar bij de bestuursdienst gezeten. Het direct voor de politiek werken is interessant, maar de mix van werken voor de politiek en iets meer een link met de uitvoering, zoals hier bij het Ontwikkelingsbedrijf lijkt mij prettiger. Ik sta liever met mijn voeten in de klei, gecombineerd met een adviesfunctie richting het college. Gemeentesecretaris is heel erg een adviesfunctie.'

 

Veel jonge leidinggevenden bij de overheid vinden het gezin belangrijker dan de top halen.
'Natuurlijk is de balans met het privé belangrijk, maar ik heb wel de ambitie om er voor te gaan.' Bij leidinggeven hoort het omgaan met medewerkers. Is dat een lastige bijkomstigheid? 'Het is een leerproces. Ik vind interactie heel belangrijk. Met name in de één-opéén-gesprekken probeer ik te coachen. Dat is heel leuk. Meningsverschillen met medewerkers horen erbij. Ik hou zelf van pittige discussies. Diversiteit van mensen is ook leuk. We hebben twee vacatures. Ik vind het leuk om er over na te denken wat goed zou passen en het team kan aanvullen.'

 

'Als je medewerkers lastig vindt, ben je ongeschikt'

 

Rob Brekelmans (39) - gemeentesecretaris gemeente Goirle. Hoe lang werk je bij de overheid?
'Veertien jaar. Ik heb bij de regionale brandweer gewerkt. Goirle is mijn vierde gemeente. Ik ben begonnen in Mill als afdelingshoofd, daarna in St. Michielsgestel als hoofd van een stafafdeling en toen in Lith als gemeentesecretaris. Altijd dus in een leidinggevende functie.'

 

Is dit de top of ligt die elders?
'Ambitie is het streven naar het punt dat je ooit weer zult verlaten. Gelet op mijn leeftijd zal ik mijn plek hier weer ooit verlaten. Ik kan mij voorstellen dat ik op termijn een directiefunctie binnen een grote zorginstelling of een woningbouwcorporatie ga vervullen. Het moet in ieder geval iets maatschappelijk gerelateerd zijn.'

 

Wat is er nodig om leidinggevende te zijn?
'Leidinggeven binnen de overheid is in korte tijd enorm veranderd. De tijd dat de baas zoals vroeger kwam kijken of iedereen keurig aan het werk was, bestaat echt niet meer. Houding en gedrag is veel belangrijker dan opleiding en ervaring. Het zijn van coach of aanjager om medewerkers in staat stellen hun werk goed doen, is belangrijker dan opleiding. Het is ook een wezenlijk verschil met tien tot vijftien jaar geleden, zeker in de functie van gemeentesecretaris. Je moet verbindingen leggen om dingen te realiseren.'

 

Bij leidinggeven hoort het omgaan met medewerkers. Een lastige bijkomstigheid?
'Als je medewerkers lastig vindt, ben je ongeschikt als leidinggevende.'

 

Veel jonge leidinggevenden bij de overheid vinden gezin vaak belangrijker dan het halen van de top?
'Ik wil uit het werk het maximale halen, maar niet ten koste van alles. Het gaat om een gezonde balans tussen werk en privé.'