Poot stijf

Gemeenten hebben onafhankelijk onderzoek weten af te dwingen naar de financiële gevolgen van de Wet inburgering. Aanvankelijk wilde minister Koolmees (Sociale Zaken) geen onderzoek naar de invoerings-, uitvoerings- en programmakosten bij gemeenten. Reden voor de VNG-delegatie om eind mei de onderhandelingen met Koolmees af te breken. Zonder inzicht in financiële gevolgen – en voldoende dekking – weigeren gemeenten de verantwoordelijkheid voor nieuwe taken op zich te nemen.

De daaropvolgende ‘geste’ van Koolmees om een onderzoek – geentameerd door de VNG – ‘zwaar te laten meewegen in de verdere bespreking van de ambities van het nieuwe inburgeringsstelsel’ werd door de VNG van tafel geveegd. Koolmees wilde zich immers niet op voorhand committeren aan de uitkomsten van zo’n financieel onderzoek. Daar stinken gemeenten niet meer in; door schade en schande zijn ze wijzer geworden.

We weten het nog allemaal: de Wmo 2015 en de jeugdzorg zijn in 2015 met forse kortingen naar gemeenten overgeheveld. Gemeenten dachten het slimmer en goedkoper te kunnen regelen, maar dat valt vooralsnog vies tegen. Het levert nu een hoop gedoe op; niet alleen om de gemeentelijke begrotingen sluitend te krijgen, maar ook om achteraf de ‘schade’ enigszins op het rijk te verhalen.

Het is dus verstandig dat de onderhandelingsdelegatie dit keer haar poot heeft stijf gehouden en dat moet zij in het vervolgtraject ook doen. Want dat onderzoek moet uiteindelijk wel leiden tot voldoende financiële middelen. Ook moeten eventuele wetswijzigingen gepaard gaan met de benodigde extra rijksfinanciën.

Want aan de Wmo is inmiddels zodanig gesleuteld – neem de invoering van het Wmo-abonnementstarief en de AMvB reële prijs Wmo 2015 – dat de kosten voor gemeenten zijn gestegen zonder dat daar afdoende extra rijksmiddelen tegenover staan.

Een vorm van recentralisatie eigenlijk. En daar heeft de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) recent een flinke sneer naar Den Haag over uitgedeeld. Als het rijk wil bepalen, dan moet het betalen. En zo is het.