Tip 62: taskforce met groot mandaat direct onder de wethouder
Met nog 55 dagen te gaan is het belangrijk dat de jeugdzorg bij gemeenten onder een taskforce komen te vallen met een groot mandaat, direct onder de wethouder, meent Erik Gerritsen.
Met niet veel meer dan nog circa 55 werkdagen te gaan op weg naar de transitie jeugdzorg wordt het tijd om een noodvoorziening te gaan bouwen. Tip 62 in de reeks extra tips gericht op de vraag wat gemeenten de komende paar maanden nog aan “damage control” kunnen doen om de transitie jeugdzorg zonder al te grote ongelukken te overleven, gaat over het als ultieme laatste noodmaatregel instellen van een taskforce direct onder de wethouder, bestaande uit jeugdhulpprofessionals die met een groot mandaat en een eigen flexibel budget snel oplossingen kunnen realiseren dwars door alle betrokken organisaties heen, voor situaties waarin kinderen in de knel acuut tussen wal en schip dreigen te vallen. Daarmee kunnen grote ongelukken zoveel mogelijk worden voorkomen.
Deze taskforce kan een robuust waarschuwingssysteem opzetten door gebruik te maken van de ogen en oren van burgers, professionals en cliënten. Om overbelasting te voorkomen is de eerste taak om de echt acute gevallen te scheiden van de casussen die regulier kunnen worden afgedaan. Vervolgens kan het team voor de acute gevallen snel een duurzame oplossing realiseren.
Om te voorkomen dat deze taskforce verwordt tot een noodverband, is het eveneens aan te bevelen om te reflecteren op de aangemelde acute knelpunten vanuit de vraag welke systeemfouten achter deze knelpunten spelen. Deze systeemfouten kunnen vervolgens door de wethouder jeugdzorg in een bestuurlijke leertafel met leidinggevenden van alle betrokken instellingen worden besproken en gerepareerd. Daarmee wordt tevens een leeromgeving gecreëerd waarin signalen vanuit de uitvoering steeds weer worden omgezet in structurele verbeteringen van het nieuwe jeugdhulp stelsel in wording in plaats van dat ad hoc oplossingen de transformatie ondermijnen. Het aantal acute knelpunten zal vervolgens snel afnemen en ik vermoed dat de taskforce binnen een jaar kan worden afgebouwd.
Uiteraard moet het realiseren van een flexibel budget niet te veel ten koste gaan van de regulier noodzakelijke budgetten. Dat flexibele budget moet dus niet te groot zijn. Tegelijkertijd is het verstandig om eventuele overschrijding van dit budget in 2015 maar gewoon te accepteren, omdat dat nog altijd te verkiezen is boven grote ongelukken en wachtlijsten in de reguliere zorg. Wachtlijsten hebben een opstuwend effect op de kosten op langere termijn. Een overschrijding op het flexibele budget, mits in de lerende aanpak als hiervoor vormgegeven, zal al snel tot een daling van de kosten leiden. In een keer goed is nu eenmaal goedkoper dan een paar keer half werk. Wellicht dat de staatssecretarissen van Rijn en Teeven te verleiden zijn om zich financieel garant te stellen voor de overschrijdingen voor die gevallen waarin gemeenten kunnen aantonen dat de overschrijding het gevolg is van overmacht.
Erik GerritsenDe eerste 55 tips staan in het boek “Hoe kun je als gemeente de transitie jeugdzorg overleven: 55 tips voor deskundig opdrachtgeverschap, voor slechts 12,50 euro te bestellen bij communicatie@jbra.nl.
Zoek eens de betekenis van het woord "mandaat" op. Dan besef je misschien dat met het voorstel van Erik Gerritsen de Raad buitenspel wordt gezet." Mandaat is de bevoegdheid om in naam van een ander te handelen, maar zonder de daarbij horende verantwoordelijkheid. Ik zal het voor u vertalen: jeugdhulpprofessionals direct onder de wethouder. Zij hebben doorzettingsmacht en de wethouder draagt de verantwoordelijkheid. Dit blijkt in de praktijk ook iets anders te werken daar jeugdhulpprofessionals ook hun eigen verantwoordelijkheid hebben en onder het tuchtrecht vallen.