Brandweer

Stel, de Brandweer is net zo georganiseerd als de zorg voor de jeugd. Je hebt een brandweer voor monumentale panden. Een brandweer voor panden met gevaarlijke stoffen. Een brandweer voor bedrijfspanden. Een brandweer voor grote branden, een voor kleine branden, een voor rijtjeswoningen, een voor losstaande woningen.

Er ontstaat ergens brand.

Waar moet de melding heen, als het een monumentaal bedrijfspand is met gevaarlijke stoffen? Dan moet dat naar drie brandweren: die voor monumenten, die voor bedrijfspanden en die voor panden met gevaarlijke stoffen. Of je begint bij brandweer monumentale panden en die verwijst dan door of stemt af met brandweer bedrijfspanden. Dat heet ‘ketensamenwerking’. Of ‘ze’ (wie?) zoeken eerst uit of er gevaarlijke stoffen in het pand zijn, want dan moet het naar de brandweer gevaarlijke stoffen. En stel dat het een grote brand is - maar wat is groot? - dan moet het (ook?) naar de brandweer grote branden.

Tegen de tijd dat duidelijk is wie wat gaat doen, is het pand afgebrand.
Iedereen zal dan ook meteen zeggen: dit is krankzinnig georganiseerd, dat moet anders.

Het is dus goed dat we in elke gemeente of regio één duidelijke brandweer hebben die alle voor de hand liggende specialismen in huis heeft, elke brand meteen aanpakt. En die de minder gebruikelijke  specialismes achter de hand heeft, die snel worden opgeroepen indien nodig. En met op allerlei plekken buurtkazernes(teams) om snel uit te rukken, professionals en vrijwilligers samen. Niks ‘ketenaanpak’, maar integraal.

In de jeugdzorg had men zo’n twintig jaar terug ook bedacht dat er in ieder geval één meldplek moest komen als er iets is met een kind: de Bureaus Jeugdzorg (BJZ). Die ging de meldingen aannemen en verdelen over de verschillende jeugd-‘brandweerkorpsen’. Dat gaat om allerlei redenen mis. De BJZ’s zitten ver weg, de verdeling (‘indicatie’) is een tijdrovend proces geworden. Niemand is de baas, niemand eindverantwoordelijk, regie ontbreekt, wachtlijsten zijn normaal. De jeugd-brandweercorpsen hebben goeie professionals, maar het is aan de bovenkant ingewikkeld georganiseerd (kan BJZ ook niet helpen.)

Voor je het weet staat het kind, het gezin ‘in brand’.

Gemeenten krijgen in 2015 de hele santekraam over en mogen het allemaal ‘anders’ gaan doen. Regie! Wat is ‘regie’? Alles bijeenvoegen onder één werkwijze, ICT-systeem, baas? En dicht in de buurten gaan zitten? Regie aan de  burger die zelf kiest? Het is de BJZ’s niet gelukt. Gemeenten hebben nu nog de tijd om hun kans grijpen en het écht anders te organiseren. Er zijn nieuwe initiatieven genoeg vanuit burgers en professionals.

Mechtild Rietveld

Meer columns van Mechtild Rietveld leest u hier.