Wmo-toezicht is volgens inspectie ondermaats

Het toezicht op de Wmo door gemeenten is nog altijd ondermaats. Ondanks eerdere slechte beoordelingen komen verbeteringen maar traag op gang, zo concludeert de inspectie Gezondheidszorg en Jeugd.

Geen verbetering

In eerdere rapporten gaf Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) al aan dat het kwaliteitsniveau van het Wmo-toezicht door gemeenten te laag is. In een nieuw rapport concludeert zij dat het toezicht in 2021 'over de volle breedte genomen’ nog steeds niet goed is.  ‘Er is geen sprake van een duidelijke verbetering in de situatie vergeleken met die in voorgaande jaren.’

Verwachtingsvol

De kwaliteitsverschillen tussen gemeenten zijn volgens de inspectie nog altijd te groot, het tempo waarin gemeenten verbeteringen doorvoeren ‘te traag’. De inspectie kijkt daarom ‘verwachtingsvol’ uit naar het eerder dit jaar door VWS-staatssecretaris Van Ooijen aangekondigde verbetertraject.

Krappe budgetten

‘We constateren samen met de IGJ dat het kwaliteitstoezicht bij een aantal gemeenten nog in de kinderschoenen staat’, zo stelt de VNG in een reactie op haar website. ‘Of waar het college - niet zelden vanwege krappe budgetten in het sociaal domein - kiest voor een beperkte invulling van de toezichttaak.’ De koepelorganisatie heeft het rijk om extra middelen gevraagd voor het verbetertraject toezicht dat gepland staat voor de eerste helft van 2023.

Visie

De inspectie dringt aan op een ‘zo spoedig mogelijk invoering’ van de aangekondigde gemeenschappelijke visie op het Wmo-toezicht. ‘Daarmee wordt een belangrijke stap gezet om het toezicht bij alle gemeenten in Nederland beter te waarborgen en onafhankelijker te positioneren dan nu het geval is.’

Calamiteiten

Ook wil de IGJ meer aandacht voor calamiteiten en voorvallen met geweld. De inspectie gaat er van uit dat het aantal incidenten hoger is dan de huidige meldingen laten zien. ‘De rapportages van de IGJ laten zien dat ieder jaar bijna een derde van de gemeenten zegt geen enkele calamiteit gemeld te krijgen’, aldus het rapport. ‘Tegelijkertijd neemt het aandeel gemeenten dat onderzoek doet naar calamiteiten maar langzaam toe en is het aantal calamiteitenonderzoeken per gemeenten laag.’

Jaarverslag

Volgens de VNG-handreiking moeten toezichthouders hun bevindingen zoveel mogelijk openbaar maken. In 2021 maakte echter slechts 10 procent van de gemeenten rapporten en maatregelen openbaar, tegen 7 procent in 2020. ‘Dat is nog steeds niet indrukwekkend’, aldus de inspectie. Het aantal gemeenten dat een jaarverslag Wmo-toezicht 2021 beschikbaar stelde steeg van 52 procent in 2020 naar 57 procent in 2021.