Helft bijstandsgerechtigden heeft arbeidshandicap

Bijna de helft van de mensen met een bijstandsuitkering heeft een arbeidshandicap. Bij het doel van de overheid om de arbeidsdeelname van deze mensen te verhogen, moet de rol van gezondheid dus niet worden onderschat. Dat schrijft het Sociaal en Cultureel Planbureau in het rapport ´Beperkt in functie´.

Slechte gezondheid
Nederland neemt binnen Europa een middenpositie in als het gaat om de arbeidsdeelname van mensen met gezondheidsbeperkingen, aldus het SCP. 48% van de bijstandspopulatie en 12% van de Ww-uitkeringsgerechtigden heeft een arbeidshandicap. Een slechte gezondheid blijkt voor een aanzienlijk deel van de bevolking een belangrijk motief om niet deel te nemen op de arbeidsmarkt. ´Voor veel mensen lijkt betaald werk nog een stap te ver´, schrijft het SCP. Het verschil in arbeidsdeelname tussen mensen met en zonder arbeidshandicap is de afgelopen jaren groter geworden.

Motief
Het gaat niet alleen om mensen met een uitkering, die reeds in beeld zijn bij overheidsinstanties die hen begeleiden naar werk. Ook voor veel mensen die buiten deze regimes vallen, is een slechte gezondheid een belangrijk motief om niet aan het werk te gaan. Mensen in de bijstand kunnen op medische gronden vrijgesteld worden van de plicht tot werken. Er zijn op dit moment geen betrouwbare cijfers over het aandeel bijstandsontvangers dat ontheven is van de arbeidsplicht vanwege medische gronden.

Wajongeren
Mensen die geen recht hebben op een arbeidsongeschiktheidsuitkering, maar wel een arbeidshandicap hebben, komen moeilijker aan het werk. Het aantal dat werkt daalde de afgelopen jaren van 60% in 2009 naar 46% in 2014. Ook het aantal Wajongeren dat werkt, is gedaald. Van 25% een aantal jaren geleden, naar 22% eind 2014. ‘Mogelijk werd het door de economische crisis toch lastiger om Wajongers aan het werk te krijgen en te houden, en in de sociale werkvoorziening kwamen er geen nieuwe plaatsen bij’, verklaart het SCP de cijfers. Een positieve ontwikkeling is dat er steeds meer Wajongers aan het werk zijn bij reguliere werkgevers; inmiddels werken er meer Wajongers bij reguliere werkgevers dan in de sociale werkvoorziening.

Levensgeluk
Het uitgangspunt van het overheidsbeleid dat betaald werk mensen goeddoet, is wel in de cijfers terug te zien. Een betaalde baan draagt voor zowel mensen met als mensen zonder arbeidshandicap bij aan het levensgeluk. Voor arbeidsgehandicapten is deze samenhang echter wel kleiner dan voor gezonde mensen.