Gemeenten zoeken randen op van beschut werk

Gemeenten zoeken de randen van de nieuwe Participatiewet op als het gaat om het inrichten van beschut werk. De komst van 30 duizend beschutte werkplekken als alternatief voor de Wet sociale werkvoorziening waar vanaf 1 januari geen mensen meer kunnen instromen, lijkt daarmee zeer onzeker.

Geld van rijk

Vanaf volgend jaar stopt de instroom in de Wet sociale werkvoorziening. Voor de allerzwaksten moeten gemeenten beschut werk inrichten. Hiervoor krijgen ze geld van het rijk. Maar niet alle gemeenten gaan de rijksbijdrage op die manier besteden. Tilburg bijvoorbeeld, besloot onlangs tot een ‘Tilburgs alternatief’. In plaats van beschut werk wordt beoogd ‘een sluitende aanpak te bieden voor deze kwetsbare doelgroep’, zo staat te lezen in het raadsvoorstel. Ook in Drechtsteden en Utrecht gaan de plannen meer richting dagbesteding en vrijwilligerswerk dan naar echte banen. Cedris-voorzitter Job Cohen kent de geluiden in het land. ‘In veel gemeenten speelt de discussie. 

Geen dure mensen
Zo’n 10 procent van de ruim 90 sociale werkbedrijven geeft aan dat hun gemeenten beschut werk niet gaan organiseren. En dat is iets waar we ons zorgen over maken. Gemeenten krijgen geld van het rijk om deze groep aan het werk te helpen. De gedachte bestaat nog steeds dat dit dure mensen zijn, maar ze werken vaak parttime en verdienen gewoon het minimumloon. Bovendien hebben deze mensen wellicht een lage arbeidsproductiviteit, maar ze produceren wel íets. Behalve dat het geld kost, levert het dus ook wat op. En dus is het in de praktijk goedkoper deze mensen aan het werk te hebben dan in een constructie van dagbesteding plus begeleiding.’

Beleidsvrijheid 

Staatssecretaris Jetta Klijnsma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, die de Participatiewet door beide Kamers heeft geloodst, valt gemeenten die geen beschut werk organiseren nog niet af. ‘Gemeenten zijn verplicht om beleid te ontwikkelen op het terrein van beschut werk’, laat ze in een schriftelijke reactie weten. Tegelijkertijd zegt ze dat gemeenten binnen de kaders van de Participatiewet ruimte krijgen beschut werk te organiseren en dat zij zelf verantwoordelijk zijn voor de manier waarop. ‘De lokale democratie besluit over de uitwerking’, aldus Klijnsma. Bovendien noemt ze het aanbieden van beschut werk geen ‘doel op zich’ maar een middel dat gemeenten kunnen inzetten om mensen te activeren. ‘Als gemeenten mensen op een andere manier ondersteunen, waardoor ze (gaan) participeren is dat in lijn met de doelstelling van de Participatiewet’.

Niets van terecht
Cohen kan de reactie van zijn partijgenote enigszins begrijpen. ‘We hebben die taken gedecentraliseerd en de bal ligt nu bij de gemeenten. Dan is het voor haar wel wat lastig om nu meteen te zeggen hoe gemeenten het in moeten vullen. Tegelijkertijd zegt ze wel dat voorop staat dat er een passend aanbod voor deze groep komt. En een paar ochtenden per week dagbesteding is dat natuurlijk niet. Bovendien staat de komst van deze 30 duizend beschutte banen in de afspraak die werkgevers en werknemers met elkaar gemaakt hebben in het sociaal akkoord. En als gemeenten aan deze afspraken gaan sleutelen, komt er van die 30 duizend banen natuurlijk niets terecht.’ 

Ook de FNV is niet te spreken over de richting die sommige gemeenten inslaan. 

Een uitgebreidere versie van dit artikel vindt u deze week in BB Magazine (inlog)