Gemeenten in de fout met wachttijd bijstand
Twaalf gemeenten hanteren - tegen de wet in - een wachtperiode van twee tot vier weken voor bijstandsaanvragers boven de 27 jaar, concludeert de Nationale ombudsman.
Twaalf gemeenten hanteren - tegen de wet in - een wachtperiode van twee tot vier weken voor bijstandsaanvragers boven de 27 jaar, concludeert de Nationale ombudsman.
Voorwaarden
De wachtperiode van vier weken geldt sinds 2012 voor jongeren onder de 27. Pas als tijdens de zoektermijn voldoende is gesolliciteerd, wordt een aanvraag in behandeling genomen. De gemeenten Alblasserdam, Apeldoorn, Barneveld, Beek, Deventer, Epe, Hendrik-Ido-Ambacht, Sittard-Geleen en de vier Drechtsteden passen de wachtperiode echter ook toe op aanvragers boven de 27. Zeven gemeenten die aanvankelijk met een zoektermijn voor 27-plussers werkten, pasten hun beleid aan naar aanleiding van vragen van de ombudsman. Zevenentwintig gemeenten passen weliswaar geen wachttijd toe, maar stellen wel aanvullende voorwaarden, zoals het bijwonen van informatiebijeenkomsten of het voeren van een intakegesprek. Ook in deze gevallen kan het voldoen aan de voorwaarden één of enkele weken in beslag nemen.
Geen beleidsvrijheid
De ombudsman wijst erop dat wachttijden en aanvullende voorwaarden nadelige gevolgen hebben voor minder zekere of mondige aanvragers en stelt dat gemeenten geen beleidsvrijheid hebben om 27-plussers een zoektermijn op te leggen. Gemeenten die dit alsnog doen stellen zich volgens de ombudsman niet op als een betrouwbare overheid.
Bemiddelbaar
De twaalf gemeenten met een wachttijd geven als redenen onder meer dat veel aanvragers tijdens de zoekperiode al een baan vinden. Ook maken meerdere gemeenten een onderscheid tussen bemiddelbare en niet of moeilijk bemiddelbare burgers, waarbij de laatste groep na melding alsnog direct een bijstandsuitkering kan aanvragen. Deventer verstrekt direct een uitkering per voorschot als er sprake is van broodnood.
Bewust niet geïnformeerd
De Nationale ombudsman voerde eerder onderzoeken uit naar te hoge drempels voor bijstandsaanvragers in Enschede (2015) en Krimpenerwaard (2016). 27-Plussers die zich daar voor een bijstandsuitkering meldden konden wel degelijk direct een aanvraag indienen maar werden bewust daar bewust niet over geïnformeerd. Beide gemeenten wijzigden hun beleid nadat zij op de vingers werden getikt. Naar aanleiding van dergelijke signalen uit andere gemeenten besloot de Nationale ombudsman een rondgang te maken bij het UWV en de 278 gemeenten die bij hem zijn aangesloten.
Reacties: 5
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Reactie op rapport ‘Behoorlijke Bijstand?’ van de Nationale Ombudsman
Mensen die 27 jaar of ouder zijn en bijstand willen aanvragen bij hun gemeente, kunnen in twaalf gemeenten onvoldoende snel een aanvraag doen, aldus de Nationale Ombudsman in het onderzoek ‘Behoorlijke Bijstand’. Volgens het onderzoek is Apeldoorn één van deze gemeenten en zou daarmee haar inwoners die bijstand willen aanvragen tekort doen. De gemeenten Apeldoorn en Epe nemen, bij monde van de Apeldoornse wethouder Kruithof, afstand van deze conclusie. Integendeel, in Apeldoorn en Epe worden mensen die bijstand aanvragen goed en snel geholpen.
Het onderzoek van de Ombudsman richt zich op de vraag of een gemeente een zoektermijn hanteert voordat burgers daadwerkelijk een (schriftelijke) aanvraag om bijstand in kunnen dienen. Volgens de Ombudsman is een dergelijke zoekperiode in strijd met de wet. Inderdaad hanteren de gemeenten Apeldoorn en Epe een zoekperiode van twee weken. In die tijd wordt, samen met de aanvrager, gekeken of er mogelijkheden zijn om aan het werk te komen. Vaak lukt dat, en lukt het binnen die twee weken niet dan wordt de ‘formele’ aanvraag ingenomen en volgt doorgaans de volgende dag de beschikking. En de uitkering start natuurlijk vanaf het moment dat de klant zich voor het eerst meldde. Mocht trouwens direct bij de eerste melding al duidelijk zijn dat het binnen twee weken niet lukt om aan het werk te komen, dan wordt de aanvraag direct in behandeling genomen. Kortom, daar waar de wet een afhandelingstermijn toestaat van acht weken, handelt Apeldoorn de aanvragen binnen maximaal drie weken af. Op die manier wordt het belang van de inwoner prima bediend. Apeldoorn herkent zich daarom niet in de conclusies van de Nationale Ombudsman.
Marcel Pater
woordvoerer gemeente Apeldoorn
Ik blijf van mening dat die zoektermijn bij een bijstandsaanvraag onzinnig is. De meesten hebben reeds een zoekperiode (WW-periode) achter de rug. Mijn ervaring is dat W & I vaak werkt vanuit een bepaalde achterdocht en dat moet eens ophouden. Pas niet alleen de regelgeving /-richtlijnen aan, maar ook het mensbeeld waar huidige klantmanagers en werkcoaches (UWV) mee werken. Besef dat veel - m.n. oudere werkzoekenden - door die wachttijden onnodig financieel in de problemen komen; van aanmaningen tot aan deurwaarders toe.