Gemeenten blijven dakloze migrant opvang weigeren

Gemeenten weigeren Oost-Europese daklozen ten onrechte voor de nachtopvang, meldt het Nederlands Dagblad. Onder meer in de gemeenten Vlaardingen en Schiedam staan Oost-Europeanen voor een gesloten deur. Dat is in strijd met de wet, zegt Dion Kramer, docent Europees recht aan de VU Amsterdam. Ook deze migranten hebben recht op nachtopvang.

Uithuiszetting

Arbeidsmigranten die uit landen als Polen naar Nederland komen, worden vaak gehuisvest door hun werkgever. Op ontslag volgt daardoor doorgaans in rap tempo een uithuiszetting. De Poolse Renata en haar Litouwse partner Saulus moesten na hun ontslag bij een uitzendbureau uit de provincie Utrecht, binnen een kwartier hun woning verlaten. ‘Als uitzendbureaus coulant zijn, hebben migranten 48 uur de tijd om te vertrekken’, vertelde FNV-bestuurder Petra Bolster eerder aan NOS.  Gecombineerd met het feit dat Oost-Europeanen vaak geen sociaal vangnet hebben in Nederland, leidt het tot oververtegenwoordiging van de groep onder daklozen.

Toename daklozen

Al in 1994 werd Stichting Barka opgericht, om het groeiende aantal Midden- en Oost-Europese arbeidsmigranten dat op straat moet leven te helpen. Vorig jaar sloeg Barka alarm: de stichting schat dat er zo’n 5000 van deze arbeidsmigranten dakloos zijn. In sommige steden nam het aantal daklozen uit de regio in 2022 met 30 tot 50 procent toe.

De misstanden eindigen niet op het moment dat een arbeidsmigrant op straat belandt. Hoewel ook een arbeidsmigrant als werknemer in Nederland recht heeft op opvang, stellen gemeenten extra eisen, bijvoorbeeld het tonen van loonstrookjes. Volgens maatschappelijke organisaties zouden gemeenten soms al opvang weigeren als iemand een Pools accent heeft.

Onrechtmatig onderscheid

Dat het weigeren van opvang in strijd is met de wet, kan voor gemeenten niet als een verrassing komen. Vorig jaar stuurden verschillende hulporganisaties uit Breda, Rotterdam, Amsterdam, Utrecht en Den Haag een brandbrief aan de Tweede Kamer en aan staatssecretaris Maarten van Ooijen van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Volgens de organisaties meten gemeenten met twee maten, waarbij ze onderscheid maken tussen Europese migranten en andere daklozen. ‘Een onderscheid wat in veel gevallen niet rechtmatig is en wat moet worden gestopt’.

Een woordvoerder van de gemeente Schiedam liet aan het Nederlands Dagblad weten dat de gemeente ‘écht ergens een grens moet trekken’. Ook Vlaardingen is selectief, en vangt alleen mensen op die ‘zeer ver zijn afgegleden’. ‘Met alleen ‘geen dak boven je hoofd’ kun je bij ons niet in de daklozenopvang terecht’, zegt een woordvoerder. De gemeente zegt inmiddels bezig te zijn met een herziening van het beleid. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, dat ruim een jaar geleden de brandbrief kreeg, is dit jaar bezig geweest met het ontwikkelen van een ‘handig hulpmiddel’, de zogeheten ‘rechtentool’. Daarmee moeten gemeenten meer inzicht krijgen in wie recht heeft op opvang. De tool had deze maand moeten uitkomen, maar ‘de ontwikkeling is vertraagd’, meldt de VNG.