Gelijke kansen op longkanker
In supermarkten en benzinestations is voor iedereen boven de 18 jaar een product te koop dat op termijn de helft van de gebruikers doodt. U weet wat het is? Juist, sigaretten. Roken heeft grote negatieve invloed op zwangerschap en op het kind: van complicaties tijdens de zwangerschap tot kans op astma, aangeboren afwijkingen, latere groei- en ontwikkelingsproblemen bij het kind.
Andre Calantzopoulos, topman van de grootste sigarettenfabrikant, heeft aangekondigd dat Phillip Morris stap voor stap gaat stoppen met de productie, want roken is slecht. Dat hij daarmee de markt wil openen voor een soort E-sigaret laat ik even buiten beschouwing. Als de hoogste baas van de tabaksindustrie zo’n besluit neemt, moet het voor politieke partijen een koud kunstje zijn om het gebruik van tabak in Nederland de definitieve slag toe te dienen, en niet af te wachten in welk tempo de heer Calantzopoulos zijn besluit gaat uitvoeren. Er komen dit jaar verkiezingen voor de Tweede Kamer, dus even een fikse accijnsverhoging en flinke beperking van de verkooppunten in het regeerprogramma en er is een mooie bijdrage geleverd aan het terugdringen van de zorgkosten met daarmee een merkbare verbetering in de volksgezondheid.
Dat een stringent overheidsbeleid werkt, bewijzen landen als Australië (15% rookt), Nieuw Zeeland, Ierland en Zweden, waar het aantal rokers veel lager is dan in Nederland (26,3% rookt). Wat werkt is duidelijk: accijns structureel en bij herhaling verhogen, het aantal verkooppunten verlagen en de voorlichting verbeteren. Zouden de politieke partijen in Nederland dat willen?
En dan slaat toch de twijfel toe als je naar de verkiezingsprogramma’s kijkt. Er zijn nogal wat politici die het roken niet willen verbieden, mensen moeten de keuze hebben. Op zich ben ik het daarmee nog wel eens. Als je jezelf te gronde wilt richten, doen we immers op andere terreinen als overheid ook niet ons stinkende best om je voor ellende te behoeden (ahum). Maar…, veel hogere accijnzen, rookverboden en veel minder verkooppunten lijken me toch het minste wat we kunnen doen. Over argumenten gesproken: ik adviseer een ieder het indrukwekkende interview met longarts Wanda de Kanter te lezen in Het Parool van zaterdag 31 december. Zij is werkzaam in het Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis en maakt dagelijks de verwoestende gevolgen mee van roken. In het stuk staan cijfers en feiten waar je stil van wordt. Haar grootste woede is dat de fabrikanten zich richten op kinderen.
Toch hoorde ik laatst op de radio een politicus (ben de naam vergeten) zeggen dat hij tegen een hogere accijns is voor tabak, omdat daarmee de mensen met een laag inkomen worden benadeeld. Mensen met een lage opleiding (c.q. inkomen) roken namelijk meer dan mensen met een hoge opleiding (c.q. inkomen). Dus dan zou roken voor hen relatief financieel veel ongunstiger worden. De lager opgeleiden hebben immers al genoeg lasten, laten we dan de ‘lust’ van het roken ook net zo beschikbaar maken voor de lager opgeleiden. De kans om veel sneller dood te gaan gun je toch ook aan de lager opgeleiden, niet waar?
Ik gun niemand vervroegd longkanker. Is er sprake van een eigen keuze als iemand verslaafd is of in de baarmoeder zit van een rokende moeder? Daar komt bij dat we volgens mij moeten zorgen dat de gezondheidsverschillen tussen mensen met een hoge opleiding/inkomen en mensen met een lage opleiding/inkomen, nu 6-7 jaar verschil in levensverwachting, juist verkleinen. Een stringent overheidsbeleid gericht op stoppen met roken, zal daartoe zeker bijdragen.
Willen politieke partijen dit niet omdat het hun zetels kost? Valt wel mee. Uit onderzoek van Maurice de Hond blijkt een meerderheid van de kiezers van alle partijen, rokers en niet-rokers, voorstander te zijn van het verhogen van de tabaksaccijns om roken onder jongeren te voorkomen en terug te dringen. Oplossing voor de zetelverlies-angst is simpel: laten alle partijen stringent rookbeleid in hun programma opnemen. Zo niet dan kost hen dat stemmers, 20.000 per jaar.
Paul van der Velpen
Meer columns van Paul van der Velpen vindt u hier.
Reacties: 11
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Dank voor jullie reactie. Ik snap de argumenten en wil graag de volgende vragen aan jullie voorleggen:
1. Stel: er komt een nieuwe kauwgom op de markt waarvan de producent aangeeft dat het slecht voor de gezondheid is, en waarvan uit onderzoek blijkt dat de helft van de gebruikers er op termijn aan overlijdt.
Zouden jullie het goed vinden als de overheid toestemming gaf om deze kauwgom te verkopen, in supermarkten, aan iedereen van 18 jaar en ouder?
2. Ook als mensen zelf niet roken, kunnen ze overlijden door meeroken.
Vinden jullie dat de overheid ook moet luisteren naar de meerokers en daarom het roken moet beperken?
3. Ik weet niet of jullie kinderen hebben, maar wat zouden jullie ervan vinden als leerkrachten in de schoolklas of op het schoolplein zouden roken?
4. Als je bergen beklimt of gaat skiën moet je extra premie betalen bij de zorgverzekeraar, vanwege de gezondheidsrisico’s en zorgkosten.
Wat zouden jullie ervan vinden als rokers een hogere zorgpremie betalen? (Zullen we meteen afspreken dat voorstanders van roken niet klagen over het stijgen van de zorgpremie?)
Misschien ben je te overtuigen, je gaat toch ook niet aan een uitlaat zuigen.
En is de verslaving honger niet te stillen, zijn er altijd nog nicotinepillen.
Beter voor jezelf plus overig mens en dier, probleem voorbij en iedereen plezier.
1. Tabak is geen nieuw product. Er wordt al honderden jaren gerookt.
2. De overheid heeft het roken al bijna tot de eigen ruimte beperkt.
3. Er mag in de klas al lang niet gerookt worden.
4. Lijkt me prima om die kosten te verhogen maar dan ook voor chipseters, bierdrinkers, Kachelstokers etc. Overigens is het stijgen van de ziektekosten geen valide argument. Het is maar helemaal de vraag of rokers in hun hele leven in absolute zin voor meer geld ten lste komen van de verzekeringen tegen ziektekosten. eroep doen op een
2. Ja, verbannen uit de openbare ruimte, en thuis als je kinderen hebt. In feite een soort mishandeling en/of verwaarlozing als je thuis rookt waar je kinderen bij zijn.
3. Onacceptabel. Roken doen ze maar thuis als niemand anders daar last van heeft.
4. Roken is je risico op ziekte drastisch verhogen. Maar of je dan premies moet gaan verhogen? Hef dan die extra premie via toeslag op de rookwaar.
Gaan we ook een heksenjacht organiseren tegen het eten van Chips, of het drinken van bier. Gaan we skivakanties verbieden. Autorijden is ook dodelijk trouwens.
1. Iedereen weet dat roken slecht voor hem/haar is. Dus iedere volwassene moet zelf weten wat hij/zij zich aandoet.
2. Het is allang verbannen uit de openbare ruimte maar de anti-rooklobby wil mensen ook in de eigen omgeving voorschrijven wat te doen. Waar bemoeien ze zich mee.
3. Irrelevant, er mag in de klas niet gerookt worden.
4. Hef die premie dan ook op Chips, bier en vooral ook op al de (goedkope) vliegvakanties die voor heel wat fijnstof in de atmosfeer zorgen.