Wijkteams beter en goedkoper met mbo’ers

Maatschappelijk werkers met een mbo-diploma staan onterecht in de schaduw van hun hbo-collega’s, vinden Mirjam Karsten en David ter Avest van Hogeschool Rotterdam. Mbo’ers doen in de praktijk nagenoeg hetzelfde werk en kunnen kennis en kunde bijdragen die bij hbo’ers soms mist. En het scheelt de gemeente nog geld ook.

Weinig verschil

Karsten en Ter Avest zien dat veel gemeenten ervoor kiezen om voor wijkteams uitsluitend maatschappelijk werkers op hbo-niveau aan te nemen. In het jeugddomein moet dat zelfs, omdat mbo'ers niet in aanmerking komen voor de verplichte SKJ-registratie (Stichting Kwaliteitskader Jeugd). Dat is onterecht, vinden ze. In een onderzoek voor Werkplaats Sociaal Domein Zuid-Holland Zuid constateren ze dat er in de praktijk weinig verschil is tussen de werkzaamheden van hbo'ers en mbo'ers in sociaal werk. In de CAO Sociaal Werk zijn er slechts kleine verschillen en de Beroepsvereniging van Professionals in Sociaal Werk maakt helemaal geen verschil tussen hbo'ers en mbo'ers.

Liever een goede mbo'er

Ervaringen in de gemeente Hardinxveld-Giessendam, waar bewust met zowel mbo'ers als hbo'ers gewerkt wordt, bevestigen dat beeld. Vaak is het niet eens bekend welke teamleden wel en niet een hbo-diploma hebben, en er wordt ook weinig waarde aan het verschil gehecht. Belangrijker is individuele kennis en kunde. 'Liever een goede mbo'er dan een slechte hbo'er', klonk het in de gesprekken die Karsten en Ter Avest voerden. Ook stellen zij dat mbo'ers vaak beter aansluiten bij de belevingswereld van bewoners met een hulpvraag. Door met mbo'ers te werken, wordt het wijkteam een betere afspiegeling van de wijk zelf. Ter Avest: 'Soms hebben mbo'ers wat minder taal- en schrijfvaardigheid. Maar qua ervaring zijn ze soms zoveel beter.'

Goedkoper

Er liggen dus kansen voor gemeenten, vindt Ter Avest. Door met een mix van hbo'ers en mbo'ers te werken, kunnen de wijkteams niet alleen beter worden, maar ook goedkoper. Het inzetten van mbo'ers kost de gemeente nu eenmaal minder geld. Hoeveel dat gemeenten zou kunnen opleveren weet Ter Avest niet precies, maar hij verwacht wel dat er besparingen te realiseren zijn. Hans Roskam, projectleider bij Spoor 22, een samenwerkingsverband van onderwijsinstellingen en welzijnsorganisaties, is het daarmee eens, maar waarschuwt ook dat de keuze voor mbo’ers niet alleen vanuit het oogpunt van bezuinigingen gemaakt moet worden. ‘Mij is het er meer om te doen dat gemeenten bewust gaan nadenken over hoe ze de kwaliteiten van mbo’ers kunnen inzetten.’

Arbeidsmarkt
Roskam vertelt ook dat er met een mbo-diploma maatschappelijk werk maar weinig banen te vinden zijn. Daarom moeten mbo’ers noodgedwongen doorstromen naar het hbo, terwijl ze dat vaak niet redden. Ondertussen blijft de vraag naar maatschappelijk werkers wel groeien. Bij Spoor 22 zet hij zich daarom in om de mbo’er een zelfstandige positie te geven in het welzijnswerk én om de doorstroom naar het hbo, waar nodig, goed te begeleiden. Het vergroten van het loopbaanperspectief van sociaal werkers op mbo-niveau zou een derde reden kunnen zijn voor gemeenten om meer mbo’ers aan te nemen in wijkteams.