'En hoe is het nou bij UWV?'

‘Iedere organisatie ziet er van buiten beter uit dan van binnen’, hoorde ik laatst een hoogleraar zeggen. Toch geldt voor UWV het omgekeerde. Ik kan me goed voorstellen dat iemand, die met enige distantie nieuwsberichten over UWV volgt, het beeld krijgt van een groot huis vol opgejaagde, verwarde mensen, die aan werken al lang niet meer toekomen.

Terwijl UWV ook in 2010 weer prima prestaties heeft geleverd, in lijn met de vooraf gemaakte afspraken met onze opdrachtgever SZW en tegen fors lagere kosten dan vooraf geraamd. Dit inclusief de ‘enorme overschrijdingen op het re-integratiebudget’.

 

Deze week, waarin ik zelf overigens meer denk aan Japan dan aan onze eigen beslommeringen, staan de kranten weer vol over UWV. Dit omdat de omvangrijke bezuinigingen in het Regeerakkoord op ons apparaat en re-integratiemiddelen nu zijn doorvertaald naar het takenpakket en personele gevolgen. Die zijn buitengewoon ingrijpend. Binnen UWV verdwijnen de komende vier jaar vijf- tot zesduizend banen. Dit betekent dat allerlei collega’s met tijdelijke contracten hun dienstverband beëindigd zien. En het betekent ook dat een aanzienlijk aantal collega’s gedwongen ontslag zal krijgen. Dat is een hard gelag, al zullen we onze kennis en ervaring met mobiliteit en bemiddeling in de strijd gooien om de gevolgen voor medewerkers zo beperkt mogelijk te laten zijn.

 

Ook zijn de gevolgen groot voor de dienstverlening aan werkzoekenden en werkgevers en de samenwerking met gemeenten en andere partners. Daarbij helpt het tot zekere hoogte dat we hier te maken hebben met politieke keuzes voor een kleinere rol van de overheid en zelfredzaamheid van burgers en werkgevers op de arbeidsmarkt. De bezuinigingen, met name die op de ondersteuning aan WW’ers, zijn dermate fors, dat er geen andere keuze is dan een herontwerp van de totale dienstverlening. Daarbij is heel kritisch gekeken naar de toegevoegde waarde, die UWV als landelijke, publieke speler heeft ten opzichte van burgers en werkgevers, private aanbieders en gemeenten. Op basis van die analyse is vastgesteld waar de kracht ligt van UWV. Ook is goed gekeken naar de ontwikkelingen rond e-dienstverlening en regionale samenwerking. Op basis hiervan ligt er nu een dienstverleningsaanbod dat vertrouwen geeft voor de toekomst, binnen de zeer beperkte financiële speelruimte die er is.

 

De bezuinigingen voor de komende jaren van in totaal zo’n €600 miljoen - een opstapeling van maatregelen van het vorige en huidige kabinet en dalende klantaantallen - treffen ook andere onderdelen van UWV. Ook deze bezuinigingen zijn nu grotendeels ingevuld. Onder meer met voorstellen gericht op taakversobering, efficiency en vereenvoudiging van regelgeving. Waarbij iedere uitvoerder weet: nieuw beleid is snel gemaakt, maar zaken zo regelen dat je het sober en efficiënt kunt uitvoeren is voor beleidsmakers nog een hele opgave.

Tot slot nog even terug naar de krantenberichten, waarin sommigen wellicht is opgevallen dat enkele beleidsmakers al een voorschot nemen op weer nieuwe reorganisaties. Bijvoorbeeld onder verwijzing naar een lopend onderzoek naar synergievoordelen tussen grote landelijke uitvoerders. Inhoudelijk gesproken is daar weinig mis mee: als er bezuinigingsmogelijkheden liggen, dan kunnen die goed worden benut als dekking voor het nog niet ingevulde deel van de taakstellingen. Ook kun je dergelijke politici geen teveel aan empathie verwijten voor ‘de bureaucratie’, dat wil zeggen de duizenden medewerkers die deze krantenberichten lezen en zich realiseren dat ze hun baan verliezen.

 

Maar deze geluiden doen me ook weer denken aan de verzuchtingen in het onvolprezen boek ‘Het hervormingsmoeras van de verzorgingsstaat’. Namelijk dat in de Nederlandse sociale zekerheid reorganisatie op reorganisatie wordt gestapeld. Niet omdat het veel oplevert of helder is waar we naar toe gaan, maar vooral om dat wat er is achter ons te laten.

Titus Livius