Ede gaat met voedselwethouder ongezond eten te lijf

Ede neemt met een heuse voedselwethouder gezondheid uitermate serieus. In wijken met relatief slecht eet- en drinkgedrag worden speciale lifestylecoaches ingezet.

Ondervoeding
Het Ziekenhuis ­Gelderse Vallei in Ede werkt met de speciale maaltijdservice ‘At your request’. Sinds de invoering ervan vijf jaar gelden heeft het ziekenhuis 30 procent minder voedselafval. Dat zegt Mirjam de Groot, hoofd Hoteldienst waaronder de maaltijdservice valt. Ander voordeel: patiënten met risico op ondervoeding sterken aan, door hen een eiwit- en energieverrijkt dieet aan te bieden. Het aansterken wordt vastgesteld door onder meer de spierkracht te meten: voor en na de operatie. De Groot: ‘Zo nodig krijgt iemand zulke maaltijden mee naar huis, voor verder herstel.’

‘Voedingsziekenhuis’ Gelderse Vallei werkt inmiddels aan een 2.0-versie. De Groot, voormalig raadslid in Uden, heeft een idee richting gemeenten: neem iemands ‘voedingsstatus’ standaard mee in het (Wmo-)‘keukentafelgesprek’, want buiten het ziekenhuis is nog een wereld te winnen. ‘Blijkt iemand te weinig of minder goed te eten, biedt dan een diëtist aan.’

Keukentafelgesprekken
De Edese wethouder Leon Meijer zegt wel iets te zien in De Groots idee: ‘80 procent van de ouderen komt ondervoed het ziekenhuis in.’ Misschien, overweegt hij, zou je een diëtist als vraagbaak moeten hebben, voor iedereen die keukentafelgesprekken voert. Meijer wijst erop dat De Groots wens op enkele plekken in Ede al min of meer werkelijkheid is geworden. Ede keek waar in de gemeente de gezondheid het meest te wensen overliet. Dat bleek een wijk met veel bewoners van niet-westerse komaf, en een cluster dorpen in buitengebied waar jongeren te veel alcohol en te weinig gezonde zaken innemen. De twee gebieden hebben lifestylecoaches gekregen.

Meijer is ‘voedselwethouder’, naar verluidt de enige wethouder ter wereld die zo wordt aangeduid. Hij heeft veel méér in portefeuille, waarmee hij een gewone wethouder is, maar met de titel wil Ede illustreren hoe serieus ze ‘food’ opvat. Breed ook vooral (‘integraal’), de belangrijkste reden om Ede eind oktober een internationale prijs toe te kennen.

Smaaklessen
Naast dieet-interventie in het ziekenhuis en twee aandachtsgebieden doet Ede aan bewustwording en duurzaamheid, met onder meer smaaklessen en tuinieren op basisscholen. Ook kook-battles met restjes, boeren verleiden om ook de lokale markt te bedienen.

Meijer (ChristenUnie) wil ingrijpen bepaald niet uit de weg gaan. Zo bekijkt bij met zijn collega-wethouder sport of clubs met een ongezonde kantine subsidie moet worden onthouden. ‘Het is absurd om iets te financieren wat de samenleving op kosten jaagt.’ Dat wringt alleen meer sinds gemeenten budgethouders zorg en welzijn zijn geworden. ‘Overgewicht leidt niet alleen tot diabetes 2, maar via lichamelijke inactiviteit ook tot depressie.’ Meijer ziet overgewicht als ‘het nieuwe roken’. Volgens het CBS is 43 procent van de Nederlanders te zwaar; dertig jaar geleden was dat 28 procent.

Lees het volledige artikel in Binnenlands Bestuur nr. 1 van deze week (inlog)