Drempel moratorium moet omlaag

Het is mooi dat het breed wettelijk moratorium er eindelijk komt per 1 april, maar er valt nog wel wat aan te verbeteren. Dat vindt de NVVK, de belangenvereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren. ‘We willen schuldhulpverlening eenvoudiger maken dan helpt het niet dat dit nieuwe instrument toch weer vrij complex is’, aldus voorzitter Joke de Kock.

Denderen
Nu na 8 jaar praten het breed wettelijk moratorium er eindelijk is, valt bij de NVVK enige opluchting te bespeuren. ‘Hier hebben we al heel lang om gevraagd’, aldus De Kock. ‘Het gebeurt zo vaak dat een hulpverlener met allerlei schuldeisers en instanties in de weer is de situatie stabiel te maken en dat er vervolgens een deurwaarder dwars doorheen dendert. Dan kun je opnieuw beginnen en ben je zo weer zes maanden verder. In die tijd verslechtert de situatie en lopen de schulden weer op.’

 
Kritiek

Tegelijkertijd is er ook kritiek. Zo vind de NVVK dat er nog te veel rekening is gehouden met de belangen van de schuldeisers, is de drempel voor deelname te hoog en is het te ingewikkeld. Mensen Moeten al in een schuldregeling zitten om in aanmerking te komen, bijvoorbeeld. ‘Je kunt als hulpverlener dit instrument dus pas laat inzetten en dat is jammer. Als het eerder kan, kun je een hoop problemen voorkomen.’

Financiële drempel
Ook lastig is dat alleen de gemeente het brede moratorium kan aanvragen. Zo’n 10 of 20 procent van de hulpverlening gebeurt in opdracht van kerken of werkgevers en dan kan het instrument niet ingezet worden. En dan is er nog de financiële drempel. Om voor het moratorium in aanmerking te komen, moet er altijd budgetbeheer ingezet worden. Dat kost een kleine 50 euro per maand en is niet altijd nodig. ‘Sommige mensen kunnen prima met geld omgaan maar zijn door andere oorzaken in de problemen gekomen. Een scheiding, een onverkoopbaar huis bijvoorbeeld.’ En ook voor de gemeente kost het extra geld. Een gang naar de rechter voor een aanvraag kost zo’n 600 euro, en die kosten komen bovenop de schuldhulpverlening an sich.

Complex

De complexiteit zit ‘m erin dat hulpverleners maximaal zes maanden hebben om een schuldhulpplan op te zetten maar dat schuldeisers dat proces danig kunnen vertragen door niet te reageren op een voorstel. En dat gebeurt, weet De Kock. Termijnen van 5 maanden voordat er een reactie komt, zijn niet ongewoon. De NVVK zou daarom graag een inspanningsverplichting zien om binnen een redelijke termijn te reageren. Ook lastig is dat het bedrag dat schuldenaren mogen houden om in hun levensonderhoud te voorzien, het op hun situatie afgestemde ‘vrij te laten bedrag’ gelijk staat aan de beslagvrije voet. Maar als mensen hoge alimentatie moeten betalen, of een auto moeten onderhouden om naar hun werk te gaan dat bedrag te laag is.

 
Balans

Het ministerie van Sociale Zaken kent de kanttekeningen van de NVVK, maar ook die van de schuldeisers die vinden dat er al genoeg instrumenten zijn om schuldhulp te bieden en dit moratorium bovendien de problemen verlegt van schuldenaar naar schuldeiser. Het ministerie denkt met de AMvB een goede balans te hebben gevonden die een meerwaarde heeft voor de schuldhulpverlening en bovendien een preventieve werking zal hebben. De Kock is het daarmee eens. ‘Hoe groot het effect zal zijn, is heel moeilijk in te schatten maar het besef “van een kale kip valt niet te plukken” neemt hierdoor wel toe.

Lees het hele artikel over de werking van het breed wettelijk moratorium in het magazine (inlog)