De herwaardering van de professional
Laat de professional weer zijn werk doen! Dat pleidooi horen we vaak in het onderwijs, de zorg en het publieke domein. Geef de werkvloer terug aan de leraar, de verpleegster en de agent. Verlos hen van bureaucratie en van verstikkend management. Geldt dit eigenlijk ook voor de sociale zekerheid?
Mijn antwoord luidt: Ja! Een herwaardering van de professional is ook in de sociale zekerheid dringend gewenst. Of die professional nou werkcoach, casemanager, consulent, participatiecoach of nog anders genoemd wordt.
De professional is degene die in direct contact met de cliënt zoekt naar de juiste weg om iemand weer terug te brengen naar de arbeidsmarkt of te laten klimmen op de participatieladder. Hier, in dit directe contact tussen professional en cliënt wordt ultiem beslist of een traject succesvol wordt of niet. Niet in bestuurlijke en beleidsmatige discussies over wetten, financieringsstromen en structuren. Het werk in de spreekkamer verdient daarom topprioriteit.
Het blijft op zijn minst merkwaardig dat zo’n simpele waarheid zo vaak over het hoofd is gezien of wordt genegeerd. We weten namelijk verrassend weinig van wat er in die spreekkamer gebeurt. De professional is te lang aan zijn lot overgelaten. Zo is er pas recent meer aandacht gekomen voor de noodzaak van de beschikbaarheid van in de praktijk (liefst wetenschappelijk) geteste instrumenten op het gebied van screening en diagnose. Zonder deze instrumenten weten we nog altijd te weinig van de cliënt, zeker over zijn mogelijkheden om weer aan het werk te gaan. Hier is nog een grote slag te slaan.
In deze tijden waar iedere burger op zijn eigen verantwoordelijkheid wordt aangesproken, wordt ook van de cliënt (meer) inbreng verwacht. De professional moet hierbij leren ‘te sturen op zelfsturing’. Ook hier is nog een wereld te winnen.
Om te kunnen voldoen aan wat we van hem vragen, inclusief de veranderende inzichten, moet de professional meer centraal komen te staan. Zijn professionaliteit wordt het uitgangspunt. Dat betekent overigens niet dat de professional een vrijbrief krijgt. Zo kunnen bijvoorbeeld correctiemechanismen worden ingebouwd. Denk daarbij aan intervisie tussen professionals.
Dit alles vraagt – aansluitend op de goede initiatieven die er al zijn - om een professionaliseringsagenda. Die is in de sociale zekerheid overigens breder dan gemeenten. Het raakt ook de kern van het werk van UWV en re-integratiebedrijven. Die agenda moet dan ook gezamenlijk opgesteld worden.
Een mooie wens voor het nieuwe jaar!
Pieter Jan Biesheuvel
Voorzitter Raad voor Werk en Inkomen
Ik wil graag meewerken hieraan.
Diagnoses en modellen zeggen niet veel.
Van probleemgericht moeten we veel meer naar oplossingsgericht, naar strategieen waarbij clienten hun eigen weg naar werk/zorg etc. gaan lopen, bijgestaan door een professional. Als ze dat eenmaal gewend zijn versterkt dit het gevoel van eigenwaarde en kunnen ze dit toepassen op ieder gebied. Ga uit van kracht.
Hoe een casemanager dit kan doen?
Ik kan mooie voorbeelden laten zien.
Daarom houd ik van dit werk