Ken de praktijk

De spanning stijgt rondom de transitie jeugdzorg. Zal het alle betrokken partijen lukken om de transitie per 1-1-2015 op een zorgvuldige manier te laten verlopen? 

Ik schreef er wat over in mijn vorige column. Alle ogen zijn de komende weken gericht op de totstandkoming van de regionale transitiearrangementen. Komen ze op tijd af? Zijn ze van voldoende kwaliteit? Is er sprake van voldoende draagvlak, zetten alle partijen hun handtekening? Wordt voldaan aan de eisen van zorgcontinuïteit en voorkomen van frictiekosten? Allemaal belangrijke vragen waar hopelijk een vertrouwenwekkend antwoord op komt.

Maar transitiearrangementen zijn uiteindelijk niet veel meer dan papier, al draagt het proces van totstandkoming ongetwijfeld bij aan het vergroten van de kennis van gemeenten over de jeugdzorg. Door de hoge tijdsdruk is als het ware sprake van een spoedcursus “goed opdrachtgeverschap”. Voor het worden van een goede opdrachtgever is echter veel meer nodig. Dan gaat het vooral om het opdoen van doorleefde praktijkkennis in proeftuinen en via intensieve werkstages (aanschuiven bij casuïstiekoverleg, mee gaan op huisbezoek). Een eerdere reeks columns met “tips aan gemeenten om de jeugdzorg overbodig te maken” begon ik dan ook met de tip en hartenkreet: “Leer ons kennen!”.

Het uiteindelijke succes van de transitie en de transformatie van de jeugdzorg zal niet afhangen van de kwaliteit van de transitiearrangementen, maar van de kwaliteit van het opdrachtgeverschap van gemeenten. Het opdoen van praktijkkennis door gemeenten is voor dat deskundig opdrachtgeverschap van groot belang en voorkomt contraproductieve en kostbare ivoren toren beslissingen: “Je begrijpt het pas als je het ervaren hebt”. Het is dus zaak dat gemeenten de komende maanden, veel meer dan tot nu toe, werk maken van het leren kennen van de jeugdzorgpraktijk.

Om gemeenten hierbij een zetje in de goede richting te geven heb ik samen met een aantal medewerkers onder redactie van Kees Verhaar het boek “Ken de praktijk: ontmoeting met en uitdagingen uit het dagelijks werk in de jeugdzorg!” geschreven. Geen boek over alle politiek bestuurlijke discussies met betrekking tot de transitie, maar een boek met praktijkverhalen over de aard van de jeugdzorgproblematiek, de kenmerken van kwetsbare gezinnen en de aard van het jeugdzorgwerk, vanuit het perspectief van jeugdzorgprofessionals. Aandacht voor het perspectief en vooral ook voor de grote betrokkenheid, bevlogenheid en deskundigheid van die professionals is cruciaal voor een succesvolle transitie. Zij zijn het die uiteindelijk het werk doen en het verschil maken voor kwetsbare gezinnen en kinderen in de knel.

Het boek probeert met de insteek van het vertellen van op praktijkervaring gebaseerde verhalen een eerste indruk van de jeugdzorgpraktijk te geven. Hopelijk nodigt het uit om vervolgens zelf de sprong in het diepe te wagen en de ervaring op te zoeken. Het boek is te bestellen op communicatie@bjaa.nl en kost 7,50 euro per stuk (bij een bestelling van tien exemplaren en meer 5,00 euro per stuk).