Gebrekkige communicatie en centraal stellen van cliënten
Het is bizar dat tien weken voor de transitie de communicatie naar cliënten nog zo gebrekkig is, betoogt Leonard Geluk in zijn nieuwe column.
Wat een hectiek. De media staat vol decentralisatienieuws. Met name het bericht in Binnenlands Bestuur over de uitkomsten van een enquête onder gemeenteambtenaren trok mijn aandacht. Ambtenaren maken zich zorgen, hebben het gevoel niet voldoende voorbereid te zijn op de overdracht van de jeugdtaken. Dit vormt een contrast met de nog steeds geruststellende woorden vanuit de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en het rijk. Maar er is meer nieuws. De berichten komen op gang dat contracten met zorgaanbieders echt getekend zijn (o.a. de regio Amsterdam op 2 oktober jl. en regio Arnhem op 7 oktober). Er wordt gewerkt aan een regeling om te voorkomen dat specialistische zorg in de knel komt. De opgeroepen beelden zijn verschillend en zullen de komende maanden ook nog wel verschillend blijven. Is de transitie van de jeugdhulp net als de millenniumbug een veronderstelde ramp die geen ramp werd, of neemt de ‘transitiepaniek’ toe en wordt het vanaf 1 januari een chaos?
Al eerder heb ik vastgesteld dat de beeldvorming nogal verschillend is. In mijn eerdere column (3 juli) sprak ik over het zichtbaar ongemak van partners die ieder vanuit het eigen perspectief blijven denken en handelen en elkaar nog onvoldoende weten te vinden. Ik wil daar nu, drie maanden later, aan toevoegen dat we de cliënt, het kind, het gezin zijn kwijtgeraakt. Het gaat steeds over de perspectieven van aanbieders en gemeenten. Het perspectief van de cliënten is uit beeld. Terwijl juist het perspectief van de cliënt het vliegwiel kan vormen om de zo gewenste ‘gezamenlijkheid’ op gang te krijgen (zoals ook mijn collega-columnist Erik Gerritsen betoogt op 6 oktober).
Het cliëntperspectief als vliegwiel, om te beginnen via de informatievoorzieningen naar de bestaande cliënten. Het is bizar dat tien weken voor de transitie de communicatie naar cliënten nog zo gebrekkig is. Ik zou de regio’s, gemeenten en aanbieders willen oproepen om uiterlijk 15 november alle bestaande cliënten een brief te sturen over de veranderingen per 1 januari. Niet een brief die uitblinkt in algemeenheden dat er wat gaat veranderen per 1 januari, maar eentje die klip en klaar zegt welke zorg de cliënt waar ontvangt door welke zorgprofessional. Hiervoor zal toch echt het gesprek tussen gemeenten en aanbieders gevoerd moeten worden over de concrete consequenties van afgesproken budgettaakstellingen en tariefkortingen.
Ook het perspectief van de jeugdigen en gezinnen die nu met problemen kampen en nu ondersteuning en hulp vragen verdient aandacht. Hierbij speelt een rol dat indicatieprocedures gestart na 1 november 2014 waarschijnlijk niet meer door Bureau Jeugdzorg (BJZ) en/of het CIZ kunnen worden afgerond. Een indicatieprocedure neemt al snel zes weken in beslag en vanaf half december daalt de bereikbaarheid in Nederland al snel tot het nulpunt. Is afgesproken hoe met deze cliënten wordt omgegaan? Worden de cliënten ‘overgedragen’ aan het sociaal (wijk)team en welk regime geldt dan? Zijn de cliënten daarover geïnformeerd? Ook hiervoor geldt dat het gesprek tussen BJZ, CIZ en de gemeenten hiervoor echt op gang moet komen.
Tot slot is het perspectief van de cliënt gebaat bij de door ons al eerder bepleitte stresstesten (zie ook mijn column ‘too big to fail’ van 5 juni). Aan de hand van concrete casussen ‘testen’ hoe een jeugdige of het gezin door het lokale / regionale jeugdstelsel ‘loopt’ en wat de achterliggende processen zijn die dit mogelijk moet maken. Door te kijken vanuit casussen wordt concreet duidelijk wat al goed georganiseerd is en waar er nog blinde vlekken zitten.
Drie manieren om via het cliëntperspectief (1) de zo broodnodige communicatie richting cliënten op gang te krijgen en (2) partners ‘te dwingen’ het gesprek te voeren over de (inhoudelijke) consequenties van de afspraken zoals die nu worden gemaakt.
Ongetwijfeld levert het een fors aantal invoeringsknelpunten op. Invoeringsknelpunten die onvermijdbaar zijn bij zo’n complexe stelselwijziging, maar waarvan de cliënt wel een oplossing verwacht en over geïnformeerd moet worden. Het zullen deels ook invoeringsproblemen opleveren waar eerder nog niet over was nagedacht, die een bredere betekenis kunnen hebben en die beleidsbeslissingen vragen. Dit zal vragen om een opschaling van het individuele niveau naar ‘beleidsniveau’. Gemeenten moeten hierover het gesprek aan gaan met aanbieders, BJZ en het CIZ. Dit stelde we als Transitiecommissie vorig jaar al voor toen we spraken over de Regionale Transitiearrangementen. Maar goed, beter laat dan nooit.
Leonard Geluk
Reacties: 8
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Een volkomen helder verhaal. Hij illustreert dat door te beschrijven hoe onveilig kinderen in de jeugdzorg zijn. Dat zijn geen aanvallen, maar illustraties bij wat hij zegt. Hij legt bloot hoe inhumaan de jeugdzorg vaak is en hoe erg het is.
Dat deden ouders en pleegouders al zo lang en zo vaak. Maar dan kregen ze juridische procedures aan hun broek want kritiek op jeugdzorg mag niet, je mag niet bloot leggen wat er gebeurt. Jeugdzorg wordt dan woest, ziet dat als aanval en treedt zeer ondemocratisch op.
Ter illustratie, vandaag is de moeder van het jongetje Sylvano met acht man politie en stormram ten overstaan van andere kinderen gearresteerd. Een pleegmoeder die decennia lang kinderen opving en kritiek had op Gerritsen nadat die met een politieinval een kind bij haar had laten ophalen, mag geen pleegmoeder meer zijn. Omdat ze dit politie-optreden naar buiten bracht.
De site van Heertje is zeer duidelijk, vandaar de vraag of u kunt lezen? Of wilt u gewoon niet van kritiek horen en framet u dat als een 'aanval' die desnoods met politie-invallen zoals overal gebeurt gestopt moet worden???
Een andere oplossing voor de veiligheid van kinderen is om het massale weglopen, vluchten naar het buitenland en het onderduiken van kinderen uit angst voor jeugdzorg te erkennen. Ook daar staat een stuk over op humaniseringvandejeugdzorg.nl, over het jongetje Sylvano.
Over veiligheid voor kinderen gesproken, vanavond heeft de politie met acht man en een stormram een inval gedaan bij de moeder van Sylvano en haar opnieuw gearresteerd omdat haar zoontje ondergedoken zit (en dat veel publiciteit heeft gekregen) Ten overstaan van haar andere kinderen. Als het over veiligheid van kinderen zou gaan moeten die idiote gewelddadige politie-invallen bij ouders en kinderen stoppen.
Ook bij pleeggezinnen gebeurt dat. Recent heeft Jeugdzorg Amsterdam nog een gewelddadige politie-inval laten gebeuren in een pleeggezin dat al decennia lang voor jeugdzorg kinderen opvangt. Want een van de pleegkinderen moest terug naar de ouders, het kind wilde niet en dus hoppa, daar komt weer een arrestatieteam. Of er nu getraumatiseerde kinderen bij zijn of niet.
Er IS geen veiligheid in de jeugdzorg, dat is het probleem. Laten we niet doen alsof dat er wel is en nog meer politie-invallen inzetten om critici en onderduikers en angstige kinderen de pas af te snijden!
Zie ook: http://humaniseringvandejeugdzorg.nl/komt-van-ri …
U zaait uitsluitend angst zonder enige vorm van onderzoek en onderbouwing. Het overgrote deel van de 300.000 kinderen die door 30.000 jeugdzorgwerkers worden geholpen, zijn uitermate tevreden over de hulp en behandeling. U zaait angst zonder onderzoek en onderbouwing. U concludeerd zonder onderzoek. Alle cijfers en feiten zijn te vinden op het internet en daar maakt u zelfs geen gebruik van. Onderzoek is evenwichtig en wantoestanden dienen hard aangepakt te worden, daar ben ik het volledig mee eens. Dus ook uw wangedrag dient hard duidelijk gemaakt te worden, want deze zaait angst en zorgt voor een onveilig gevoel bij kinderen en ouders. Veiligheid voor kinderen staat voorop. Jeugdzorgexpert is een vals gebruik van een naam. Een expert is met opleiding, onderzoek, kennis, kunde en ervaring, expert geworden. Uit uw woorden blijkt geen enkele expertise, omdat u geen gewogen oordeel geeft. Ook deze "zogenaamde experts" dienen ontmaskert te worden.