'Juichstemming over garantiebanen onterecht'

Staatssecretaris Jetta Klijnsma (PvdA, SZW) maakt de werkelijkheid mooier dan ze is. 21 duizend nieuwe garantiebanen zou het gestelde doel ruim voorbijstreven, maar toch zijn minder mensen met een beperking in dienst bij de overheid. ‘De juichstemming is niet terecht’, aldus ChristenUnie Tweede Kamerlid Carola Schouten. Ze wil een schriftelijk overleg.

Steekt schril af
Klijnsma presenteerde deze week de cijfers over het aantal banen voor mensen met een arbeidsbeperking. Bij de overheid kwamen er tot eind vorig jaar ruim 5.000 banen voor mensen met een beperking bij terwijl volgens het sociaal akkoord dat er 3.000 hadden moeten zijn. ‘Maar het aantal dienstverbanden bij de overheid is juist met 1000 gedaald’, aldus Schouten. ‘Natuurlijk is het inlenen van mensen via bijvoorbeeld detacheringen een prima middel om mensen aan het werk te helpen. Maar als je als overheid zegt dat er meer formele dienstbetrekkingen moeten komen en je verliest er zelf 1000, dan is dat niet goed. Wat de overheid bereikt heeft, steekt schril af bij wat het bedrijfsleven doet .’

Mensen in plaats van banen
Daarnaast vindt Schouten dat uit de cijfers van Klijnsma niet duidelijk wordt hoeveel mensen er nu daadwerkelijk extra aan het werk zijn. Er zijn 21 duizend banen (van 25,5 uur) bijgekomen sinds de nulmeting in 2013, verdeeld over ruim 14 duizend mensen. Maar hoeveel extra mensen een baan hebben, is niet bekend, omdat tijdens de nulmeting niet het aantal mensen maar het aantal banen is geteld en omdat ook mensen uit de Sw gedetacheerd zijn die al een baan hadden. Schouten:

‘Sommige mensen werken extra uren. Ik gun het ze van harte, maar extra uren voor één persoon betekent dus niet dat er nieuwe banen zijn geschapen. Het gaat er uiteindelijk natuurlijk om hoeveel extra mensen een baan hebben. Dat krijg ik niet helder.’

Nulmeting aanpassen
En tot slot wil Schouten ook weten van Klijnsma hoe het zit met een ‘herverdeling’ van het percentage inleners dat aan de overheid wordt toebedeeld. Tijdens de nulmeting werd ervan uitgegaan dat van alle ‘inleners’ 24 procent aan de overheid toegeschreven kon worden. Nu blijkt dat dit 31 procent is. ‘Maar dan moet je de nulmeting ook aanpassen’, aldus Schouten. ‘Anders maak je de cijfers mooier dan ze zijn.’ Schouten wil, omdat het reces is, een schriftelijk overleg houden zodat na het reces er een debat kan volgen. Het lijkt erop dat in ieder geval PVV, CDA, SP en GroenLinks haar voorstel steunen.

Dubbele gevoelens
Ook de vereniging voor sociale werkgelegenheid Cedris heeft dubbele gevoelens bij de cijfers die Klijnsma naar buiten bracht. ‘Het is mooi dat er steeds meer mensen met een beperking bij reguliere werkgevers aan de slag zijn’, aldus directeur Jan Jaap de Haan. ‘Dat is dus een goede bijdrage aan de inclusieve arbeidsmarkt. Tegelijkertijd hebben we berekend dat er netto maar beperkt banen bij zijn gekomen voor de doelgroep. De kans op een baan voor mensen met een arbeidsbeperking is dus nog niet echt groter geworden terwijl dat wel de bedoeling was.’

Banen verloren
Van de 14 duizend mensen die extra aan de slag zijn, zijn ruim 6000 mensen gedetacheerd vanuit de Sw. Zij werkten voorheen binnen het Sw-bedrijf. ‘Dat is een verschuiving  van werk, geen nieuwe werkgelegenheid.’, aldus De Haan. Daarnaast zijn meer dan 6000 mensen uit de Sw uitgestroomd, bijvoorbeeld omdat ze met pensioen gingen of overleden zijn. Omdat er geen nieuwe instroom is, zijn de banen van deze mensen verloren gegaan.

Niet uit de verf
Binnen de SW-bedrijven werken dus ruim 12 duizend mensen minder dan enkele jaren geleden. Afgezet tegen de kleine 14 duizend mensen die nu elders werken, is de werkgelegenheid voor deze doelgroep gegroeid met ongeveer 1500. ‘Ongeveer een procent, wat vergelijkbaar is met de reguliere arbeidsmarkt’, aldus de Haan, ‘hoewel we de cijfers nog aan het narekenen zijn, komt één van de doelen van de Participatiewet  -  meer kansen creëren voor mensen met een beperking dan via de WSW – dus nog niet echt uit de verf. Dat vraagt nog om extra inspanning.’