Hogere cao-lonen jeugdzorg maken sector kwetsbaar

De loonstijging die recent is vastgelegd in de cao Jeugdzorg maakt de financiële positie van met name grote aanbieders extra kwetsbaar. Dat blijkt uit twee onderzoeken uitgevoerd door de Jeugdautoriteit. Het aantal jeugdhulpaanbieders dat verliest lijdt neemt toe.

Ging al niet goed

In september vorig jaar kwam naar buiten dat bijna de helft van de jeugdzorginstellingen toen al rode cijfers schreef. Kort daarna verscheen er een rapport van advies- en accountancyfirma EY waaruit bleek dat jeugdzorgaanbieders het mogelijk nog lastiger gaan krijgen. Dit vanwege de joonstijgingen waarover toen nog onderhandeld werd, en het bericht dat gemeenten er niks voor voelen om die loonstijgingen door te vertalen in de tarieven die zij aan jeugdzorgorganisaties betalen.

Indexering is lager

Vooral grote jeugdzorgaanbieders komen in de knel, blijkt uit het onderzoek door de Jeugdautoriteit. Dat zijn de bedrijven die hoog complexe, specialistische zorg aanbieden. Ze hebben meer externe inhuur, en meer vaste lasten en zijn minder wendbaar. De loonstijging die voor 2024 is vastgelegd in de cao is 8,68 procent, terwijl de VNG gemeenten adviseert de tarieven maar met 6,3 procent de indexeren. Driekwart van de gemeenten gaf overigens aan de Jeugdautoriteit aan inderdaad met dat percentage te zullen indexeren.

Vooral grote partijen

De nieuwe cao zorgt er daarmee voor dat naar verwachting 63 procent van de grote aanbieders dit jaar verlies leiden, tegenover 25 procent van de middelgrote en 17 procent van de kleine aanbieders. Gemeenten die werden gevraagd naar hun visie op de verlieslijdende jeugdzorgaanbieders gaven veelal aan dat ze zelf ook onvoldoende middelen krijgen om aan de loonstijgingen tegemoet te komen, of ze wijzen op de eigen verantwoordelijkheid van de organisaties.

Financiële problemen

Een derde van de jeugdzorginstellingen verwacht door de nieuwe cao daadwerkelijk in financiële problemen te komen. De helft van die groep al binnen een half jaar. Gemeenten geven slechts aan te zullen monitoren, en in sommige gevallen bereid te zijn incidenteel middelen te verstrekken. Om de continuïteit van jeugdzorg niet in gevaar te laten komen pleit de Jeugdautoriteit echter voor meer structurele veranderingen, in plaats van de ‘nu vaak ingezette ad hoc maatregelen en samenwerking tussen gemeenten, aanbieders en het Rijk’.

Samenwerking

‘Wij concluderen op basis van onze analyses, signalen en casuïstiek dat sturen op continuïteit door aanbieders, regio’s en gemeenten niet vanzelfsprekend is terwijl het noodzakelijk is om voldoende jeugdzorg te kunnen garanderen. Er is wat ons betreft véél te winnen in samenspel’, aldus Kees van Nieuwamerongen, directeur van de Jeugdautoriteit